Przyzwyczajamy się obecności pieprzyków i znamion, przestajemy je zauważać, zapominamy o nich. Przypominamy sobie dopiero, kiedy jest już za późno i słyszymy diagnozę: czerniak. Późno wykryty. "Widzimy na skórze nowy pieprzyk albo zdaje nam się, że któreś ze znamion zmieniło wygląd. I co robimy? Niestety z reguły nic! A każda taka sytuacja powinna być dzwonkiem alarmowym. Impulsem do wizyty u dermatologa" - przekonuje Joanna Łojko z Fundacji Rak'n'Roll.
Rodzice muszą dodatkowo wiedzieć, że ich postawa teraz może znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia czerniaka u ich dzieci, kiedy będą dorosłe. Im więcej dziecko przebywa niechronione na słońcu, tym więcej znamion będzie miało jako dorosły człowiek. Badania wykazały także, że oparzenie słoneczne w wieku 5-7 lat to istotnie zwiększone ryzyko zachorowania na czerniaka w dorosłości. Nie warto ryzykować.
Czerniak to najbardziej agresywny i coraz częściej spotykany nowotwór skóry. Rozwija się w komórkach wytwarzających melaninę – barwnik odpowiadający za kolor skóry, czasem na błonach śluzowych, np. przełyku lub ucha wewnętrznego oraz w oku. Wykryty późno, w błyskawicznym tempie rozprzestrzenia się na inne części ciała, np. płuca lub ośrodkowy układ nerwowy.
W Polsce od pewnego czasu obserwuje się 10 proc. wzrost zachorowalności na czerniaka w skali roku. Co roku ok. 3,5 tys. Polaków słyszy diagnozę: czerniak. 1/3 z nich umiera. Wszystko dlatego, że za późno trafili do lekarza. Wśród nowotworów skóry, tych złośliwych jest dwa razy więcej. To poważna sprawa, dlatego Fundacja Rak'n'Roll rozpoczęła właśnie kampanię "CZERNIAK to może być TO. Sprawdź TO". TO, czyli znamię, pieprzyk.
Dlaczego coraz więcej Polaków choruje na czerniaka? Zdaniem dr Marcina Zdzienickiego z Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie, dzieje się tak dlatego, że zmieniło się nasze zachowanie. Coraz częściej wyjeżdżamy na wakacje do ciepłych krajów. Winę ponosi też zanieczyszczenie środowiska, a konkretnie: dziura ozonowa, przez którą dociera do nas większe promieniowanie ultrafioletowe.
Czerniaka powoduje właśnie promieniowanie UV, rzadziej czynniki genetyczne. Pora przestać się oszukiwać: opalanie się nigdy nie jest bezpieczne i powinniśmy go unikać. Do lekarzy trafia coraz więcej młodych pacjentów z czerniakiem, właśnie przez nadmierne opalanie. Na spotkaniu otwierającym kampanię Fundacji Rak'n'Roll dr Zdzienicki przekonywał, że nie ma czegoś takiego jak "bezpieczne opalanie": - To oksymoron. Opalanie się to zwiększone ryzyko wszystkich typów nowotworów skóry – przekonywał chirurg onkolog. - Albo ktoś jest opalony i nie jest bezpieczny, albo ktoś jest nieopalony i bezpieczny. To proste.
Najgorsze jest solarium – w niektórych regionach Australii, która ze względu na klimat przoduje w zachorowalności na czerniaka, solaria są wręcz nielegalne. To niezły pomysł, zważywszy na fakt, że promieniowanie UV w solarium jest 15-krotnie silniejsze niż promieniowanie słoneczne w samo południe w słoneczny dzień.
Lekarze apelują, żeby pod żadnym pozorem nie pozwalać dzieciom i młodzieży chodzić na solarium – a zdarzają się przypadki rodziców prowadzących córki na taką sesję opalania przed I Komunią! W niektórych krajach nieletni, by móc skorzystać z solarium musi mieć pisemną zgodę rodzica. Coraz częściej mówi się o wprowadzeniu takiego rozwiązania do Polski. Słusznie.
Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) są bezwzględne: należy całkowicie unikać ekspozycji na słońce. Wychodząc z domu w słoneczne dni między 10.00-16.00 my i nasze dzieci powinniśmy mieć na sobie pełną odzież (pamiętając, że np. bawełniany biały T-shirt zatrzymuje tylko 80 proc. promieniowania, nie chroni nas więc całkowicie), musimy też używać kremów z filtrem - minimum 30. Pamiętaj, że nie wystarczy posmarować skóry fotokosmetykiem rano – krem należy nakładać ponownie co 2 godziny, po każdej aktywności fizycznej i zmoczeniu skóry.
Czy ktoś z was stosuje się ściśle do tych zaleceń? To rzadkość. Obliczono, że gdyby 4-osobowa rodzina podczas dwutygodniowego urlopu nad morzem przestrzegała tych zaleceń, zużywałaby 5 kg fotokosmetyków. A ile opakowań kremów z filtrem zużywamy podczas wakacji? Właśnie.
Czerniak dotyczy głównie dorosłych - coraz młodszych, jak obserwują leczący czerniaka lekarze. U dzieci zdarza się jednak bardzo rzadko, głównie z powodów genetycznych. Jednak po mniej więcej 11 roku życia należy też obserwować znamiona u dzieci – to w okresie pokwitania zaczynają się przypadki czerniaka.
Ważne jest też, aby unikać uszkodzenia znamion już u malutkich dzieci – znamię zadrapane np. dwulatka może rozwinąć nowotwór w jego dorosłości. Lekarze zalecają nawet profilaktyczne usuwanie dzieciom takich uszkodzonych znamion.
Pamiętajmy, że to, że dzieci z reguły nie chorują na czerniaka, nie oznacza, że są bezpieczne. To, ile przebywają na słońcu i czy są należycie chronione, może zaważyć o tym, czy jako dorośli nie usłyszą tej strasznej diagnozy. Chrońmy je przed promieniowaniem, nie bagatelizujmy tego!
Zobacz też:
Co to jest czerniak skóry? Czerniak to najbardziej agresywny i coraz częściej spotykany nowotwór skóry . Rozwija się w melanocytach - komórkach wytwarzających melaninę, czyli barwnik odpowiadający za kolor skóry. Melanocyty znajdują się także w błonach śluzowych oraz w gałce ocznej, dlatego tam też czasami rozwija się czerniak, np. przełyku lub ucha wewnętrznego oraz w oku. Jeśli czerniaka wykryjemy późno, w błyskawicznym tempie rozprzestrzeni się na inne części ciała, np. płuca lub ośrodkowy układ nerwowy . Czerniak: kto jest w grupie ryzyka? Czerniak może dotknąć każdego, ale niektórzy z nas są w grupie podwyższonego ryzyka. Wszystko zależy od naszej karnacji, historii oparzeń słonecznych i tego, jak korzystamy ze słońca. Najbardziej narażone są osoby, które: Doznały oparzeń słonecznych , szczególnie w dzieciństwie i wczesnej młodości. To dlatego tak ważne jest, żeby dokładnie zabezpieczać dzieci przed słońcem , używając kosmetyków z filtrem min. 30, unikać słońca między 10.00-16.00, nie pozwalać się dzieciom opalać. Lekarze odkryli, że wielu pacjentów chorujących na czerniaka przebyło oparzenie słoneczne w wieku 5-7 lat! Pamiętajmy, że skutki opalania kumulują się w skórze, efekt w postaci czerniaka może rozwinąć się po latach. Mają wiele znamion barwnikowych , pieprzyków. Szczególnie niedobrze, jeśli są podatne na podrażnienie. Jest to również niezwykle istotne u tak małych dzieci jak roczniaki i dwulatki – podrażnione znamię u takiego dziecka , zaleca się profilaktycznie wyciąć, by w przyszłości nie rozwinął się z niego czerniak. nie opalają się łatwo lub wcale mają jasną karnację , liczne piegi, rude lub blond włosy, niebieskie, zielone lub piwne oczy mają rodzinną historię przypadków czerniaka lub innych nowotworów skóry korzystają z solarium . Chodzenie do solarium powinno być...
Czerniak to jeden z najgroźniejszych nowotworów. Jednak jego wczesne rozpoznanie i leczenie daje nawet 97 proc. szans na całkowite wyleczenie. Dlatego czerniaka nie można się bać, a każdą podejrzaną zmianę na skórze trzeba jak najszybciej pokazać dermatologowi. Spis treści: Jak rozpoznać czerniaka? Charakterystyczne objawy Zdjęcia czerniaka Schemat ABCDE wykrywania raka skóry Gdzie może pojawić się nowotwór skóry? Jak rozpoznać czerniaka? Charakterystyczne objawy Czerniak najczęściej powstaje w obrębie znamion barwnikowych nazywanych pieprzykami , może również powstać (chociaż rzadko) na skórze niezmienionej. Ważne jest, by regularnie oglądać skórę i badać znamiona , zarówno te, które dopiero się pojawiły, jak i te, które mieliśmy od dawna. Większość z nich to łagodne pieprzyki . Znamię będące złośliwym nowotworem skóry: jest duże, jest nieregularne, zmienia kolor, ma poszarpane brzegi, ma nierównomierne zgrubienia, zmienia się. Zdjęcia czerniaka Lekarz ogląda skórę za pomocą dermatoskopu , który pomaga zidentyfikować wszelkie patologiczne zmiany w obrębie znamion. Tak może wyglądać czerniak: Czerniak: uwagę zwraca zmiana wyglądu znamienia, nieregularne brzegi Czerniak: uwagę zwraca nieregularność znamienia Czerniak: uwagę zwraca kolor, nieregularne brzegi, wypukłość (zdjęcia: czerniak.org.pl) Schemat ABCDE wykrywania raka skóry Kryteria rozpoznania czerniaka skóry są określane za pomocą liter alfabetu: ABCDE (pochodzących od pierwszych liter angielskich słów: Asymmetry, Border, Color, Dimension i Evolution). Są to: A – asymetria np. znamię „wylewające się” na jedną stronę, B – brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia, C – czerwony lub czarny i niejednolity kolor, D – duży...
Czy opalanie natryskowe w ciąży może być alternatywą dla plażowania? Zdania na ten temat są podzielone. Z pewnością nie wolno poddawać się temu zabiegowi zbyt często i zawsze trzeba uważnie czytać pełny skład preparatu do opalania natryskowego. Tradycyjne opalanie w ciąży jest raczej niewskazane, a niektóre samoopalacze mogą zawierać szkodliwe substancje. Czy opalanie natryskowe jest bezpieczne w ciąży? Nie zawsze. Spis treści: Zabieg opalania natryskowego w ciąży Czy opalanie natryskowe w ciąży jest bezpieczne? Czy w ciąży można używać samoopalacza w kremie? Koszt opalania natryskowego Zabieg opalania natryskowego w ciąży Opalanie natryskowe to zabieg przyciemniający skórę bez kontaktu z promieniowaniem UV . Polega on na zaaplikowaniu na ciało specjalnego płynu brązującego i jego równomiernym rozprowadzeniu. Preparat ten zawiera dihydroksyaceton (DHA) – jest to składnik pobudzający produkcję melaniny, dzięki której skóra nabiera ciemniejszego koloru. Zabieg trwa zwykle kilkanaście minut, a efekt opalonej skóry jest natychmiastowy. Opalenizna utrzymuje się na skórze od tygodnia do 10 dni , a następnie blednie. Opalanie natryskowe należy wykonywać w specjalnych kabinach, choć dostępne są również usługi z dojazdem do klienta, wówczas zabieg wykonuje się np. w łazience. Czy opalanie natryskowe w ciąży jest bezpieczne? Korzystanie z solarium natryskowego w ciąży budzi wiele wątpliwości wśród naukowców i lekarzy. Jedni uważają opalanie natryskowe za nieinwazyjną metodę przyciemniania skóry. Zdecydowanie jest ono bezpieczniejsze niż wystawianie ciała na promieniowanie słoneczne lub korzystanie z solarium , ponieważ: skóra podczas zabiegu nie jest wystawiana na promieniowanie ultrafioletowe (jest ono niezdrowe nie tylko w ciąży i może powodować raka skóry –...
