Rodzice są pierwszymi nauczycielami dziecka. Dzięki nim maluch poznaje świat, uczy się chodzić, mówić, rozwija zmysły i ciekawość świata. Nie możemy jednak zapominać, że dzieci są nauczycielami rodziców! Maluchy przypominają nam o cieszeniu się z małych rzeczy, śmiechu (nawet z siebie!) i o tym, jak ważna w codziennym życiu jest wyobraźnia i intuicja. Od kilkulatków możemy nauczyć się czegoś jeszcze – gospodarowania pieniędzmi.
Jak myśli dziecko: Dzieci nie znają wartości pieniądza. Jeśli maluch dostał od babci 10 zł, będzie przekonany, że może kupić nową lalkę lub klocki (i dostać resztę!). Oczekują więcej, niż w rzeczywistości mogą kupić.
Czego możesz się nauczyć: Szukaj promocji. Kiedy przeznaczasz na coś konkretną kwotę, pytaj o promocje i przeceny, aby dostać to, czego szukasz i nie przekroczyć budżetu. Jeśli masz do wydania 100 zł na nowy blender, a ten upatrzony kosztuje 129 zł, poszukaj promocji w innych sklepach, by nie przekroczyć zakładanej kwoty.
Jak myśli dziecko: To, co dla ciebie jest oszczędzaniem, dla dzieci jest świetną zabawą. Dzieci uwielbiają gromadzić pieniądze w skarbonce, a później liczyć, ile już udało im się uzbierać.
Czego możesz się nauczyć: Oszczędzaj zmieniając codzienne nawyki. Jeśli codziennie w drodze do pracy kupujesz kubek kawy w sieciowej kawiarni (min. 10 zł), postanów, że przez miesiąc (albo chociaż tydzień!) kawę wypijesz w domu, a pieniądze odłożysz. Jeśli pracujesz pięć dni w tygodniu, po miesiącu otrzymasz dodatkowe 200 zł, które możesz wydać na wyjście z dziećmi do kina.
Jak myśli dziecko: Dzieci pytają o wszystko, ciekawość i zdobywanie wiedzy są dla nich całkowicie naturalne. Skoro twoje dziecko pyta „dlaczego miś tyle kosztuje?”, też możesz o to zapytać!
Czego możesz się nauczyć: Wystrzegaj się dodatkowych kosztów. Jeśli koszt zajęć dodatkowych twojego dziecka nagle wzrósł, nie bój się zapytać, dlaczego tak się stało. Być może właściciel budynku, w którym mieści się szkoła językowa podniósł czynsz i podwyżki były konieczne. Jeśli wzrost cen nie ma wyjaśnienia, które jest dla ciebie zrozumiałe – możesz poszukać innej szkoły. Jeśli w sklepie zapłaciłaś za 4 jogurty, choć kupiłaś dwa, nie wstydź się prosić o zwrot pieniędzy!
Jak myśli dziecko: Daj malcowi złotówkę i zobacz, jaką sprawisz mu radość. Dzieci nie mają swoich pieniędzy i każda moneta jest dla nich wartościowa.
Czego możesz się nauczyć: Nie ignoruj mniejszych nominałów. Jeśli robisz zakupy w centrum handlowym i wkładasz do wózka 2 zł, zostaw wózek w tym samym miejscu i zabierz pieniądze. Nie zostawiaj go przy samochodzie z myślą, że to „tylko 2 zł”! Sprawdzaj codziennie zawartość portfela i ustal, że wszystkie złotówki (lub 2 czy 5 zł) będziesz wrzucać do specjalnej skarbonki, którą otworzysz po pół roku, a pieniądze wydasz wspólnie z rodziną. Przez kilka miesięcy możesz uzbierać całkiem niezłą sumkę na dodatkowe przyjemności!
Jak myśli dziecko: Nowe zabawki to jest to! Maluch nie ma pieniędzy, więc żeby dostać nową zabawkę, wymienia się z kolegami. To samo robi z drugim śniadaniem, jeśli spakowałaś do pudełka banana, a on miał ochotę na jabłko.
Czego możesz się nauczyć: Wymieniaj! Wymieniać możesz niemal wszystkie akcesoria dziecięce: ubranka, zabawki, gry, sprzęt sportowy czy książki. Dzieci szybką się nudzą zabawkami, nie musisz wydawać pieniędzy na nowe. Poszukaj w Internecie grup wymiany lub sama stwórz ją ze swoimi koleżankami czy znajomymi z pracy.
Jak myśli dziecko: Jeśli twoje dziecko zobaczyło w telewizji reklamę nowej zabawki, będzie przypominało ci o niej co godzinę, prosząc (i zanosząc się płaczem), żebyś mu ją kupiła. Oczywiście tak długo, dopóki nie kupisz zabawki (która pewnie szybko mu się znudzi) lub nie wyjaśnisz, dlaczego jej nie kupisz (i przekonasz do tego dziecko).
Czego możesz się nauczyć: Bądź asertywna. Jeśli lekarz wypisuje dziecku receptę, zapytaj, czy możesz dostać tańsze zamienniki leków. Korzystaj z programów lojalnościowych w sklepach (tylko nie zgub karty!) i pytaj o zniżki (robiąc duże zamówienia pytaj, czy możesz dostać kilka procent rabatu). Nie bój się mówić, że chcesz oszczędzać. Jeśli jesteś w banku, zapytaj, jakie ponosisz dodatkowe opłaty za posiadanie konta i co zrobić, żeby je zmniejszyć – być może wystarczy obniżenie limitu na karcie?
Dzięki tym kilku prostym radom, łatwiej będzie ci zaoszczędzić kilka groszy (bo przecież drobne też są ważne!) na rodzinne przyjemności. Kiedyś jeszcze podziękujesz swojemu dziecku. ;)
Czytaj także: Zadbaj o przyszłość swojego dziecka
Od czego zacząć oszczędzanie? To zabrzmi zabawnie, ale przede wszystkim od... przekonania siebie, że możemy oszczędzać . Bardzo często szukamy wymówek. Myślimy, że nasz budżet jest tak napięty, że nie da się wygospodarować żadnych dodatkowych pieniędzy, bo wiązałoby się to z dużymi wyrzeczeniami. Czy rezygnacja z samochodu, gdy wybieramy się do pobliskiego sklepu po drobne zakupy, to takie duże wyrzeczenie? Nie. Być może rzeczywiście nie będzie nas stać od razu na remont mieszkania czy wymarzone prezenty dla rodziny, ale na oszczędzanie stać nas zawsze. Czy oszczędzanie to rezygnacja z wydawania pieniędzy? Nie! To często popełniany błąd przez osoby, które zaczynają oszczędzać. Wydaje im się, że muszą rezygnować z zakupów, bo tylko w ten sposób mogą odłożyć trochę pieniędzy . W oszczędzaniu chodzi przede wszystkim o... robienie przemyślanych zakupów (tzn. o nieuleganie chwilowym zachciankom czy handlowym trickom). Nie zawsze promocja "2 w cenie 1" to atrakcyjna dla nas oferta. Zakupy naprawdę mogą sprawiać nam przyjemność, pod warunkiem, że będą odpowiadać bieżącym potrzebom rodziny. Oszczędzanie to nie wyrzeczenie Oszczędzanie to środek, który pomaga w realizacji konkretnego celu, a nie wyrzeczenie . Jak wynika z badań, 40% osób, które zdecydowały się na oszczędzanie, już po dwóch miesiącach przestaje traktować to zadanie jako wyzwanie, a zaczyna rozpatrywać w kategorii pożytecznego nawyku. Im więcej członków rodziny włączy się do akcji oszczędzania , tym szybciej uda się odłożyć większe pieniądze na wymarzony cel. Przykład? Córki jednej z naszej czytelniczek w ciągu kilku miesięcy wspólnie odłożyły na trampolinę do ogrodu. Gdyby odkładała na ten cel tylko jedna dziewczynka, ten czas wydłużyłby się do kilkudziesięciu miesięcy. Wyznaczanie sobie celu to konieczność By oszczędzanie było...
Kiedy słyszysz o spadkach na giełdzie, trudno ci myśleć o inwestowaniu. Ale może warto to zrobić właśnie teraz, gdy ceny akcji są niskie? I zdecydować się na dobrą inwestycję z myślą o sporej sumie na koncie za kilkanaście lat. Specjaliści są przekonani, że oszczędzanie i inwestowanie ma dzisiaj sens. Opłaca się, pod warunkiem że zdecydujesz się lokować i inwestować pieniądze przez dłuższy czas. W perspektywie roku zyski mogą nie być duże (mają wpływ na to znaczne wahania kursów akcji). Ale, jak twierdzą analitycy, po kilkunastu latach są pewne. I to spore. Inwestuj systematycznie Jeśli chcesz zebrać znaczącą sumkę za 20 lat, zacznij już dziś. To pierwszy warunek powodzenia. Drugi: musisz to robić systematycznie, najlepiej co miesiąc. Trzeci: pieniądze nie mogą leżeć w domu (tracą na wartości) albo na koncie w banku (oprocentowanie zwykle jest niższe niż inflacja). Najlepiej, jeśli cały czas są dobrze inwestowane. Z myślą o rodzicach oszczędzających na przyszłość dzieci fundusze inwestycyjne proponują tzw. plany systematycznego oszczędzania (PSO) . Łączą one zalety systematycznego odkładania pieniędzy w banku z inwestowaniem na giełdzie. Możesz wpłacać co miesiąc, podobnie jak na lokatę w banku, ale pieniądze nie leżą na koncie, lecz przez cały czas są inwestowane. A w co i w jaki sposób – o tym decydujesz ty. Mnóstwo plusów inwestowania Wystarczy co miesiąc dokonywać nawet niewielkich wpłat – takich, które nie obciążą nadmiernie domowego budżetu. To ty określasz wysokość miesięcznej wpłaty – wystarczy 50–60 zł. Jeśli w którymś miesiącu zapomnisz lub zabraknie ci potrzebnej sumy, możesz ją wpłacić później (zwykle jest określona tylko minimalna kwota, którą trzeba wpłacić w ciągu roku). Twoje pieniądze są inwestowane. Specjaliści zarządzający funduszami kupują za nie papiery wartościowe,...
Mamoooo, kup mi loda! I piłkę! I Barbie!” Kilkulatki pragną mnóstwa rzeczy i nie zdają sobie sprawy, że portfele rodziców mają dno. Uważają, że wystarczy znaleźć bankomat, nacisnąć guziczek i maszyna wypluje pieniądze. A to przecież jest trochę bardziej skomplikowane... Pieniądze - jak to wytłumaczyć dziecku Psycholog mówi – Dzieci nie bardzo rozumieją, co to są pieniądze. Ich wartość, czyli co za daną sumę można kupić, są w stanie pojąć dopiero 7-latki. Dla młodszych dzieci sprawa jest prosta: więcej monet czy banknotów = więcej pieniędzy. Nie pojmują, że jedna 5-złotówka jest więcej warta niż garść groszówek. No bo jak to możliwe, skoro monet jest więcej? Przedszkolaki nie myślą w kategoriach: „ Mama pracuje i dostaje za to pieniądze, które można wymienić na towary”. Psycholog uczula – To dla nich nie do ogarnięcia. – Łatwiej im pojąć, że za konkretną pracę, np. uszycie sukienki, można dostać coś konkretnego, np. lalkę. Ale już praca księgowej czy informatyka (gdzie trudno zobaczyć efekt w postaci np. upieczonego bochenka chleba) i pensja, która wpływa na konto, to abstrakcja. Pomóż dziecku rozumieć, jak działają pieniądze Co w takim razie możesz robić, by dziecko choć w części zrozumiało, o co chodzi z pieniędzmi? Nie kupuj wszystkiego, co dziecko pokaże palcem. Dzięki temu z czasem (choć nieprędko) zrozumie, że nie można mieć każdej rzeczy i trzeba wybierać („Kupimy auto lub latawiec, nie to i to”). Odmawiając, nie mów jednak: „Nie mogę tego kupić, bo mamy mało pieniążków”. Dziecko może się przestraszyć. Wystarczy powiedzieć: „Nie kupimy latawca, bo pieniądze są nam potrzebne na co innego”. Zabieraj dziecko czasami do sklepów. Aby miało okazję gromadzić doświadczenia. Tłumacz: „Banknoty mają różne kolory”,...
