co to jest dysleksja
Adobe Stock
Zdrowie

Co to jest dysleksja: rodzaje, objawy i przyczyny dysleksji oraz jak ją leczyć

Dysleksja coraz częściej jest rozpoznawana wśród uczniów. Ale co tak naprawdę oznacza to zaburzenie? Dysleksja to specyficzne trudności w uczeniu się. Dotyczą one czytania, pisania, a także liczenia. Sprawdź, jakie są objawy dysleksji i jak należy ją leczyć. 
Dysleksję najczęściej stwierdza się u uczniów, którzy, mimo stosowania standardowych metod nauczania i przeciętnego lub wyższego poziomu inteligencji, nie są w stanie nauczyć się płynnie czytać i poprawnie pisać czy liczyć. Choć dysleksji nie da się wyeliminować – dyslektykiem jest się całe życie, to można znacznie łagodzić objawy tego zaburzenia. Dlatego tak bardzo istotna jest wczesna diagnoza. Im wcześniej dziecko rozpocznie terapię, tym lepsze będą jej efekty w przyszłości, a kłopoty z nauką mniejsze. 

Rodzaje dysleksji

Pojęcia dysleksja używa się w dwóch znaczeniach. Pierwsze, częściej stosowane, to pojęcie bardzo ogólne, oznaczające problemy z nauką obejmujące kilka obszarów:

  • dysleksję właściwą – trudności z czytaniem,
  • dysgrafię – trudności w opanowaniu pożądanego, to znaczy czytelnego poziomu graficznego pisma,
  • dysortografię – trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne),
  • dyskalkulię – trudności z nauką matematyki (rozpoznawaniem cyfr, znaków i symboli).


Drugie znaczenie jest wąskie i oznacza trudności w nauce czytania. Dziecko myli podobnie wyglądające litery (p – b – d, g – p, w – m, n – u, e – c, h – k), przestawia głoski, pomija litery, sylaby, wyrazy, czyta tylko początek wyrazu, a resztę zgaduje, a tempo jego czytania jest bardzo wolne.

Objawy dysleksji

Pierwsze mogą pojawić się już w niemowlęctwie lub w wieku przedszkolnym. Zaobserwowano bowiem, że dyslektycy:

  • rzadko raczkują, później zaczynają chodzić,
  • później od innych dzieci zaczynają mówić (mają problemy z rozwojem mowy),
  • mniej sprawnie budują konstrukcje z klocków i układają puzzle, niechętnie rysują, malują,
  • mylą kierunki, np. prawą stronę z lewą.


W wieku przedszkolnym objawami dysleksji mogą być problemy z koncentracją i uczeniem się na pamięć np. tekstów wierszyków czy piosenek dla dzieci. Wszystkie te objawy oczywiście nie muszą zwiastować dysleksji, ale dziecko, u którego występują, warto od początku obserwować w pierwszych latach szkoły.

Kolejne objawy dysleksji najłatwiej zaobserwować w pierwszych klasach nauki szkolnej. Mały dyslektyk, mimo usilnych starań i ćwiczeń, może nie nauczyć się ładnie pisać – jego charakter pisma będzie wydawał się niedbały, niestaranny, a literki będą „spadały’’ lub uciekały w górę z linijek. Bardzo często dysleksja uniemożliwia dziecku nauczenie się pisania poprawnie pod względem ortografii, przy czym błędy nie muszą zawsze pojawiać się w tych samych wyrazach.

Następnym objawem dysleksji jest bardzo wolne i niepewne czytanie, przekręcanie wyrazów, brak umiejętności dzielenia wyrazów na sylaby, a na dodatek dyslektycy mogą mieć problemy ze zrozumieniem tego, co czytają.

Bardzo ważne jest szybkie postawienie diagnozy, co oszczędzi dziecku stresu – często dyslektycy są posądzani o lenistwo, brak ćwiczeń, nieprzykładanie się do pisania i czytania. A to nieprawda! Oni po prostu nie są w stanie tego robić poprawnie.

Dysleksja rozwojowa

Gdy u dziecka diagnozuje się dysleksję (w tym szerszym pojęciu), następuje to ok. 10. roku życia, a dziecko wcześniej wykazywało wczesne objawy zaburzenia, mówi się o dysleksji rozwojowej. Dysleksja rozwojowa są to specyficzne trudności w nauce czytania i pisania. Poza wymienionymi wyżej wczesnymi objawami, u dziecka z dysleksją rozwojową pojawiają się też w wieku przedszkolnym trudności z samoobsługą, np.

  • zapinaniem guzików,
  • wiązaniem sznurowadeł,
  • dziecko nie lubi rysować (a jak już to robi, to jego rysunki są niedbałe i pozbawione szczegółów).


Dysleksję rozwojową może sugerować także obniżona sprawność fizyczna: nieporadne bieganie, kłopoty z nauką jazdy na rowerze, trudności z chwytaniem piłki.

Dysleksja: jak ją leczyć?

Wczesne wprowadzenie terapii pozwala zmniejszyć trudności w nauce w przyszłości. Dlatego, chociaż dysleksję diagnozuje się dopiero ok. 10. roku życia, to po zauważeniu wymienionych wyżej trudności, należy rozpocząć terapię.

Jeśli u dziecka w wieku szkolnym podejrzewana jest dysleksja – doświadczony nauczyciel powinien to bez trudu ocenić – dziecko kierowane jest do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Badania diagnostyczne obejmują badania psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne oraz konsultację medyczną z lekarzami różnych specjalności głównie: okulisty, laryngologa, foniatry, audiologa, ortodonty i neurologa-psychiatry dziecięcego. Na tej podstawie potwierdza się lub wyklucza dysleksję.

Po potwierdzeniu dysleksji dziecko otrzymuje opinię, którą należy przedstawić w szkole. Dzięki niej uczeń z dysleksją nie będzie musiał mierzyć się z takimi samymi wymaganiami, jakie stawia się dzieciom bez tego zaburzenia. Przestanie być oceniany na podstawie tego, jak czyta i pisze, będzie miał więcej czasu na rozwiązywanie zadań i przepisywanie z tablicy.

Leczenie dysleksji polega na zmniejszaniu deficytów, a więc na poprawianiu sprawności ciała, koordynacji oko-ręka, na usprawnianiu małej motoryki oraz na treningu czytania, pisania, liczenia i zapamiętywania oraz koncentracji. Zajęcia tego typu prowadzą psychologowie.

Czy dysleksja to choroba?

O dysleksji najczęściej nie mówi się jak o chorobie. Raczej określa się ją jako zaburzenie rozwojowe. Oznacza to, iż opisywane trudności występują od początku nauki szkolnej, w odróżnieniu od dysleksji nabytej, tj. utraty już opanowanej umiejętności czytania i pisania, zwykle przez osoby dorosłe po przebytym uszkodzeniu mózgu.

Do tej pory nie ustalono jednoznacznie, jakie są przyczyny dysleksji. Podejrzewa się, że może być wywołana zmianami w jednym z genów oraz nieco inną niż u innych ludzi pracą mózgu podczas wykonywania prostych zadań językowych.

Dysleksję stwierdza się obecnie nawet u 10-15 proc. uczniów, z czego u 3-5 proc. nasilenie tego zaburzenia określane jest jako duże. Aż cztery razy częściej diagnozowana jest u chłopców niż u dziewczynek.

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA