Dysgrafia
AdobeStock
Aktualności

Dysgrafia: przyczyny, objawy i leczenie problemów z pisaniem u dzieci

Dysgrafia, czyli nieumiejętność poprawnego pisania graficznego, może być przyczyną poważnych problemów w szkole (podobnie jak dysleksja i dysortografia). Wczesne zdiagnozowanie dysgrafii i wykonywanie z dzieckiem ćwiczeń korekcyjnych pozwala na zmniejszenie objawów zaburzenia.

Obserwowanie dziecka już od najmłodszych lat jest istotnym elementem w rozpoznaniu dysgrafii, czyli trudności z poprawnym pisaniem.

Dysgrafia charakteryzuje się brakiem umiejętności właściwego pisania graficznego. Objawy tego zaburzenia można zauważyć już u kilkulatka, który jeszcze nie stawia pierwszych literek. Jeśli dziecko w wieku przedszkolnym nie lubi rysować ani malować, a w dodatku szybko się męczy, tworząc tego typu prace plastyczne, rodzic powinien pomyśleć o udaniu się z nim do specjalisty w celu wykonania badań w kierunku dysgrafii.

Spis treści:

Co to jest dysgrafia?

Dysgrafia to trudności z pisaniem polegające na tym, że dziecko nie potrafi pisać poprawnie pod względem graficznym, czyli pisze bardzo niewyraźnie, nieczytelnie. Dysgrafia nie jest zaburzeniem rozwoju intelektualnego – dziecko, które ma problemy z pisaniem, może rozwijać się w pełni prawidłowo. Dysgrafia bywa jednak poważnym problemem w szkole, podobnie jak dysleksja czy dysortografia.

Rodzaje dysgrafii

Jeśli chodzi o rodzaje dysgrafii, wyróżnia się trzy jej typy: dysgrafia przestrzenna, dysgrafia dyslektyczna i dysgrafia motoryczna. Czym charakteryzuje się każdy z wymienionych rodzajów dysgrafii?

Dysgrafia przestrzenna:

  • Brak błędów ortograficznych,
  • Trudności podczas przepisywaniu tekstu,
  • Trudności z rysowaniem.

Dysgrafia dyslektyczna:

  • Znaczna ilość błędów ortograficznych,
  • Zapis głosek dźwięcznych jako bezdźwięcznych (są zapisywane nie tak jak się pisze, ale jak się słyszy),
  • Brak kłopotów z rysowaniem.

Dysgrafia motoryczna:

  • Brak kłopotów z zapisem tekstu, który jest dyktowany,
  • Znaczne kłopoty z zapisem tekstu, który jest przepisywany,
  • Problemy z rysowaniem.


Jak widać, każdy z wymienionych rodzajów dysgrafii odznacza się określonym zespołem objawów.

Przyczyny dysgrafii

Istnieje wiele czynników, które mogą spowodować u dziecka zaburzenie w postaci dysgrafii.

Najczęstsze przyczyny dysgrafii:

  • przyczyny genetyczne – często gdy rodzice mają dysgrafię, u dzieci również się ją diagnozuje,
  • zaburzenia neurologiczne, np. wzrokowe, słuchowe,
  • tzw. tonus mięśniowy, czyli zbyt duże napięcie mięśniowe palców i nadgarstka,
  • niewłaściwa technika trzymania długopisu/ołówka,
  • zaburzenia w rozwoju, takie jak nadpobudliwość, opóźniony rozwój mowy, nerwica u dziecka,
  • zaniedbania na wczesnym etapie edukacji.


Dysgrafia bywa też zaburzeniem towarzyszącym chorobom ze spektrum autyzmu, zespołowi Tourette'a oraz ADHD.

Objawy dysgrafii

Ogólnie objawem dysgrafii można nazwać nieczytelne pismo dziecka. W wyniku tego zaburzenia litery, które stawia dziecko, są:

  • różnej wielkości, nawet w pojedynczym wyrazie
  • duże, wychodzące poza ramy linijki
  • niedokładne, np. bez znaków diakrytycznych
  • niekształtne, koślawe, pisane drżącą ręką.


Inne objawy dysgrafii to:

  • pomijanie znaków interpunkcyjnych w pisanym tekście
  • pomijanie słów, liter
  • pisanie jednych liter pochylonych w lewo, innych w prawo
  • kurczowe trzymanie długopisu
  • nieprawidłowy chwyt długopisu
  • niechlujne pisanie – zaginanie kartek w trakcie pisania
  • niechęć do malowania, rysowania
  • szybkie męczenie się podczas pisania.

Pismo dysgrafika: czy „brzydkie” pismo zawsze oznacza dysgrafię?

Czy za każdym razem, kiedy mamy zastrzeżenia do charakteru pisma dziecka, należy mówić o dysgrafii? Nie. Nie każdy musi pisać kaligraficznie i wcale nie jest to objawem dysgrafii. Dotyczy to zarówno krzywych/pochylonych literek, kłopotów z ich łączeniem czy odstępów między literami lub wyrazami (zarówno tych zbyt wąskich jak i nazbyt szerokich).

