Pierwsze badania noworodka w szpitalu

Czasem przez całą ciążę, a czasem tylko w ostatnich tygodniach przed porodem może ci towarzyszyć irracjonalny strach, że dziecko może urodzić się chore. Na szczęście tuż po narodzinach maleństwo poddawane jest wnikliwym badaniom, których wyniki mają rozwiązać wszystkie obawy.

Skala Apgar

W pierwszej minucie życia oceniany jest ogólny stan zdrowia dziecka według skali Apgar. Wynik, jaki dostaje noworodek, przez kilka miesięcy będzie punktem odniesienia podczas wizyt u pediatry. Lekarz lub położna punktują zabarwienie skóry, sposób oddychania, pracę serduszka oraz reakcje na drażnienie okolic noska i buzi (patrz ramka poniżej). Maleństwo, które otrzymało 7–10 punktów, jest w dobrej kondycji.

Skala Apgar w szczegółach Za co dziecko otrzymuje punkty podczas oceniania kolejnych wskaźników?
	2 PKT	1 PKT	0 PKT
ODDECH	głośny krzyk	słaby krzyk	brak
PRACA SERCA	powyżej 100 uderzeń/min	poniżej 100 uderzeń/min	brak akcji serca
NAPIĘCIE MIĘŚNI	prawidłowe	obniżone	wiotkie
ZABARWIENIE SKÓRY	cała różowa	tułów różowy, rączki i nóżki sine	bladosina
ODRUCHY	żywo reaguje	pojawia się tylko grymas	brak reakcji

Waga i wzrost noworodka

Stan zdrowia po urodzeniu pomaga ocenić ważenie i mierzenie dziecka. Pomiary odbywają się w pierwszej dobie. Donoszone noworodki ważą średnio 2800–3800 g i mierzą 46–55 cm. Mierzy się też obwód główki (zwykle 33–37 cm) i klatki piersiowej (1–2 cm mniejszy od główki).

Badania lekarskie noworodka

W 1. dobie życia maluszka wnikliwie bada neonatolog, czyli lekarz specjalista od dzieci nowo narodzonych. Jego rolą jest wykrycie problemy, które mogą zakłócić rozwój maleństwa. Lekarz m.in. osłuchuje serce, mierzy tętno, sprawdza, czy nie ma rozszczepu podniebienia, czy w trakcie porodu nie doszło do uszkodzeń ciała. Dotykając dłońmi brzuszka, ustala wielkość narządów wewnętrznych, kontroluje stawy biodrowe, obserwuje ruchy rąk i nóg, liczy paluszki.

Układ nerwowy noworodka

To, czy mózg i układ nerwowy dziecka rozwinęły się prawidłowo, także można sprawdzić tu po narodzinach. Neonatolog ocenia to, obserwując sześć odruchów:

• Odruch obejmowania (Moro) – szybko uniesione lub przestraszone dziecko napręża się i rusza rączkami, jakby chciało kogoś objąć;
• Odruch chwytania – maleństwo zaciska rączkę, gdy podasz mu np. palec;
• Odruch ssania – głaskane po policzku lub buzi odwraca główkę w stronę, z której pochodzi dotyk, szukając piersi;
• Odruch kroczenia (chód automatyczny) – podtrzymywane pod pachy rusza stópkami;
• Odruch pełzania – wywołuje je podparcie stóp dziecka leżącego na brzuszku;
• Odruch Babińskiego – łaskotanie stópki powoduje, że maleństwo prostuje paluszki u nóg i rozkłada je w wachlarz.

Słuch noworodka

W 2. dobie życia lekarz sprawdza też, czy dziecko słyszy. Pomaga w tym aparatura do badania tzw. otoemisji akustycznych. W ten sposób noworodek z wadą słuchu może szybko trafić pod opiekę specjalistów, którzy rozpoczną leczenie lub wyposażą go w aparat słuchowy.

Badanie krwi noworodka

W 3. dobie z piętki dziecka pobiera się krew, by wykryć poważne choroby:

• mukowiscydozę, jedną z najczęstszych chorób dziedzicznych.
• hypotyreozę, czyli niedoczynność tarczycy;
• fenyloketonurię, wrodzoną chorobę metaboliczną.

Wykrycie ich u noworodka pozwala wcześnie rozpocząć leczenie i zapobiec powikłaniom. Krew jest wysyłana do laboratorium. Jeśli wynik wyklucza chorobę, procedura się kończy. Gdy ją potwierdza, otrzymasz telegram z prośbą o zgłoszenie się do przychodni specjalistycznej. Jeżeli zaś wynik jest na granicy normy odwiedzi cię pielęgniarka, by powtórzyć badanie.

RADY DLA TATY
Jeśli uczestniczysz w porodzie, możesz być świadkiem wszystkich badań, którym poddawane jest twoje dziecko. W odróżnieniu od swojej partnerki jesteś w dobrej formie fizycznej i możesz nie odstępować maleństwa nawet na krok.


Konsultacja: dr n. med. Lilianna Baran, pediatra neonatolog z I Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa Akademii Medycznej we Wrocławiu.