Kadencja Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka wygasła 27 sierpnia i przed Sejmem stoi wybór nowego Rzecznika. Jest trzech kandydatów na to stanowisko - Sabina Zalewska (zgłoszona przez PiS), Ewa Jarosz (mająca poparcie PO) i Paweł Szczuciński (kandydat Kukiz'15). Mamotoja.pl rozmawiało z prof. Ewą Jarosz o tym, jakie ma poglądy na najbardziej aktualne problemy związane z wychowywaniem dzieci i co chciałaby zrobić dla dzieci, jeżeli zostałaby ich nowym Rzecznikiem.
Jakiś wewnętrzny głos kierował mnie w tę stronę. Od 25 lat zajmuję się tematem przemocy wobec dzieci i ochrony ich praw. Może wynika to z tego, że zawsze przyświecało mi takie korczakowskie myślenie, że jak dzieci będą dobrze traktowane i będzie się im pomagać, rozwijać i wspierać, a nie będzie się je krzywdzić, to dzieci będą mogły zbudować lepszy świat.
Patrząc na statystystyki, można powiedzieć, że tak. Mamy coraz lepsze przepisy dotyczące ochrony zdrowia dziecka i jego praw jako pacjenta, poprawę funkcjonowania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizująco-terapeutycznych, pieczy zastępczej. Kamieniem milowy w respektowaniu praw dziecka było wprowadzenie w 2010 roku ustawowego zakazu stosowania wobec nich kar cielesnych.
Od początku lat 90-tych ubiegłego wieku zajmuję się badaniem i diagnozowaniem przemocy wobec dzieci, a od 2011 roku badam społeczne postawy wobec przemocy w wychowaniu dla Rzecznika Praw Dziecka, czego efektem są coroczne raporty na ten temat. Najnowsze sprawozdanie z 2018 roku pokazuje, że różne działania, w tym kampanie społeczne oraz rozwijanie publicznej dyskusji na temat kar cielesnych, przynoszą pozytywne efekty w postaci spadających wskaźników aprobaty bicia dzieci.
O ile w 2008 roku badania pokazywały 78 proc. akceptację dla dawania dzieciom klapsów, to w tym roku aprobata dla takiego zachowania wynosi 43 proc. Jeżeli chodzi o akceptację bicia dzieci, to też jest dużo lepiej - nastąpił spadek z 41 proc. do 24 proc. Tak więc idzie ku lepszemu, postawy wobec przemocy w wychowaniu ulegają korzystnej zmianie. Ale potrzebne są dalsze działania, tak aby obniżyć te wskaźniki do możliwie najniższego poziomu. Nadal około 50 proc. rodziców przyznaje, że zastosowało klapsy wobec dzieci.
Problemów jest wiele. Występują w obszarze ochrony zdrowia, wsparcia dziecka i rodziny, pieczy zastępczej. Problemem jest też realizacja w naszym kraju prawa dzieci do godnej, właściwej edukacji. Uważam, podobnie jak inni przedstawiciele świata nauki, że zreformowane prawo oświatowe naraziło dzieci na przeciążenie nauką. Mam także zastrzeżenia do treści nauczania, wątpię, czy obecna edukacja będzie kształtować postawy otwartości, demokracji i tolerancji.
Zobacz też: Reforma edukacji – zobacz, co się zmieniło
W Polsce cały czas pokutuje przekonanie, że dzieci głosu nie mają. W bardzo wielu środowiskach dzieci traktowane są przedmiotowo. Mam wiele sygnałów, że w domu, w szkole, instytucjach oświatowych prawa dziecka nie są przestrzegane. W rodzinach czy szkołach głos dziecka brany jest pod uwagę najczęściej w sprawach drugorzędnych. Na przykład rodzice zgadzają się na wybór przez dziecko ubrania czy koloru ściany w pokoju, ale już w sprawach ważniejszych jest problem z uwzględnieniem jego głosu. To samo w szkole - dzieci mają głos w sprawach wycieczek, urządzania zabawy, czy Dnia Ucznia, ale już nie np. w sprawie zatrudnienia, czy oceny nauczycieli. Nierzadko dochodzi nawet do całkowitego wypaczania idei szanowania praw dziecka, nazywając ich respektowanie anarchią, pajdokracją, czy też rozpieszczaniem dzieci. Generalnie uważam, że znaczącym problemem w Polsce w kwestii praw dziecka jest wypaczanie ich sensu i idei oraz pokazywanie ich jako opozycyjnych wobec praw rodziców czy dobra rodziny.
Tak, to jeden z moich celów. Jestem głęboko przekonana, że ochrona praw dziecka powinna polegać na trzech filarach. Jednym z nich są rzetelne badania - diagnozy problemów, jakie dotykają dzieci, oraz ewaluacje praktyki działań opiekuńczych, wychowawczych, oświatowych, pomocowych i innych na rzecz dzieci. Drugim filarem jest polityka na rzecz dzieci, w tym stanowienie dobrego prawa, tak aby ochronę dzieci poprawiać oraz aby tworzyć ponadpartyjne strategie systemowego rozwiązywania różnych problemów, jakich doświadczają dzieci. Trzecim filarem jest odpowiednia jakość pomocy dzieciom i działań w dziedzinie opieki, wychowania, zdrowia i edukacji. Dopiero sprzężenie zwrotne między tymi ogniwami jest warunkiem, aby prawa dziecka były właściwie respektowane. Gdybym została Rzecznikiem, chciałabym do takiego modelu ochrony dzieci w Polsce w możliwie największym stopniu doprowadzić.
Oczywiście, że to poważne zagrożenie. Jestem za szczepieniami. Ruch antyszczepionkowy jest czymś bardzo niebezpiecznym i rodzice nie powinni ulegać takim pseudonaukowym opiniom. W perspektywie przestrzegania praw dziecka nieszczepienie jest narażaniem dziecka na utratę zdrowia. To, że nie szczepimy naszego dziecka i ono nie zachoruje, nie znaczy, że sprawa jest rozwiązana. Chodzi o odporność zbiorową, narażanie innych dzieci na niebezpieczeństwo zachorowania. Każdy zdrowo myślący człowiek i dbający o zdrowie dziecka rodzic powinni się w tej sprawie kierować opiniami ekspertów i lekarzy, którzy jednoznacznie mówią, że dzieci powinny być szczepione, a ryzyko nieszczepienia wielokrotnie przekracza ewentualne prawdopodobieństwo powikłań poszczepiennych.
Zobacz też: Do antyszczepionkowców - czy powiecie przepraszam, kiedy wasze dziecko zachoruje?
Sam program wsparcia jest słuszny. Podobne rozwiązania występują też w innych krajach, ale nasz program w nierówny sposób traktuje dzieci. Powinien być tak skonstruowany, aby nie dyskryminował dzieci. Jeżeli jest to wsparcie dla dzieci, to powinno być przyznawane każdemu z nich. Ważne jest także monitorowanie tego, w jaki sposób ta pomoc jest faktycznie realizowana. 500 plus to jest coś, co się należy dziecku i powinno być wykorzystane na potrzeby związane z dzieckiem i jego rozwojem.
Problemem od kilku lat są zaburzenia emocjonalne dzieci, które w zastraszającym tempie rozwijają się Polsce. Niestety pomoc i leczenie są w tym względzie niewystarczające, żeby nie powiedzieć, że marne. Psychiatrów dziecięcych jest niewielu, niełatwo też dziecku i jego rodzicom skorzystać z pomocy psychologa. Mamy też do czynienia z poważnym problemem różnego rodzaju uzależnień dzieci od różnych substancji psychoaktywnych, jak i związanych z korzystaniem przez dzieci i młodzież z nowych technologii oraz obecnością w internecie, ale też związanych z niezdrowym odżywianiem się. Przede wszystkim chciałabym jednak rozwijać rozumienie, czym jest i upowszechniać podmiotowe traktowanie dzieci w różnych środowiskach i na różnych poziomach życia społecznego. Ten temat dotyczy kwestii partycypacji społecznej dzieci, ich udziału w decydowaniu, kształtowaniu rozwiązań, ocenianiu działań w wielu kwestiach, które ich dotyczą bezpośrednio czy pośrednio, obecnie lub w przyszłości. W tym obszarze mamy poważną lekcję do odrobienia.
Zobacz też:
Rabat 20% dla wszystkich klientów przy zakupach za min. 100 zł. Oferta obowiązuje w sklepach stacjonarnych oraz na www.tezenis.com, nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w sklepach i na stronie.
AVA- to co najlepsze w naturze połączone z możliwościami współczesnej biotechnologii, pielęgnacja wszech czasów. Rabat 30% na cały asortyment na ava-kosmetyki.pl. Przy zakupach za min. 150 zł przesyłka gratis. Oferta nie łączy się z innymi promocjami.
Najniższa cena pianki ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 31,90 zł.
Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 22,33 zł.
Najniższa cena dezodorantu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 32,90 zł.
Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 23,03 zł.
Najniższa cena kremu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 44,90 zł.
Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 32,43 zł.
Rabat do 40% na sprzęt, odzież i akcesoria sportowe dostępny w sklepie stacjonarnym i na Sportano.pl. Szczegóły w sklepie i na stronie.
Rabat 20% na cały asortyment dostępny na www.swederm.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie.
Rabat -20% na wybrane meble i akcesoria dostępny w sklepach stacjonarnych i na www.miloohome.pl. Szczegóły w salonach i na stronie.
Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
– Bicie dzieci to wyraz frustracji i braku cierpliwości – przekonuje Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka. – To niedobra metoda wychowawcza – dodaje. Z badań przeprowadzonych na jego zlecenie wynika, że wciąż ponad połowa Polaków (58 proc.) uważa, że uderzenie dziecka nie jest niczym złym, a co czwarty (26 proc.) akceptuje bicie dzieci jako metodę wychowawczą. Zobacz też: Jesteś dzieckiem - jesteś człowiekiem. Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka Po co kolejna kampania? Rzecznik Praw Dziecka od lat nagłaśnia problem przemocy wobec dzieci. Wcześniejsze kampanie to m.in. „ Bicie uczy, ale tylko złych rzeczy” oraz „Reaguj, masz prawo!”. Choć w ciągu kadencji Marka Michalaka jako Rzecznika Praw Dziecka (od 2008 roku) akceptacja dla wychowania przez klapsy i lanie spadła o 20 proc., to problem nadal istnieje. Aby po raz kolejny nagłośnić problem, ruszyła kolejna kampania społeczna pod hasłem „Bicie, czas z tym skończyć” . Towarzyszy jej spot, który ponownie wyreżyserował dla RPD Jan Komasa. Zobacz spot kampanii: Bicie dzieci jest bezprawne Okazuje się, że jedynie co trzeci Polak wie o zakazie bicia dzieci , zapisanym w polskim prawie od 2010 roku. Do bicia dziecka pasem lub innym przedmiotem przyznało się 7 proc. rodziców – wynika z tegorocznego raportu RPD. Blisko połowa badanych stosuje klapsy wobec chłopców, a niemal jedna czwarta wobec chłopców i dziewczynek. Najmniej rodziców policzkuje swoje dzieci, natomiast 67 proc. rodziców – krzyczy na dziecko . – W Polsce nadal potrzebna jest edukacja społeczna o przemocy w wychowaniu i o prawach dziecka – komentuje prof. Ewa Jarosz, pedagog z Uniwersytetu Śląskiego i Społeczna Doradczyni Rzecznika Praw Dziecka. Zobacz też: Klapsy są w Polsce prawnie zabronione! Co Polacy sądzą o laniu i klapsach? Z badania RPD wynika m.in., że: Osoby starsze częściej akceptują klapsy...
Byłoby wspaniale, gdyby w tak ważnej sprawie, jak dobro naszych dzieci panowała w Polsce ponadpartyjna współpraca. Niestety wybór nowego Rzecznika Praw Dziecka może być kolejną okazją w Sejmie do ideologicznych przepychanek. Jest trzech kandydatów na zastąpienie Marka Michalaka , któremu pod koniec sierpnia kończy się druga i ostatnia, na co pozwala prawo, kadencja na stanowisku Rzecznika Praw Dziecka. Każdy z kandydatów ma poparcie innej partii politycznej. Czy uda się w tej sprawie osiągnąć porozumienie? Wygra kandydat PiS Centrum Informacyjne Sejmu poinformowało, że do 28 lipca, kiedy to upłynął termin zgłaszania kandydatur na Rzecznika Praw Dziecka, wpłynęły trzy kandydatury . Nowego, na pięcioletnią kadencję, wybierze Sejm za zgodą Senatu. Patrząc jednak na to, jaką przewagę w głosowaniach sejmowych ma większość koalicyjna PiS i obozu Zjednoczonej Prawicy, wydaje się przesądzone, że nowym rzecznikiem zostanie kandydat zgłoszony przez PiS. Sabina Lucyna Zalewska, z poparciem PiS Sabina Lucyna Zalewska jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, psychologiem rodziny, pedagogiem społecznym, mediatorem rodzinnym . Jak podkreśla CIS, aktywnie współpracuje z dziećmi i rodzinami , zajmuje się także wsparciem dzieci wykluczonych . Jej kandydaturę zgłosiła grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości. "Pochodzę z Kotliny Kłodzkiej. Urodziłam się w Ząbkowicach Śląskich, a wychowałam w Kamieńcu Ząbkowickim. Kocham góry. Jestem żoną i matką dwóch wspaniałych córek " – pisze o sobie dr Sabina Zalewska. Na co dzień pracuje w Katedrze Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Ponadto, jak informuje natemat.pl, "pracuje też na zasadzie wolontariatu w Archidiecezjalnej Poradni Dewajtis, która udziela pomocy osobom zmagającym się z problemami natury psychologicznej, pedagogicznej i duchowej". Dr Zalewska prowadzi...
Dopiero przy czwartym podejściu udał się wybór nowego Rzecznika Praw Dziecka. Głosami PiS został wybrany Mikołaj Pawlak , 38-letni prawnik z Łodzi, specjalista od rozwodów kościelnych, raczej bez żadnego doświadczenia w pracy z dziećmi. Za jego kandydaturą głosowało 57 senatorów, 26 było przeciw. Wcześniej Pawlaka zaakceptował Sejm. „Czy ten pan prezentuje wszystkie dzieci”? Jeszcze przed ostatecznym głosowaniem nad wyborem rzecznika, Pawlak zaprezentował na forum Senatu swój pogląd na temat poczęcia dzieci metodą in vitro. Jego zdaniem, "od strony prawno-moralnej jest to metoda niegodziwa ". Dowodził, że poczęte w ten sposób dzieci nie są wystarczająco chronione. W związku z tym, jako jedno z zadań stojących przed sobą wymienił "zadbanie o godność dziecka poczętego" tą metodą. - Dotyczyć ma to nie tylko tych dzieci poczętych i narodzonych, ale ta godność ma też dotyczyć dzieci poczętych, a nienarodzonych, zamrożonych na przykład - tłumaczył Pawlak. - To też są dzieci, bo są poczęte - stwierdził. Wypowiedź rzecznika spotkała się z ostrą reakcją. - Jestem tak oburzona, że trudno mi to wyrazić. Czy ten pan będzie dzielił dzieci na lepsze i gorsze , poczęte w sposób A i poczęte w sposób B? Co mają sobie pomyśleć dzieci, które zazwyczaj wiedzą, że są poczęte metodą in vitro? Czy ten pan rzeczywiście reprezentuje interesy wszystkich dzieci? - skomentowała dla TVN24 doktor Monika Adamczyk-Popławska, mama córeczki poczętej metodą in vitro. Przeciwnik aborcji Pawlak zapowiedział też czynny udział w dyskusji o przepisach antyaborcyjnych w Polsce. Byłoby to precedensowym działaniem ze strony Rzecznika Praw Dziecka. Do tej pory jego biuro nie angażowało się w debaty polityczne, starając się wokół problemów dzieci zbudować ponadpartyjne porozumienie. - Kwestią ochrony życia i bronienia prawa do życia od poczęcia na pewno będę się...
