grupy krwi
Adobe Stock
Starania o dziecko

Grupy krwi i ich dziedziczenie

Grupy krwi zależą od obecności pewnych białek, zwanych antygenami, na powierzchni czerwonych krwinek. Wyróżnia się cztery grupy krwi. W oznaczeniu grupy krwi ważny jest też tzw. czynnik Rh.

Do oznaczania grup krwi używa się liter: A, B oraz cyfry 0. Znakiem + lub – oznacza się obecność lub brak czynnika Rh. Odkrycia grup krwi dokonał w 1901 roku Austriak Karl Landsteiner. Odkrył on obecność we krwi, na powierzchni czerwonych krwinek, antygeny, które oznaczył literami A oraz B. Dzięki temu był wstanie wyodrębnić trzy grupy krwi: A, B oraz 0. Czwarta grupa krwi – AB oraz oznaczanie czynnika Rh pojawiły się w wyniku prac Polaka – Ludwika Hirszfelda. Od 1928 roku na całym świecie oznacza się cztery grupy krwi.

Spis treści:

Grupy krwi

Grupa krwi zależy od tego, jakie białka, zwane antygenami, znajdują się na powierzchni czerwonych krwinek. Mogą to być białka oznaczone jako A, B, oraz D – zwane czynnikiem Rh.
W związku z tym wyróżnia się następujące grupy krwi:

  • grupa A – na powierzchni erytrocytów znajdują się antygenty A,
  • grupa B – na powierzchni czerwonych krwinek znajdują się antygenty B,
  • grupa AB – na powierzchni erytrocytów znajdują się dwa rodzaje antygenów: A i B,
  • grupa 0 – na powierzchni czerwonych krwinek nie ma antygenów.

Dziedziczenie grup krwi

To, jaką grupę krwi będzie miało dziecko, zależy nie tylko od grupy krwi rodziców, ale też od tego, w wyniku jakiej kombinacji genów (dziedziczone po jednym od matki i po jednym od ojca) mają grupy krwi. I tak:

  • grupę krwi A tworzą geny A i 0 oraz A i A.
  • grupę krwi B tworzą geny B i 0 oraz B i B.
  • grupę krwi AB tworzą geny A i B,
  • grupę krwi 0 tworzą geny 0 i 0.


Jeśli weźmie się pod uwagę także czynnik Rh, wyróżnia się następujące grupy krwi: A Rh+, A Rh–, B Rh+, B Rh–, AB Rh+, AB Rh–, 0 Rh+ oraz 0 Rh–.

grupy krwi – rodzaje
Adobe Stock


Grupę krwi dziecka oznacza się z krwi pępowinowej. Jeśli jednak ma być później wpisana do dokumentów medycznych dziecka, należy ja powtórnie oznaczyć po 2. urodzinach dziecka.

Grupa krwi a ojcostwo

Dziecko od każdego z rodziców otrzyma po jednym genie grupy krwi. Ich kombinacja zdeterminuje grupę krwi dziecka. Na przykład, jeśli matka ma krew grupy A złożoną z genów A0, a ojciec grupę krwi AB, ich dziecko może mieć grupę krwi: A (AA), A (0A), AB (AB) lub B (0B).

Na podstawie grup krwi dziecka, matki i ojca można stwierdzić, czy dany mężczyzna mógłby być jego ojcem, nie da się tego jednak stwierdzić na tej podstawie z całą pewnością. Jednak grupy krwi pozwalają czasem wykluczyć ojcostwo – np. gdy dziecko ma grupę krwi 0, a mężczyzna grupę krwi AB.

Czynnik Rh

Jeśli na erytrocytach znajduje się antygen D – krew oznacza się jako Rh+. Brak antygenu D oznacza się jako Rh–. Informacja ta jest bardzo ważna zwłaszcza w przypadku kobiet w ciąży, gdyż niezgodność czynnika Rh między matka a dzieckiem może doprowadzić do konfliktu serologicznego.

Dziedziczenie czynnika Rh

Gdy oboje rodzice mają krew z czynnikiem Rh+, ich dziecko może mieć zarówno krew Rh+ jak i Rh–. Natomiast gdy oboje rodzice mają krew Rh–, ich dziecko z całą pewnością będzie miało krew Rh–.

Grupy krwi a przetaczanie krwi

Warto wiedzieć, że każda z grup krwi ma własny zestaw (albo nie ma ich wcale) przeciwciał z grupy IgM, znajdujących się w surowicy krwi. I tak:

  • grupa A ma przeciwciała anty-B,
  • grupa B ma przeciwciała anty-A,
  • grupa AB nie ma przeciwciał,
  • grupa 0 ma przeciwciała anty-A oraz anty-B.


Z tego faktu wynikają zasady, którymi rządzi się przetaczanie krwi. Najlepiej jest choremu przetoczyć krew identycznej grupy, jaką on sam posiada, biorąc pod uwagę zarówno czynnik Rh, jak i główną grupę krwi: A, B, AB czy 0. Czasami jednak krew przetacza się mimo tego, że grupy dawcy i biorcy nie są takie same (ale czynnik Rh jest zgodny albo osobie z Rh+ przetacza się krew Rh–). I tak:

  • pacjent z grupą krwi A może otrzymać krew grupy A lub 0,
  • pacjent z grupą krwi B może otrzymać krew grupy B lub 0,
  • pacjent z grupą krwi AB może otrzymać krew dowolnej grupy,
  • pacjent z grupą krwi 0 może otrzymać krew tylko grupy 0.
To dlatego o ludziach z grupą krwi 0 mówi się, że są idealnymi dawcami, ale fatalnymi biorcami krwi – mogą otrzymać tylko krew grupy 0.

Grupy krwi w Polsce

Rozkład poszczególnych grup krwi w naszym kraju, jak i na świecie, nie jest równy. Najwięcej w Polsce jest ludzi z grupą A Rh– bo aż 32 proc. Nieco mniej – 31 proc. – stanowią ludzie z grupą krwi 0 Rh+.15 proc. Polaków ma krew grupy B Rh+, 7 proc. – AB Rh+, po 6 proc. – 0 Rh– i A Rh–, 2 proc – B Rh– i tylko 1 proc naszych rodaków ma krew grupy AB Rh–.

Najrzadszą grupą krwi na Ziemi jest grupa AB Rh–. Ma ją zaledwie kilkanaście procent ludzi.

Więcej o krwi i jej chorobach:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA