„Nie” z przymiotnikami: kiedy piszemy razem, a kiedy osobno?

Partykuła potrafi sprawiać kłopoty, nie tylko jeśli chodzi o prawidłową pisownię. Problemem bywa też zrozumienie, czym właściwie jest partykuła i jaką rolę pełni w języku polskim.  Spis treści: Partykuła: co to takiego? Kiedy używamy partykuły? Prawidłowa pisownia partykuł Partykuła: co to takiego? Zgodnie z definicją z zakresu językoznawstwa partykuła to  nieodmienna część mowy . Tak jak spójnik , przysłówek , przyimek i wykrzyknik, partykuła nie odmienia się przez przypadki, liczby czy rodzaje. Z reguły partykuła nie występuje samodzielnie. Wyraz „partykuła” dosłownie oznacza: cząstkę, fragment (łac. particula ). Partykuły dzielimy na: Ograniczające – np. tylko ( Tylko nie zapomnij biletów!) Twierdzące – np. tak (Jak pomyślał, tak zrobił.) Pytające – np. czy ( Czy nie sądzisz, że to przesada?) Przypuszczające – np. chyba ( Chyba skoczymy na zakupy.) Rozkazujące – np. niech ( Niech wreszcie nadejdą wakacje.) Akcentujące – np. się (Hej, mówi się do ciebie!) Wątpiące – np. bodajże (Martę najczęściej można spotkać ostatnio w kawiarni, bodajże o nazwie „Kolorowa”) Wzmacniające – np. że (Zrób że wreszcie coś tylko dla siebie!) Życzące – np. oby ( Oby te życzenia się spełniły.) Powyższa klasyfikacja ma na celu pokazać, że partykuł w języku polskim jest na tyle dużo, że dają się pogrupować ze względu na swój charakter. Kiedy używamy partykuł? Partykuły w języku polskim używamy, kiedy chcemy nadać swej wypowiedzi moc lub uwydatnić któreś ze słów. Innymi słowy, dzięki partykułom każde zdanie może zyskać na wyrazistości. I wywrzeć większe wrażenie na kimś, z kim rozmawiamy lub wymieniamy wiadomości pisemne. Wiedząc, co to jest partykuła, łatwo stwierdzić, że z tą częścią mowy spotykamy się dość często i...

Jeśli uważasz, że siedem przypadków to zdecydowanie za dużo – pomyśl, że  uczniowie na Węgrzech muszą opanować ich aż 20. W tej sytuacji naprawdę nie ma na co narzekać, prawda? Odmiana przez przypadki, nazywana również deklinacją, wcale nie jest taka trudna. Oswajamy się z nią od dziecka. Spis treści: Po co stosuje się odmianę przez przypadki? Odmiana przez przypadki – pytania [plus przykłady] Co się odmienia przez przypadki [plus przykłady] Jak zapamiętać odmianę przez przypadki  Odmiana przez przypadki: ćwiczenia [plus odpowiedzi] Po co stosuje się odmianę przez przypadki? Zanim przejdziemy do odczarowania odmiany przez przypadki, kilka słów o tym, po co się ją stosuje. Zacznijmy od tego, że większość tajników deklinacji opanowujemy, jeszcze zanim zaczniemy naukę w szkole. Odmianę przez przypadki stosują już dzieci w wieku przedszkolnym. Robią to za każdym razem, kiedy mówią, że mają ochotę na pizzę, szarlotkę, pączka, itd. (a nie, że mają ochotę na: pizza, szarlotka, pączek, itd.). Nawet młodsze dzieci, kiedy zamiast „mama”, zaczynają mówić „mamo” – stosują już deklinację (używając formy wołacza). Dzięki deklinacji język polski jest bogatszy. A opanowanie zasad odmiany przez przypadki sprawia, że nie brzmimy jak obcokrajowcy, którzy dopiero uczą się mówić po polsku. I jeszcze jedno – znajomość deklinacji pomaga odróżnić od siebie części zdania (np. dopełnienie od przydawki). Odmiana przez przypadki – pytania (plus przykłady) W języku polskim stosujemy odmianę przez 7 przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz. Każdy z przypadków odpowiada na określone pytania. Aby odmiana przez przypadki nie sprawiała kłopotu, wystarczy nauczyć się na pamięć 7 przypadków i pytań z nimi związanych. Jeśli sprawia ci to problem, na...

Wyjaśniamy, jakie są głoski w języku polskim i jak odróżnić głoskę od litery. Ta wiedza pomoże w treningu głoskowania, czyli dzielenia słowa na głoski. To ma ogromne znaczenie dla nauki czytania. Przekonaj się, że rozpoznawanie głosek i podział słów na głoski może być łatwy.  Spis treści: Co to są głoski?  Czym różnią się od liter? Jak liczyć głoski? Podział głosek  Głoski: przykłady ćwiczeń Co to są głoski? Czym różnią się od liter? Głoski to najmniejsze, niepodzielne dźwięki mowy. Najprościej można powiedzieć, że głoska jest dźwiękiem, a litera zapisem graficznym . Głoska od litery różni się tym, że głoskę słyszymy i wymawiamy, a literę widzimy i zapisujemy. Wszystkie głoski występujące w języku polskim to: samogłoski : a, ą e, ę, i, o, u, y,  spółgłoski :    b, c, ć, cz, d, dz, dż, dź, f, g, h, j, k, l, ł, m, n, ń, p, r, s, ś, sz, t, w, z, ż, ź. Przykłady głosek Przykładowy podział na głoski warto zacząć od krótkich słów, np. dom: d – o – m (3 głoski: d, o, m), miś: m – i – ś (3 głoski: m, i, ś), kot: k – o – t (3 głoski: k, o, t), mama: m – a – m – a (4 głoski: m, a, m, a), kotek: k – o – t – e – k (5 głosek: k, o, t, e, k). Kiedy widzimy, że podział na głoski idzie dziecku coraz lepiej, można sięgać po coraz trudniejsze przykłady. Na przykład takie, w których liczba głosek wcale nie będzie równa liczbie liter.  Jak liczyć głoski? Bywa, że głoska odpowiada literze, np. w wyrazie „moneta” – jest 6 głosek i 6 liter. Czasami jednak jedna głoska zapisywana jest za pomocą dwóch liter, czyli jest tzw. dwuznakiem. Na przykład w wyrazie „deszcz” mamy 4 głoski („d”, „e”, „sz”, „cz”), ale liter jest 6. W tym wyrazie znajdują się dwie głoski,...