Brak stwierdzonej dysgrafii nie oznacza jednak, że dziecko nie może trenować czytelnego pisania. Staranny zapis z pewnością może okazać się pomocny przy odręcznym robieniu notatek. Warto zachęcać dziecko do takiego treningu, zwłaszcza gdy maluch sam ma problemy z odczytaniem napisanych przez siebie słów czy zdań.

Orzeczenie o dysgrafii

Orzeczenie o dysgrafii wydawane jest w oparciu o wywiad i obserwację w poradni psychologiczno-pedagogicznej. W czasie wizyty w poradni, specjaliści przeprowadzają również testy dotyczące:

  • poziomu inteligencji ogólnej dziecka,
  • pamięci (wzrokowej i słuchowej),
  • percepcji (wzrokowej i słuchowej),
  • koordynacji wzorokowo-ruchowej,
  • sprawności manualnej,
  • koncentracji uwagi,
  • lateralizacji.


Jeśli osoby przeprowadzające wywiad i obserwację dziecka nie stwierdzą dysgrafii – nie będzie podstaw do wydania orzeczenia.

Leczenie dysgrafii

Jeżeli specjalista zdiagnozuje u dziecka dysgrafię, trzeba wykonywać regularnie ćwiczenia korekcyjne wpływające na jakość pisania. Ćwiczenia te powinny być przygotowane przez psychologa lub pedagoga indywidualnie, z myślą o potrzebach i możliwościach konkretnego dziecka.

Przykładowe ćwiczenia na dysgrafię

Ćwiczenia na dysgrafię nie polegają wyłącznie na trenowaniu umiejętności pisania. Korzystne są też wszelkiego rodzaju ćwiczenia manualne. Aby niwelować u dziecka trudności z pisaniem, warto wykonywać z nim w domu różnorodne zadania i zabawy manualne.

Przykłady ćwiczeń na dysgrafię:

  • ćwiczenie palców poprzez takie zabawy, jak „idzie rak, nieborak”, „idzie kominiarz po drabinie”, itp.,
  • pisanie na niby – kreślenie ręką w powietrzu dużych ósemek,
  • trenowanie chwytu pęsetowego (w dwa palce) – pomocne są różnego rodzaju gry planszowe, zręcznościowe, sortery, nawlekanki,
  • wszelkie zabawy plastyczne z wykorzystaniem plasteliny, ciastoliny, piasku kinetycznego, masy solnej i innych mas, tworzenie wyklejanek, wydzieranek, malowanie farbami,
  • używanie nakładek do nauki pisania na długopisy i kredki, by ćwiczyć prawidłowy chwyt,
  • rysowanie szlaczków, obrysowywanie kształtów, rysowanie przez kalkę,
  • rysowanie linii po kropkach, łączenie kropek, by powstał obrazek,
  • kolorowanie.

Dysgrafia: zalecenia dla nauczyciela

Jeżeli dziecko ma duży kłopot z poprawnym pisaniem, warto próbować szukać innych form sprawdzania jego wiedzy z danej dziedziny, o ile jest to możliwe, na przykład odpytywać go ustnie zamiast pisemnie, pozwalać pisać dłuższe prace na komputerze, a nie ręcznie. Dostosowywanie wymagań do możliwości ucznia może przynieść o wiele większe rezultaty, niż notoryczne karcenie go za brzydkie pismo i liczne błędy. Warto skontaktować się z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, by zdiagnozować dziecko w kierunku dysgrafii i otrzymać stosowne orzeczenie dla szkoły.

Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
-20% dodatkowego rabatu na kol... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA2024
Zobacz
+
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
Online
Stacjonarnie

-20% dodatkowego rabatu na kolekcję SS2024. Oferta dostępna w sklepie stacjonarnym i na www.l37.eu. Rabat dotyczy również przecenionych pozycji. Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA2024
Zobacz
20% na cały asortyment
20% na cały asortyment
Rabat 20% na cały asortyment d... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY20
Zobacz
+
20% na cały asortyment
Online

Rabat 20% na cały asortyment dostępny na www.swederm.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY20
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* od 299 złotych i pr... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
Rabat 30%* i prezent**
Online
Stacjonarnie

Rabat 30%* od 299 złotych i prezent** od 499 złotych w salonach Estēe Lauder oraz na www.esteelauder.pl. *Wykluczenia: linia AERIN, Luxury Collection, Re-Nutriv, zestawy, nowości, produkty mini i przecenione. Nie łączy się z innymi rabatami. **Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
-30% na wszystko
-30% na wszystko
Rabat -30% na cały asortyment,... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO30
Zobacz
+
-30% na wszystko
Online

Rabat -30% na cały asortyment, również produkty przecenione. Kupuj na www.gap.pl. Szczegóły na stronie.  

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 239 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 167,30 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO30
Zobacz
20% rabatu na wszystko
20% rabatu na wszystko
Rabat 20% na wszystkie produkt... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
+
20% rabatu na wszystko
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na wszystkie produkty Sisley i Hair Rituel by Sisley w butiku internetowym sisley-paris.pl i stacjonarnie w Maison Sisley w Warszawie. Promocja nie dotyczy nowości, zestawów i produktów z zakładki "Ostatnia Szansa". Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA