Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce żyje blisko 33 mln osób ochrzczonych w kościele katolickim. Mimo że coraz więcej rodziców rezygnuje z sakramentu chrztu – wciąż zdecydowania większość nie wyobraża sobie, aby nie ochrzcić swej pociechy. Przekazujemy najważniejsze informacje na temat obrzędu chrztu świętego w kościele katolickim i jego przebiegu.
Chrzest święty to sakrament, który ma oczyścić z grzechu pierworodnego i wprowadzić we wspólnotę kościoła. W katolicyzmie, osoby nieochrzczone nie mogą przystępować do innych sakramentów. Chrzest mogą przyjmować nie tylko dzieci, ale i dorośli.
Zgodnie z wiarą katolicką, chrzest święty:
Chrzest święty jest ważnym obrzędem nie tylko dla katolików, ale również dla protestantów, metodystów, mariawitów i osób wyznania prawosławnego. Święto Chrztu Pańskiego obchodzone jest w kościele katolickim w pierwszą niedzielę przypadającą po święcie Trzech Króli.
Jedną z pierwszych ochrzczonych osób na świecie był Jezus. Sakramentu udzielił mu Jan Chrzciciel w rzece Jordan. Biblijny opis tego rytuału służy do dziś jako symboliczny punkt wyjścia dla chrześcijan – nawiązuje doń zarówno przebieg obrzędu jak i odpowiedź na pytanie: po co jest chrzest.
Zanim przejdziemy do tego, jak współcześnie wygląda przebieg chrztu w kościele – sprawdźmy, jak powinny wyglądać przygotowania do tego sakramentu.
Od czego zacząć przygotowania do chrztu? Rodzice dziecka, planując chrzest święty w kościele katolickim, powinni wziąć pod uwagę:
Dopiero potem można planować strój, listę gości i miejsce, gdzie chcemy zaprosić ich po ceremonii. Datę i okoliczności chrztu najlepiej ustalić podczas wizyty w kancelarii parafialnej (wybrana przez nas data może kolidować z innymi zobowiązaniami księży lub kalendarzem wydarzeń parafialnych).
Chrzty najczęściej mają miejsce podczas niedzielnych mszy (w zależności od parafii, mogą odbywać się każdej niedzieli lub w wybrane niedziele w miesiącu). Możliwy jest również sakrament chrztu bez mszy. Trwa odpowiednio krócej i odbywa się przed lub po nabożeństwie niedzielnym lub nawet w inny dzień tygodnia.
Wielu rodziców zastanawia się, czy jeśli nie mają ślubu kościelnego – mogą ochrzcić dziecko. To również zależy wyłącznie od indywidualnego podejścia księdza. Wielu duchownych nie widzi w tym żadnych przeszkód, są jednak tacy, dla których ślub kościelny stanowi warunek konieczny.
Co jest potrzebne do chrztu w przypadku osób, które mają być rodzicami chrzestnymi? Aby zostać matką chrzestną lub ojcem chrzestnym niezbędne mogą okazać się:
Rodzice, którzy proszą krewnych lub bliskich o to, by zostali chrzestnymi ich dziecka, powinni mieć świadomość, że dla niektórych przedłożenie wyżej wymienionych zaświadczeń może stanowić poważny problem. Dlatego warto wybierać chrzestnych, którzy są praktykującymi katolikami lub nie będą czuli się zakłopotani koniecznością zdobywaniem zaświadczeń.
Dawniej panowało przekonanie, że osoba poproszona o bycie chrzestną lub chrzestną – pod żadnym pozorem nie powinna odmawiać rodzicom dziecka. Współcześnie – należy liczyć się z odmową, podyktowaną rozmaitymi względami natury osobistej (często powodem odmowy jest fakt, że ktoś już jest chrzestnym rodzicem dwojga, trojga lub jeszcze większej liczby dzieci).
Opisujemy dla was dokładny przebieg chrztu świętego. W dniu chrztu dobrze jest pojawić się w kościele nieco wcześniej, by rodzice chrzestni mogli złożyć zaświadczenia oraz podpisy w dokumentach parafialnych (chyba że wymagano tego wcześniej niż w dzień chrztu).
W trakcie chrztu rodzice dziecka i chrzestni muszą również wypowiedzieć odpowiednie kwestie. Opisujemy szczegółowo przebieg przyjmowania sakramentu chrztu, wyjaśniamy, co mówi ksiądz, a co powinni powiedzieć rodzice i chrzestni.
Na początku mszy ma miejsce tzw. obrzęd przyjęcia. Co wtedy mówi kapłan, a co rodzice i rodzice chrzestni?
Najpierw kapłan pyta rodziców o imię (imiona) dziecka. Kiedy odpowiedzą, zadaje kolejne pytania:
Kapłan: O co prosicie Kościół Boży dla… (imię lub imiona dziecka)
Rodzice: O chrzest.
Kapłan: Prosząc o chrzest dla swoich dzieci, przyjmujecie na siebie obowiązek wychowania ich w wierze, aby zachowując Boże przykazania, miłowały Boga i bliźniego, jak nas nauczył Jezus Chrystus. Czy jesteście świadomi tego obowiązku?
Rodzice: Jesteśmy (tego) świadomi (albo: Tak)
Kapłan: (do rodziców chrzestnych) Czy jesteście gotowi pomagać rodzicom tych dzieci w wypełnianiu ich obowiązku?
Rodzice chrzestni: Jesteśmy gotowi.
Kapłan: Drogie dziecko (dzieci) wspólnota chrześcijańska przyjmuje cię (was) z wielką radością. Ja zaś w imieniu tej wspólnoty znaczę was znakiem Krzyża, a po mnie naznaczą was w tym samym znakiem Chrystusa Zbawiciela wasi rodzice (i chrzestni).
Następnie kapłan kreśli na czole dziecka znak krzyża. Potem prosi rodziców – i jeśli uzna za stosowne także chrzestnych – aby uczynili to samo.
W tej części obrzędu trwa „normalna” msza – odbywa się czytanie pisma świętego, ksiądz wygłasza kazanie. Jeśli dziecko jest niespokojne, głodne lub np. wymaga zmiany pieluszki – z reguły można wyjść z nim do zakrystii. Nie należy jednak przedłużać nieobecności na mszy, gdyż po kazaniu zaczyna się kolejna część liturgii chrztu.
Kapłan: Wszechmogący wieczny Boże, Ty posłałeś na świat swojego Syna, aby oddalił od nas moc szatana, ducha nieprawości, a człowieka wyrwanego z ciemności przeniósł do przedziwnego Królestwa Twojej światłości; pokornie Cię błagamy, abyś te dzieci uwolnił od grzechu pierworodnego i uczynił swoją świątynią i mieszkaniem Ducha Świętego. Przez Chrystusa, Pana naszego.
Wszyscy: Amen.
Kapłan: Niech was broni moc Chrystusa Zbawiciela, który żyje i króluje na wieki wieków.
Wszyscy: Amen.
Kapłan: Módlmy się, aby Bóg wszechmogący obdarzył te dzieci nowym życiem z wody i z Ducha Świętego.
Następnie kapłan błogosławi wodę (i święci ją, gdy zachodzi potrzeba), po czym zwraca się do rodziców i rodziców chrzestnych:
Kapłan: Czy wyrzekacie się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
Rodzice i rodzice chrzestni: Wyrzekamy się.
Kapłan: Czy wyrzekacie się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby was grzech nie opanował?
Rodzice i rodzice chrzestni: Wyrzekamy się.
Kapłan: Czy wyrzekacie się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
Rodzice i rodzice chrzestni: Wyrzekamy się.
Potem kapłan przyjmuje od rodziców i chrzestnych potrójne wyznanie wiary.
Kapłan: Czy wierzycie w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
Rodzice i rodzice chrzestni: Wierzymy.
Kapłan: Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Rodzice i rodzice chrzestni: Wierzymy.
Kapłan: Czy wierzycie w Ducha Świętego, Święty Kościół powszechny, obcowanie świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
Rodzice i rodzice chrzestni: Wierzymy.
Kapłan: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą, w Chrystusie Jezusie Panu naszym.
Wszyscy: Amen.
Kapłan: Czy chcecie, aby ... otrzymał(a) chrzest w wierze Kościoła, którą przed chwilą wspólnie wyznaliśmy?
Rodzice i rodzice chrzestni: Chcemy.
Kapłan chrzci dziecko, trzykrotnie polewając jego główkę wodą. Kapłan: (imię dziecka) ..., ja ciebie chrzczę w Imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Wszyscy: Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu. Jak była na początku teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen
Kapłan namaszcza krzyżmem świętym.
Kapłan: Bóg wszechmogący, Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, który was uwolnił od grzechu i odrodził z wody i z Ducha Świętego, On sam namaszcza was Krzyżmem zbawienia, abyście włączeni w lud Boży, wytrwali w jedności z Chrystusem Kapłanem, Prorokiem i Królem na życie wieczne.
Wszyscy: Amen.
Włożenie białej szaty:
Kapłan: (imię dziecka)... stałaś się nowym stworzeniem i przyoblekłeś (przyoblekłaś) się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech wasi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka bożego aż po życie wieczne.
Wszyscy: Amen.
Wręczenie zapalonej świecy.
Kapłan: Przyjmijcie światło Chrystusa.
Ojciec chrzestny zapala świecę od świecy paschalnej.
Kapłan: Podtrzymywanie tego światła powierza się wam, rodzice i chrzestni, aby wasze dziecko, oświecone przez Chrystusa, postępowało zawsze jak dzieci światłości, a trwając w wierze mogło wyjść na spotkanie przychodzącego Pana razem z wszystkimi świętymi w niebie.
Potem następuje część eucharystyczna (komunia), po której odmawiane są modlitwy, odczytane ogłoszenia parafialne i błogosławieństwo na zakończenie mszy.
Zobacz także:
Rodzice chrzestni pełnią bardzo ważną rolę podczas chrztu dziecka, a także w kolejnych latach jego życia. Dostając propozycję bycia matką lub ojcem chrzestnym, wiele osób zaczyna się zastanawiać, co chrzestna lub chrzestny kupuje na chrzest. Czy ma być to skromny upominek, a może droższy prezent, bo przecież będzie pamiątką na całe życie? Co kupuje chrzestna lub chrzestny na chrzciny – nasze propozycje Na wybór prezentu dla chrześniaka na pewno ma wpływ tradycja, ale ostateczna decyzja należy do chrzestnych i możliwości, pomysłowości i upodobań. Zobacz, w czym możesz wybierać. Szatka i świeca Niezbędnymi elementami każdego chrztu świętego jest szatka oraz świeca. Zwykle to chrzestna kupuje na chrzest białą szatkę, a chrzestny - świecę. Ciekawym pomysłem jest wybór personalizowanej szatki i świecy (niektóre sklepy internetowe oferują taką możliwość). To będzie wspaniała pamiątka zarówno dla dziecka, jak i jego rodziców. Pamiątkowy medalik Klasycznym prezentem na chrzest jest złoty medalik. Wybór ten jest dość powszechny i wielu uznaje go za trafny prezent. Za kilka lat dziecko będzie mogło nosić medalik na łańcuszku na szyi. Będzie to symbol przypominający mu o chrzcie i rodzicach chrzestnych. Aby nadać mu wyjątkowości – można zamówić medalik ze specjalnym grawerem. Album ze zdjęciami Album ze zdjęciami może być wyjątkowym, niepowtarzalnym i bardzo osobistym prezentem. Dziecko, które zajrzy do niego po latach, może liczyć na wzruszenie. W internecie jest szeroki wybór albumów na zdjęcia przygotowanych właśnie jako prezent na chrzest. Ozdobne sztućce Wśród propozycji prezentów od chrzestnych wymienia się też komplet sztućców z grawerem, który może po latach być miłą pamiątką dla chrześniaka. Skarbonka na chrzest Jeśli kupisz dziecku skarbonkę...
Kiedy dostajesz zaproszenie na chrzciny w rodzinie lub do znajomych, zaczynasz się zastanawiać, ile pieniędzy przeznaczyć na prezent i czy wypada dać gotówkę. Goście najczęściej wybierają prezent na chrzciny w formie koperty z pieniędzmi, bo to praktyczne i wygodne. Ile wypada dać na chrzciny w 2024 roku, gdy wszystko podrożało: mniej czy więcej niż w poprzednich latach? Spis treści: Ile pieniędzy na chrzest od dziadków, a ile od chrzestnych? Ile pieniędzy na chrzest od gości? Prezent na chrzest: czy pieniądze + pamiątka to dobry pomysł? Czy wypada zrzucać się na prezent z okazji chrztu? Ile pieniędzy na chrzest od dziadków, a ile od chrzestnych? Na początku warto zaznaczyć, że nie obowiązuje żaden „cennik”. Jeśli ktoś może i chce podarować dużą kwotę (lub bardzo drogi prezent na chrzciny) – to jego wola. I ma do tego prawo, pod warunkiem że nie wywoła tym zakłopotania u rodziców dziecka. Możliwe, że będą chcieli się później zrewanżować, ale nie będzie ich na to stać. Dlatego kulturalnie jest pamiętać o tym i nie przesadzać z hojnością. W prezencie na chrzciny najczęściej daje się kopertę, do której wkłada się ok. 300 zł . Zdarza się, że jest to kwota w przedziale 300-500 zł (500 zł to również średnia kwota, jaką deklaruje najbliższa rodzina, gdy pada pytanie, ile pieniędzy na komunię zamierza przeznaczyć dla dziecka). Zdarza się, że rodzice chrzestni, jeśli ich na to stać, dają więcej – nawet w przedziale 500-1000 zł . Należy jednak zachować zdrowy rozsądek. To, ile na chrzest daje chrzestna czy chrzestny, zależy od ich aktualnej sytuacji finansowej (chyba że ktoś wyznaje zasadę „zastaw się, a postaw się”). W wypadku dużej gotówki, którą chcemy sprezentować dziecku, dobrym pomysłem jest lokata. Mogą ją założyć rodzice i prosić dziadków i/lub...
Chrzest Święty to pierwszy i najważniejszy sakrament w życiu chrześcijanina. Dzięki niemu każda przystępująca do niego osoba – dorosła lub dziecko – zostaje włączona do wspólnoty Kościoła. Obrzędy związane z tym sakramentem są pełne symboli, bo to właśnie przez nie uobecnia się Bóg. Niektóre z nich pojawiają się także w innych sakramentach. Dowiedz się, co oznaczają poszczególne symbole chrztu świętego oraz zobacz, jak wyglądają. Jakie są symbole chrztu świętego? Żadna czynność wykonywana podczas Chrztu Świętego nie jest przypadkowa, a towarzyszące im przedmioty-symbole to: woda chrzcielna (święcona), znak krzyża krzyżmo, świeca chrzcielna, szatka (biała szata). Symbole chrztu i ich znaczenie Poszczególne gesty i atrybuty Chrztu Świętego mają swoje określone znaczenie, a ich użycie – głęboki, duchowy sens. Są wyrazem symbolicznej śmierci i nowego narodzenia się w Jezusie. Woda chrzcielna Woda chrzcielna (święcona) jako symbol życia i śmierci jest najważniejszym atrybutem sakramentu chrztu. Samo polanie głowy (forma dominująca w Kościele katolickim) lub zanurzenia w niej osoby chrzczonej (forma dominująca w Kościele prawosławnym) jest najważniejszym, kulminacyjnym momentem obrzędu. Poprzez wodę zostaje symbolicznie przekazana moc Ducha Świętego, a osoba chrzczona staje się duchowym dzieckiem Boga. W Kościele katolickim ten gest i wypowiedziane słowa „ja ciebie chrzczę w imię Ojca, i Syna, i Ducha Świętego” wystarczają do tego, aby chrzest uznać za ważnie udzielony (nawet jeśli dalsza część liturgii chrzcielnej nie odbędzie się). Obmycie wodą chrzcielną symbolizuje zmycie grzechu pierworodnego. Zanurzenie, a następnie wynurzenie w wodzie święconej symbolizuje śmierć i zmartwychwstanie, odrodzenie się w Chrystusie. W Kościołach...
