Jeżeli ojciec dziecka jest nieznany, w akcie urodzenia musi znaleźć się odpowiednia adnotacja. Gdy ustalenie ojcostwa następuje po sporządzeniu aktu urodzenia (przez uznanie dziecka lub na drodze sądowego ustalenia ojcostwa), wprowadza się do niego wzmiankę dodatkową.
Uznanie dziecka przez ojca następuje poprzez przyjęcie oświadczenia ojca przez kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula. Natomiast sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka.
Nieznany ojciec w akcie urodzenia
Obecnie w aktach urodzeń wydawanych przez urzędy stanu cywilnego nie używa się sformułowania "ojciec nieznany". Gdy matka nie wie, kto jest ojcem lub nie chce podać jego danych, wtedy w rubryce "imię ojca" wpisuje się podane przez nią fikcyjne imię lub imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Natomiast w rubryce "nazwisko ojca" wpisuje się nazwisko matki, które nosi w chwili urodzenia dziecka, z odpowiednią adnotacją w rubryce "uwagi". Podawane w ten sposób dane określa się jako "dane przesłaniające". W takich przypadkach w akcie urodzenia wykreśla się rubryki, w których trzeba wpisać dane dotyczące ojca (np. jego datę urodzin czy adres zameldowania).
A zatem na podstawie skróconego aktu urodzenia nie można stwierdzić, że wpisane dane ojca są danymi przesłaniającymi. Dopiero zupełny akt urodzenia, w którym jest rubryka "Uwagi" – pozwala na stwierdzenie, że dane ojca są fikcyjne.
Ważne terminy! Urodzenie dziecka należy zgłosić w terminie 14 dni od dnia urodzenia. Jeżeli dziecko urodziło się martwe, zgłoszenie takiego zdarzenia powinno nastąpić w ciągu 3 dni. W takim wypadku sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko urodziło się martwe (aktu zgonu nie sporządza się).
Potwierdzenie ojcostwa
Potwierdzenie ojcostwa jest możliwe przez uznanie dziecka przez jego biologicznego ojca albo na drodze orzeczenia sądu. Mężczyzna może również uznać dziecko nienarodzone, wystarczy, że zostało poczęte.
Generalnie przewiduje się trzy sposoby ustalania ojcostwa, tj.:
- domniemanie ojcostwa (np. jeżeli dziecko rodzi się w małżeństwie za ojca uznaje się męża matki),
- uznanie dziecka przez ojca (mężczyzna składa oświadczenie o uznaniu dziecka),
- sądowe ustalenie ojcostwa (orzeczenie sądu).
Co oznacz pojęcie "domniemanie ojcostwa"? Domniemanie ojcostwa polega na założeniu, że dziecko narodzone w czasie trwania małżeństwa pochodzi od męża matki. Domniemywa się również, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka.
Do powstania domniemania wystarcza nawet jednorazowe zbliżenie w tym okresie. Informacja, że matka dziecka w tym czasie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania ojcostwa, ale tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne.
Zobacz także: Jak przebiega proces o ustalanie ojcostwa?