Rodzina
Fotolia
Zdrowie w ciąży

Rozmawiajmy o życiu, nie o piciu!

Część dzieci z ADHD wcale nie ma ADHD, tylko FAS. - Ale takich głosów nie chce się słuchać, bo jak się jest dobrze wykształconym, na stanowisku, to nie ma się w Polsce dziecka z FAS, tylko z ADHD - mówi dr Krzysztof Liszcz, ekspert problematyki FAS. Co roku w Polsce rodzi się 6 tys. dzieci uszkodzonych przez alkohol.

Panie doktorze, co to jest FAS?

FAS, czyli płodowy zespół alkoholowy, jest najcięższym zaburzeniem rozwoju dziecka wynikającym z picia w ciąży przez matkę. Są pewne czynniki zwiększające ryzyko FAS, np. liczba lat przed ciążą, kiedy matka piła alkohol, równoległe picie ojca dziecka, a także historia alkoholowa rodzin obydwojga. Głównym czynnikiem jest jednak picie w ciąży. Uruchamia ono całą lawinę skutków.
Picie w ciąży jest charakterystyczne szczególnie dla kobiet, które już wcześniej intensywnie i ciężko piły alkohol. Trudno udowodnić, by pojedyncza dawka alkoholu powodowała ryzyko, choć może się tak zdarzyć. Jednak płodowy zespół alkoholowy to tylko 25 proc. wszystkich szkód poalkoholowych u dzieci. Wszystkie  je określamy terminem FASD (Fetal  Alcohol Spectrum Disorders) – Spektrum Poalkoholowych Uszkodzeń Płodu. Obejmuje on jeszcze kilka innych zaburzeń; niektóre z nich nikomu nie kojarzą się z alkoholem, np. wrodzone wady układu krążenia czy moczowego. Często nawet lekarze nie dopytują kobiet jak przebiegała ciąża pod kątem korzystania a alkoholu.

Czytaj też: Karać kobietę, która w ciąży piła, czy...?
.

Jak wiele dzieci w Polsce rodzi się uszkodzonych przez alkohol?

W 2015 roku zostały zakończone pierwsze polskie badania naukowe na rozpowszechnienia FASD (program "Alicja"), wykonane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA). W grupie wiekowej 7-9 lat mieliśmy co najmniej 20% dzieci z FASD, czyli uszkodzonych przez alkohol. Przeliczając to na liczbę urodzin w 2014 r., można powiedzieć, że w tym roku urodziło się
o 1500 dzieci z pełnoobjawowym FAS i 6000 z innymi niż pełnoobjawowy FAS uszkodzeniami, czyli łącznie 7500 dzieci uszkodzonych przez alkohol.
Każdego roku rodzi się mniej więcej tyle dzieci uszkodzonych przez alkohol. To ogromne liczby.

Na pojawienie się FAS ma wpływ picie alkoholu przez kobietę przed ciążą? I picie ojca też?

Najważniejszym czynnikiem  wywołującym FAS jest picie przez kobietę w ciąży. Jednak te pozostałe czynniki też mają wpływ. Lata picia przed ciążą to narażenie jajników na wpływ alkoholu. Picie przez ojca ma wpływ na plemniki. Wpływ picia alkoholu przez kobietę przed ciążą i przez ojca, został potwierdzony w badaniach na zwierzętach. Niemoralne byłoby niebrane tego pod uwagę.

Należy mówić młodym ludziom, że picie alkoholu ma dalekosiężne skutki?

Należy mówić: jeśli planujesz mieć dzieci, to przygodę z alkoholem ograniczaj do minimum. Nie chodzi tylko o picie w ciąży, ale też w czasie karmienia piersią i później, gdy dziecko jest starsze. To dotyczy w ogóle alkoholu w rodzicielstwie. Tzw. grille weekendowe, kiedy dzieci są świadkami przekraczania progu trzeźwości przez rodziców – to niby nie będzie FAS, ale to będzie poranienie w budowaniu tożsamości: "ja mężczyzna", "ja kobieta". Dziecko nie chce  zapraszać do domu kolegów, bo nie wie, jak się zachowają rodzice. Ten problem dotyczy 10 proc. rodzin w Polsce.
Lekarze, pielęgniarki nie potrafią na ten temat rozmawiać. A zdarza się, że rozmawiają z aprobatą na ten temat. Mamy sygnały od kilkunastu procent kobiet, że lekarze nadal zachęcają kobiety w ciąży do picia alkoholu.

Czytaj też: Ciemnogród. Lekarze nie pytają o to kobiet, bo boją się naruszenia ich intymności

Dlaczego kobiety w ciąży piją? Nie wiedzą, że to szkodzi dziecku?

Badania pokazują, że 85 proc. kobiet wie, że picie w ciąży szkodzi. Najczęściej nie jest to brak wiedzy.

To w takim razie czego?

Piją, bo mają powody, z którymi sobie nie radzą. Jeśli 15-latka dowiaduje się, że jest w ciąży, to pije jeszcze więcej. Ona potrzebuje wsparcia, a nie wiedzy. Mamy rocznie 15 tys. matek młodocianych. Ciąża jest dla nich zaskoczeniem, często ojciec dziecka dystansuje się do ciąży, rodzice też, dziewczyna przerywa naukę, traci pracę. Gdy nie ma wsparcia rodziców, pedagogów, a wcześniej piła, to jeszcze silniej zatraca się w alkoholu.
Inną grupą pijących są kobiety, które w przeszłości doznawały różnego rodzaju krzywd dotyczących sfery intymności, seksualności. Taka osoba potrzebuje pomocy, a nie obśmiewania się czy karania. Niestety, nikt się nad losem tej dziewczyny, matki, nie pochyla. Badania amerykańskie wykazały, że wiele kobiet pijących w ciąży to kobiety doświadczające wcześniej przemocy. Nie są to tylko wyrzutki, które niszczą dziecko. To bardziej złożony problem, który zasługuje na skupienie.
Trzecią grupą kobiet pijących są te, które już wcześniej były uzależnione od alkoholu. Często zdają sobie sprawę z uzależnienia, ale nie chcą się leczyć.

Czytaj też: Prof. Dobrzańska z Centrum Zdrowia Dziecka: Matki w mojej klinice są wstrząśnięte

Często po alkohol w ciąży sięgają osoby dobrze wykształcone, rozładują w ten sposób stres...

To jest działanie patologiczne, bo alkoholem modyfikujemy rozwój dziecka.
W Anglii czy Irlandii dopuszcza się w ciąży tzw. picie lekkie, czyli do 4 jednostek standardowych w tygodniu. Jednostka to 10 g czystego spirytusu, czyli tyle, ile w kieliszku wódki, lampce wina albo w szklance piwa.

To znaczy, że można powiedzieć, że picie lekkie jest w porządku?

Nie. Picie lekkie powoduje mniejsze ryzyko szkód niż picie ciężkie. Badania wykonywane w Irlandii potwierdziły, że dzieci matek, które piły małe dawki alkoholu od czasu do czasu, może nie miały FAS, ale były łatwo pobudliwe, poirytowane, niespokojne, miały problem z dokonywaniem wyborów.
Nie można uogólniać, ale być może część przypadków ADHD jest spowodowana właśnie alkoholem. Ale takich głosów nie chce się słuchać, bo jak się jest dobrze wykształconym, na stanowisku, to nie ma się w Polsce dziecka z FAS, tylko z ADHD.
W Polsce ok. 14 proc. kobiet w ciąży pije lekko. 3,5 proc. pije ciężko: u nich ryzyko, że dziecko urodzi się z wadami wynosi aż 50 proc.

Czy jest jakiś okres krytyczny dla mózgu dziecka, kiedy szczególnie nie wolno pić?

Jeśli chodzi o mózg, to cała ciąża jest takim okresem krytycznym: zawsze może dojść do uszkodzenia. Dla serca i nerek krytyczne są pierwsze tygodnie, dla układu mięśniowego i kostno-stawowego – pierwsze miesiące. Picie w pierwszych tygodniach może spowodować, że dziecko urodzi się bez mózgu albo z przepukliną mózgową czy mózgowo-rdzeniowo. Duża część wad wrodzonych: serca, nerek, mózgu – jest spowodowana alkoholem. O tym się nie mówi.
 

Dr Krzysztof Liszcz
Archiwum prywatne


Dr Krzysztof Liszcz jest psychiatrą, od lat angażuje się w działania wspierajace rodziców zastepczych i adopcyjnych oraz w rozwiązywanie problemów związanych ze szkodami poalkoholowymi u dzieci. Jest ojcem czwórki adoptowanych dzieci, z których troje ma FAS.


Czytaj też: To nie ADHD, tylko... Największy temat tabu dotyczący dzieci

Artykuł powstał w ramach akcji: „W ciąży nie piję!” „Mamo, to Ja” i Babyonline.pl

w ciąży nie piję
kolaż BW

18-25 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
-20% na wybraną biżuterię
-20% na wybraną biżuterię
Rabat 20% na biżuterię marki d... więcej»
Zobacz
+
-20% na wybraną biżuterię
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na biżuterię marki dostępny w salonach stacjonarnych i online. Oferta nie dotyczy kolekcji Nomination oraz nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www. 

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 3 190 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 2 552 zł.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
-20% przy zakupach za min. 250 zł
-20% przy zakupach za min. 250 zł
Rabat 20% dla wszystkich klien... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
+
-20% przy zakupach za min. 250 zł
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% dla wszystkich klientów przy zakupach za min. 250zł. Oferta obowiązuje w sklepach stacjonarnych oraz na www.intimissimi.com, nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w sklepach i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
-20% na całą kolekcję Doctor Nap
-20% na całą kolekcję Doctor Nap
Rabat dotyczy całej kolekcji d... więcej»
Zobacz
+
-20% na całą kolekcję Doctor Nap
Online

Rabat dotyczy całej kolekcji dostępnej na www.doctornap.com i łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
Wybrane marki nawet do -40%
Wybrane marki nawet do -40%
Twoje ulubione produkty w wyją... więcej»
Zobacz
+
Wybrane marki nawet do -40%
Online

Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
-20% na biżuterię i zegarki
-20% na biżuterię i zegarki
Rabat 20% na biżuterię i zegar... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
-20% na biżuterię i zegarki
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na biżuterię i zegarki marki Elixa dostępne w salonach i na apart.pl. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Rabat do 40% na sprzęt, odzież... więcej»
Kod rabatowy:SPORT
Zobacz
+
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Online
Stacjonarnie

Rabat do 40% na sprzęt, odzież i akcesoria sportowe dostępny w sklepie stacjonarnym i na Sportano.pl. Szczegóły w sklepie i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SPORT
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA