Współpraca Reklamowa

Integracja sensoryczna – miniprzewodnik dla rodzica

Rodzice zazwyczaj znają i rozumieją swoje dzieci lepiej niż ktokolwiek inny. Dlatego i wiedzą też lepiej niż ktokolwiek inny, że ich dzieci mają różne kłopoty czy problemy w postrzeganiu świata i funkcjonowaniu w nim. Podpowiadam, jak mogą im pomóc uporać się z tymi problemami i co ma z tym wspólnego integracja sensoryczna.

Wszystkie informacje, które otrzymujemy o świecie, przychodzą do nas za pośrednictwem systemów sensorycznych, czyli zmysłów. Ponieważ wiele tych procesów odbywa się w układzie nerwowym na poziomie nieświadomości, zwykle nie jesteśmy tego świadomi. Chociaż wszyscy znamy zmysły związane ze smakiem, zapachem, wzrokiem i dźwiękiem, większość z nas nie zdaje sobie sprawy, że nasz układ nerwowy wyczuwa dotyk, ruch, siłę grawitacji i pozycję ciała
Wszystkie zmysły mają receptory, które zbierają informacje, które powinny być przetwarzane i zrozumiane przez mózg. Nie zawsze jednak przebiega to bezproblemowo. 

 

Zmysły nieoczywiste

Wszyscy rozumiemy, jak wpływają na nas odpowiedzi układu mózgu na informacje zbierane z podstawowych zmysłów – wzroku, słuchu, smaku, węchu czy dotyku.
 Dobrze jednak wiedzieć co nieco o wpływie na funkcjonowanie pozostałych zmysłów.

WSCW

Poczucie ruchu

Zmysł przedsionkowy dostarcza mózgowi informacji dotyczących pozycji ciała, pozwala rozróżniać prawą i lewą stronę, pozycje góra – dół, reaguje na ruch ciała w przestrzeni i zmianę pozycji głowy. Automatycznie koordynuje ruch oczu, głowy i ciała. Jak objawia się problem?

  • częste potykanie się 
  • problemy z wchodzeniem po schodach lub chodzeniem po równoważni 
  • trudność w planowaniu ruchu (trudności w ubieraniu, problemy z wykonywaniem złożonych czynności ruchowych)
  • problemy z utrzymaniem równowagi i trudności w opanowaniu jazdy na rowerze lub na hulajnodze.

Poczucie funkcji ciała

Ściśle związane z czuciem przedsionkowym jest poczucie propriocepcji, czyli świadomości ułożenia własnego ciała. Propriocepcja to czucie głębokie. Prawidłowo funkcjonująca sprawia, że dobrze czujemy się w swoim ciele. Wiemy, gdzie są jego granice oraz w jakim położeniu znajdują się aktualnie wszystkie kończyny. Propriocepcja umożliwia osobie umiejętne prowadzenie swoich ruchów kończyn bez konieczności obserwowania każdego działania, pozwala również na umiejętne manipulowanie przedmiotami, takimi jak ołówki, guziki, łyżki i grzebienie.

Zmysły przedsionkowe i proprioceptywne zaczynają funkcjonować jeszcze przed urodzeniem. Są one ściśle ze sobą powiązane i w miarę rozwoju, tworzą połączenie z innymi funkcjami mózgu. Wzajemne oddziaływanie zmysłów jest złożone i konieczne, aby człowiek dokładnie zinterpretował sytuację i odpowiednio zareagował. To właśnie ta organizacja zmysłów jest nazywana integracją sensoryczną.

Dla większości dzieci integracja sensoryczna rozwija się w trakcie zwykłych zajęć z dzieciństwa. 
Pamiętając, że każde dziecko jest inne, warto zadbać o prawidłowy rozwój integracji sensorycznej. 
Co robić?

  • Dbać o stymulowanie wszystkich zmysłów
  • Być wrażliwym na reakcje dziecka na bodźce
  • Szukać właściwych bodźców dla dziecka
  • Rozpoznawać reakcje
  • Promować ducha zabawy (nawet szalonej)
  • Angażować dziecko w różnorodne działania.

Objawy zaburzeń integracyjnej sensorycznej

Nie wszystkie dzieci mające problemy z nauką, rozwojowe lub problemy behawioralne mają zaburzenia integracji sensorycznej. Istnieją jednak pewne sygnały, które sygnalizują rodzicowi, że możemy mówić o zaburzeniach SI. 
Obejmują one:
 •    nadwrażliwość na bodźce: lęk wysokości, niechęć do doznań dotykowych (czesania, obcinania paznokci, zabaw wymagających kontaktu fizycznego), niechęć do głośnych i nagłych dźwięków, unikanie placów zabaw i ich wyposażenia (huśtawek, zjeżdżalni)
 •    zbyt małą wrażliwość na bodźce: poszukiwanie dodatkowych wrażeń zmysłowych, wysoka odporność na ból, nieodczuwanie strachu, potrzeba dociskania lub „obijania się”,
 •    trudności w planowaniu motorycznym: niezdarność, problemy z koordynacją, trudności w wykonywaniu nowych ruchów
 •    słaba równowaga

W efekcie tych zaburzeń możemy zaobserwować:
 •    opóźnienie rozwoju mowy
 •    brak sukcesu szkolnego
 •    „złe zachowanie”
 •    problemy w relacjach społecznych.

Słaba koncepcja siebie

Czasami dziecko, które doświadcza problemów z SI, nie czuje się dobrze ze sobą. Może wiedzieć, że niektóre zadania są dla niego trudniejsze niż dla innych dzieci, ale może nie wiedzieć, dlaczego. Wtedy dziecko może wydawać się leniwe, znudzone lub niezmotywowane. Niektóre dzieci szybko znajdują sposoby, aby uniknąć tych zadań, które są trudne lub niewygodne. Kiedy tak się stanie, dziecko może być uznane za „niegrzeczne” lub uparte. Kiedy problem jest trudny do dostrzeżenia lub zrozumienia, rodzice i dzieci mogą obwiniać siebie. Zazwyczaj u dziecka z zaburzeniami SI ujawnia się więcej niż jeden objaw. Jeśli podejrzewacie, że wasze dziecko pasuje do opisanego wyżej obrazu, warto udać się do specjalisty. Zaburzenia integracji sensorycznej nie mijają samoczynnie. Terapia będzie obejmować działania, które zapewniają przedsionkową, proprioceptywną i dotykową stymulację i ma na celu zaspokojenie specyficznych potrzeb dziecka w zakresie rozwoju. Różnorodne działania będą wykorzystywane do rozwijania podstawowych umiejętności, które umożliwiają dziecku prawidłowy rozwój. 

Artykuł powstał z udziałem marki KINDER Niespodzianka