biegunka u niemowlaka
Adobe Stock
Zdrowie

Biegunka u niemowlaka: co podać, kiedy do lekarza?

Biegunka u niemowlaka może być niebezpieczna, ponieważ u najmłodszych dzieci łatwo o odwodnienie. Warto przygotować się na stresujące sytuacje, poznać najczęstsze przyczyny biegunek u dzieci i objawy, które mogą wskazywać na konieczność pilnej pomocy lekarza. Doświadczony pediatra wyjaśnia też, jak leczyć rozwolnienie u niemowlaka.
Wojciech Trzeciakowski - pediatra, neonatolog
lek. med. Wojciech Trzeciakowski
Konsultacja merytoryczna

Na biegunkę u niemowlaka wskazują częstsze niż zwykle, bardziej wodniste lub tzw. strzelające stolce. Przyczyny rozwolnienia mogą być różne: źle umyta butelka lub smoczek, a w okresie rozszerzania diety – także nieświeże jedzenie. Silną biegunkę u niemowląt mogą też powodować rotawirusy. Sprawdź, jak rozpoznać rozwolnienie u dziecka i jak sobie z nim radzić.

Spis treści:

Po czym rozpoznać biegunkę u niemowlaka?

Biegunka u niemowlaka, zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN), to zmiana konsystencji stolca na luźną lub płynną i/albo wzrost liczby wypróżnień do zazwyczaj powyżej 3 w ciągu doby. U niemowląt karmionych wyłącznie piersią o biegunce mówi się wtedy, gdy następuje nagłe zwiększenie częstotliwości wypróżnień. Czasami biegunce towarzyszy gorączka lub wymioty.

Objawy biegunki u niemowlaka

Nie zawsze można łatwo rozpoznać biegunkę u niemowlęcia, zwłaszcza gdy rodzice dopiero uczą się pielęgnacji, a dobowy rytm dziecka nie jest jeszcze uregulowany. Pamiętaj jednak, że zdrowe niemowlę karmione piersią robi kupkę zwykle kilka razy dziennie, natomiast karmione butelką najczęściej tylko raz w ciągu dnia. Jeśli zauważysz odstępstwa od tej reguły, twoje dziecko może mieć biegunkę.

Objawami biegunki u niemowlaka są:

  • wyraźnie częstsze stolce,
  • zmiana konsystencji stolca na bardziej wodnisty,
  • „strzelające” stolce (wodniste, wydostające się pod ciśnieniem).
Uwaga, zielona kupka u niemowlaka nie zawsze jest powodem do niepokoju, zwłaszcza gdy pojawia się od czasu do czasu.

Objawy odwodnienia przy biegunce u niemowlaka

Biegunka u niemowlaka jest bardzo niebezpieczna, zwłaszcza biegunka rotawirusowa. Szybko, nawet w kilka godzin, może spowodować poważne odwodnienie groźne dla życia. Łatwo o to zwłaszcza latem, gdyż z powodu wysokich temperatur dziecko poci się, a więc traci wodę. Jeśli pije mniej, a do tego ma biegunkę i wymiotuje, silne odwodnienie może się pojawić błyskawicznie.

Na odwodnienie przy biegunce wskazują:

  • osłabienie,
  • wysuszone wargi,
  • słaba elastyczność skóry,
  • nieoddawanie moczu,
  • pulsujące ciemiączko.

Ile trwa biegunka u niemowlaka?

Biegunka u niemowlaka może być:

  • ostra – trwa zwykle krócej niż 7 dni i nie dłużej niż 14 dni, często wywołana jest bakteriami lub wirusami,
  • przewlekła – trwa dłużej niż dwa tygodnie, może mieć mniej nasilony przebieg, może powodować ją alergia, choroby układu pokarmowego, stres lub zaburzenia odporności.

Przyczyny biegunki u niemowlaka

Biegunka u niemowląt to zazwyczaj efekt działania bakterii, wirusów lub alergenów, które wnikają do organizmu wraz z pożywieniem albo w wyniku kontaktu z brudnymi rękami. Dziecko może też mieć rozwolnienie w trakcie choroby, podczas ząbkowania lub w czasie przyjmowania niektórych leków.

Najczęstsze przyczyny biegunki u niemowlaka:

  • infekcje wirusowe (np. rotawirusy),
  • infekcje bakteryjne (np. salmonella),
  • alergie pokarmowe,
  • błędy dietetyczne, np. za dużo soków owocowych w diecie dziecka,
  • nietolerancja glutenu,
  • nietolerancja laktozy,
  • zatrucie pokarmowe.

Biegunka u niemowlaka – leczenie

Jeśli biegunka nie wygląda na ciężką, są to raczej tylko luźniejsze stolce, dziecko jest w dobrym stanie i nie odmawia picia, możesz spróbować leczyć je w domu. Wyjaśniamy, co pomoże na biegunkę u niemowlaka.

Domowe sposoby na biegunkę u niemowlaka:

  • Nawadnianie. Najlepsze jest mleko mamy lub woda niskozmineralizowana (dla niemowlęcia przegotuj ją i wystudź). Na jej bazie możesz zrobić herbatkę, np. z rumianku. Jeżeli dziecko również wymiotuje, podawaj napoje w małych ilościach (po 1-2 łyżeczki), za to bardzo często.
  • Jedzenie. Odpowiednia dieta przy biegunce to podstawa leczenia. Podawaj pierś lub mleko modyfikowane, jeśli dziecko je pije. Gdy maluszek ma już rozszerzaną dietę, może zjeść marchwiankę (zupkę z ugotowanej i przetartej marchewki z dodatkiem szczypty soli, gdyż niemowlę wraz z wodą traci składniki mineralne). Bardzo dobry jest też kleik marchwiowo-ryżowy, kleik ryżowy, kaszka. Gdy biegunka będzie lżejsza, dodaj np. ugotowane i przetarte jabłuszko.
  • Probiotyki. To dobre bakterie zasiedlające jelita i walczące ze znajdującymi się tam chorobotwórczymi bakteriami. Skuteczne są też preparaty zawierające specjalny gatunek drożdży (Enterol, Di-erol).
  • Elektrolity. To składniki mineralne (w łatwo przyswajalnej formie), które dziecko traci podczas biegunki. Po rozwolnieniu przewód pokarmowy potrzebuje kilku dni, by się zregenerować. W tym czasie niemowlak powinien jeść tylko mleko z piersi lub modyfikowane, a jeśli już rozszerzyłaś dietę dziecka, to także gotowane warzywa, owoce, jogurty i kefiry (zawarta w nich dobra flora bakteryjna leczy przewód pokarmowy), chude mięso, ryby. Na runku dostępne są też specjalne elektrolity dla dzieci.

Biegunka u niemowlaka: kiedy do lekarza?

Sytuacja staje się poważna, jeśli pomimo domowego leczenia biegunka nie ustępuje i trwa ponad 2 tygodnie, albo jeśli do biegunki dołączają:

  • wymioty, 
  • wysoka gorączka u niemowlaka,
  • odmowa jedzenia, 
  • odmowa picia,
Gdy wymienione wyżej objawy związane z biegunką ma niemowlę w pierwszym półroczu życia, dodatkowo dziecko nie pije od kilku godzin, oddaje mało moczu, od razu jedź z nim do szpitala. Być może doszło do odwodnienia, które jest bardzo groźne u niemowląt. Ze starszym niemowlęciem także jedź do szpitala, jeśli prócz silnej biegunki w kupce pojawia się śluz lub krew.

Zapobieganie biegunce u niemowlaka

To, co rodzice mogą zrobić, aby zapobiegać biegunkom u niemowląt, zamyka się w następujących zaleceniach:

  • odciągnięty pokarm przechowuj w lodówce lub zamrażarce
  • mleko modyfikowane przygotowuj tuż przed podaniem dziecku (nie rób go na zapas)
  • dokładnie i regularnie myj butelki i smoczki, jeśli dziecko z nich korzysta, często je wyparzaj
  • myj ręce przed kontaktem z dzieckiem
  • dokładnie sprawdzaj świeżość podawanych dziecku pokarmów
  • do picia podawaj niemowlęciu wyłącznie wodę przegotowaną i ostudzoną
  • nie trzymaj na słońcu jedzenia (serków, jogurtów, wędlin)
  • unikaj kontaktu dziecka z osobami chorymi
  • podczas antybiotykoterapii u dziecka warto stosować probiotyki
  • gdy wyjeżdżacie do krajów południowych, pamiętaj, że do picia dla dziecka nadaje się tylko woda butelkowana (przegotowana). Na tydzień przed wyjazdem i przez cały pobyt podawaj maluchowi probiotyk.


Zaszczep też dziecko przeciwko rotawirusom, które wywołują ostre biegunki. To najlepszy sposób ochrony dziecka przed biegunkami i wymiotami spowodowanymi tymi patogenami.

Zobacz też:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA