Co powinno zaniepokoić rodzica w rozwoju niemowlęcia?
Pierwsze niepokojące objawy można zaobserwować już po 6. a przed 12. miesiącem życia dziecka: brak lub osłabiona reakcja na imię: dziecko wołane przez rodzica albo w ogóle nie reaguje, albo robi to z dużym opóźnieniem. Małe dziecko powinno reagować na wołanie po imieniu – nawet jeśli jest akurat czymś zajęte, powinno po chwili popatrzeć na rodzica.
Drugi niepokojący objaw to słaby kontakt wzrokowy.
Małe dzieci bardzo szybko uczą się koncentrować wzrok na twarzy mamy. Niepokój powinna budzić sytuacja, gdy dziecko nie patrzy nam w oczy, nie sprawdza naszych reakcji, nie obserwuje, jak reagujemy na to, co robi. Czasem dziecko nawiązuje kontakt wzrokowy, ale jest on bardzo ulotny, dziecko jakby prześlizgiwało się wzrokiem po twarzy.
Czy już przy tych pierwszych objawach u niemowlęcia warto porozmawiać z psychologiem?
Najpierw należy wykluczyć problemy ze słuchem czy wzrokiem, ale jeśli pod tym względem wszystko jest w porządku, warto porozmawiać z psychologiem. Warto też zwrócić uwagę na to, czy dziecko "rozmawia" z nami, mówiąc: ba-ba-a, ma-ma-ma, czy reaguje na to, że my te sylaby po nim powtarzamy oraz czy jest zainteresowane takim dialogiem. Już ok. 9. miesiąca powinny pojawić się nowe umiejętności, np. wskazywanie.
Zobacz film: Co to są kamienie milowe
Wskazywanie to trzecia ważna umiejętność. Na czym polega?
Tak. Są dwa rodzaje wskazywania, oba równie ważne. Pierwsze to tzw. wskazywanie żądające, kiedy dziecko pokazuje na coś, czego chce, np. na sok, wodę, zabawkę. Drugi rodzaj to wskazywanie informujące: dziecko pokazuje coś, co je zainteresowało, po to, by podzielić się tym z dorosłym, np. że pojechał samochód, leci samolot. Dziecko dzieli się tym, co jest w polu jego uwagi. To ważna umiejętność w budowaniu relacji społecznych.
Czwarta umiejętność to współdzielenie uwagi...
Powinna pojawić się także ok. 9. miesiąca: dziecko, bawiąc się, jednocześnie co jakiś czas sprawdza, czy druga osoba patrzy, czym ono się zajmuje. Tak jakby chciało samym wzrokiem powiedzieć: "Zobacz, to interesujące, co ja robię". I odwrotnie: jeśli dziecko zauważy, że mama na coś patrzy, jest w stanie przenieść wzrok z mamy na tę rzecz, a potem z powrotem na mamę. Jeśli dziecko w wieku 18. miesięcy nie uwspólnia uwagi, to jest to bardzo niepokojący sygnał.
Piąta umiejętność to zabawa na niby: powinna pojawić się po 12. miesiącu i stopniowo się rozwijać. Dziecko udaje, że karmi lalę, bierze klocek i udaje, że to jest telefon.