Małe dziecko jest jak sejsmograf: rejestruje skłonność do gniewu

Dziecko płacze, nie chce zasnąć, kłóci się z tobą lub nie chce jeść… – czujesz, że tracisz panowanie nad sobą. Masz nawet ochotę nakrzyczeć albo, co gorsza, złapać je za ramiona i mocno potrząsnąć... Na szczęście, nad złością można nauczyć się panować.  Dziecko złości cię i denerwuje? Przeczytaj nasz wywiad z psycholog Justyną Biernacką, trenerką psychospołeczną i działaczką Fundacji Mama. Justyna Biernacka prowadzi warsztaty dotyczące opanowywania trudnych emocji „Gniew – jak go wyrazić nie krzywdząc innych”. Trudno przyznać się – przed samą sobą i przed innymi – że dziecko złości albo denerwuje. Justyna Biernacka: Warto spojrzeć na emocje trochę inaczej niż zwykle. W opinii wielu z nas złość czy gniew to złe emocje. Tymczasem nie warto dzielić ich na lepsze czy gorsze i oceniać ich. Każdy z nas odczuwa całą gamę emocji – i bez względu na to, czy to przyjemne, czy nie, są one cenne. I niezwykle potrzebne. To znaczy, że jest jakiś pożytek z tego, że złoszczę się na dziecko?! JB: Wszystkie emocje to znaki-sygnały, które informują nas, w jakim jesteśmy stanie. Złość albo gniew są jak lampka ostrzegawcza w samochodzie, która informuje nas o pustym baku. Co robimy wtedy, kiedy podczas jazdy taka lampka się zaświeci? Tankujemy na najbliższej stacji benzynowej, prawda? Tak samo jest ze złością: jej pojawienie się informuje nas, że jakieś nasze potrzeby są niezaspokojone. Zobacz też: Gdy puszczają nerwy. Jak okiełznać emocje? I co powinnam zrobić, kiedy poczuję złość? JB: Przyjrzeć się jej, ale tak, jak przyglądamy się naszemu sprzymierzeńcowi. Pomyśleć: „To, że ja ją odczuwam, to dobrze, bo ona podpowiada mi, jakim jestem człowiekiem, czego potrzebuję”. Nie próbujmy jej stłumić, bo to się nie uda. Taka tłumiona złość pozostaje w nas i...

Jedni uważają, że dzieci należy chwalić i tym samym motywować do dalszej pracy. Drudzy – że chwalenie może dziecku zaszkodzić i trzeba wiedzieć, jak chwalić. Kto ma rację? Chwalenie dziecka może mu zaszkodzić! Według prof. Kanga Lee z Ontario Institute for Studies in Education z Uniwersytetu w Toronto, pochwała jest formą nagrody, a już samo nagradzanie dziecka wzbudza przeciw wielu rodziców. Nieumiejętne chwalenie może przynieść więcej szkody niż pożytku – te "złe" pochwały mogą zachęcić dzieci do nieuczciwości. Naukowcy z Kanady, USA i Chin przeprowadzili badanie, które miało udowodnić tę tezę. Na czym polegało badanie? Badanie zostało przeprowadzone w grupie dzieci od 3 do 5 lat i składało się z dwóch części. Maluchy brały udział w zabawie i odpowiadały na pytania. Te, które osiągały dobre wyniki, chwalono na dwa sposoby: mówiono im, że są mądre albo że świetnie się spisały. W drugiej części badania dzieci bawiły się same. Ich zachowania rejestrowano ukrytą kamerą. Okazało się, że te dzieci, które słyszały, że są mądre, częściej oszukiwały niż te, które chwalono za osiągnięcia. Wyniki badania potwierdziły, że dzieci, które słyszą, że są "mądre", mają większość skłonność do oszukiwania niż inne dzieci. Według badaczy, maluchy, które słyszały, że są "mądre", były pod większą presją niż pozostałe dzieci. Pragnęły zdobyć uznanie rodziców i osiągnąć wyznaczony cel, nawet poprzez oszustwo. Jak chwalić dziecko? Prof. Kang Lee i grupa badaczy podkreślą, że sposób chwalenia dziecka jest bardzo ważny dla jego rozwoju. Należy chwalić dziecko za konkretne osiągnięcia i dawać mu zrozumienia, że praca, którą wykonało, jest godna pochwały. Dzięki temu dziecko nie czuje presji, że zawsze musi być w czymś najlepsze. Co myślicie o tych badaniach? W jaki sposób wy...

Kiedyś z łatwością przychodziło mi ocenianie rodziców, których dzieci się źle zachowywały, były niegrzeczne. Myślałam sobie: „Oni nie wiedzą, jak wychować własne dziecko”. Teraz jestem przekonana, że były to normalne dzieci, wychowujące się w normalnych rodzinach.  Oto 10 rzeczy, które dla wielu świadczy o złym wychowaniu dziecka, póki sami nie zostaną rodzicami.  Wybuchy gniewu. Dziecko, które płacze i krzyczy w miejscu publicznym , niczym magnes przyciąga wzrok otoczenia. „Co jest z tą matką, że nie potrafi poradzić sobie z własnym dzieckiem?” - myślałam. Jęczenie i marudzenie. Ciekawa jestem, ile razy prosiłam moje dzieci: „Przestań jęczeć, bo nic nie rozumieniem, kiedy mówisz do mnie takim głosem”.  Nie odpowiadanie, gdy ktoś do nich mówi. Wiele dzieci nie odpowiada, jeśli uzna, że nie ma nic do powiedzenia. Inne odpowiadają w myślach, nie fatygując się otwieraniem ust :) Powtarzanie im, że to niegrzeczne milczeć, gdy koś je o coś pyta, zupełnie nie działa. Hałasowanie. Niektóre dzieci nie kontrolują głośności dźwięków, które z siebie wydają. Nawet gdy nie krzyczą, mówią podniesionym głosem. Czasem mam wrażenie, że nawet ich szepty są głośne.  Kłamstwa. Dzieci mają bujną wyobraźnię i często konfabulują. Wielu dorosłych dziwiło się, jak wychowałam dziecko, gdy córka np. na pytanie o to, kto ją tak uczesał, mówiła, że zrobiła to ciocia żyrafa. Gorzej było, gdy w przedszkolu na pytanie, jak zrobiła sobie siniaka, wyjaśniła, że tata jej to zrobił (co oczywiście nie miało nic wspólnego z prawdą). Chodzenie późno spać. Są dzieci, których za nic nie zaciągniesz wcześnie do łóżka, a nawet jeśli jakimś cudem ci się to uda, będą leżały w nim, śpiewały, bawiły się, a i tak wcześnie nie zasną.  Obrażanie się. Co za niegrzeczne dziecko stroi takie...