Bicie dziecka stało się najważniejszym tematem naszych ostatnich redakcyjnych rozmów. Pojawił się on po publikacji tekstu Zbigniewa Stawrowskiego „Klaps to obowiązek rodziców", który ukazał się w "Rzeczpospolitej". Autor we wstępie pisze: „Sensem rodzicielstwa jest wspieranie dziecka na jego drodze dorastania ku odpowiedzialnej wolności. Symbolem takich właśnie rodzicielskich działań jest przysłowiowy klaps, który nie jest żadnym biciem, nie jest nawet czymś szkodliwym, lecz – przeciwnie – jest czynem o wysokiej wartości wychowawczej i dlatego zasługuje wręcz na pochwałę".
W redakcji zawrzało. Piszemy o wychowaniu dzieci, więc temat nam jest szczególnie bliski. Każda z nas jest przeciwko karom cielesnym, więc byłyśmy wzburzone tekstem i tak jawną pochwałą bicia. Ale ten tekst nie tylko nas oburzył, ale także otworzył drzwi z napisem: „Dzieciństwo – niechciane wspomnienia".
Zaczęło się od tego, że któraś z nas pod nosem powiedziała: „Najczęściej sznurem od żelazka". „Nie, no co ty, najlepszy jest kabel od zapalarki gazu" – ktoś odpowiedział. „A pas? Stary, dobry pas?" – padło pytanie. Żeby była jasność: żadna z nas nie była bita w dzieciństwie. Przynajmniej nie metodycznie i regularnie, czyli często. Jakoś tak jednak wielu z nas zdarzyło się w dzieciństwie dostać klapsa, a nawet lanie...
„Pamiętam tamten ranek. Siedziałam przy stole i nie chciałam jeść, bolał mnie brzuch i strasznie jęczałam. Mama spieszyła się do pracy, kilka razy krzyknęła, żebym się pospieszyła, a potem... uderzyła mnie w kark drewnianym chodakiem, który akurat miała założyć na nogę. Bardzo się przestraszyłam, bo to było takie niespodziewane. Czułam się upokorzona, że to niesprawiedliwe, bo ja naprawdę nie mogłam nic przełknąć. Ale mama kazała, więc zaczęłam jeść. Po paru kęsach wybiegłam do toalety, żeby zwymiotować. Okazało się, że mam rotawirusa i stąd ten brak apetytu..."
„Dostawałam czasem klapsy od rodziców, często obrywałam też od starszego brata, ale najbardziej zapadło mi w pamięć jedno lanie... paskiem. To był chyba początek podstawówki. Byłam niedaleko domu na boisku. Świetnie nam się grało w piłkę. Nie usłyszałam, że tata woła mnie na obiad. Wróciłam do domu, gdy już się ściemniło – w porze kolacji. W drzwiach stał wściekły tata i powiedział, że teraz dostanę za to, że udawałam głuchą i nie przyszłam, jak mnie wołał. Bolało, ale płakałam głównie dlatego, że naprawdę nie słyszałam. W zabawie straciłam poczucie czasu."
Zobacz film: Bicie dzieci uczy...
„Podczas wakacji bawiłam się z koleżanką na jej działce. Miałyśmy chyba ok. 10 lat. Odkryłyśmy, że przy płocie wyrosły czerwone i żółte maliny. Zajadałyśmy się nimi ze smakiem, gdy nagle przyłapała nas mama Basi. Strasznie krzyczała, że nikt nie wydał nam pozwolenia na zjedzenie malin. Chwyciła smycz psa (wisiała na drzwiach domku z narzędziami) i zamachnęła się. Smycz przeleciała na wysokości twarzy. Oberwałyśmy obie. Pamiętam, że najbardziej przeraziło mnie to, że może mnie uderzyć ktoś obcy. Bo mama i tata mogą, to wiadomo..."
„Przypominam sobie historię ze ścierką. Mama coś robiła w kuchni z wrzątkiem i bała się, że mnie poparzy, a ja kręciłam się jej pod nogami i nie chciałam pójść do pokoju, więc w końcu nie wytrzymała i przegoniła mnie ścierką. Pech chciał, że koniuszek ścierki trafił mnie w oko. Pamiętam, że była straszna afera: mieszkaliśmy z dziadkami, ja strasznie płakałam, mama była przerażona, a dodatkowo jeszcze wszyscy na nią wsiedli, jak mogła coś takiego zrobić, że dziecko mogło stracić wzrok itp."
„Chodziłam do przedszkola prowadzonego przez zakonnice. Było drogie, prywatne i oblężone, trzeba było mieć znajomości, żeby się tam dostać. Jedna z zakonnic była straszna. Jeśli ktoś nie zjadł zupy, wrzucała do niej drugie danie. Kiedyś wrzuciła mi ziemniaki z jakimś kotletem do barszczu i kazała to zjeść, a ja zwymiotowałam do talerza. Wykręciła mi ucho tak, że zobaczyłam wszystkie gwiazdy. To był ostatni mój dzień w tym przedszkolu. Do dziś robi mi się zimno na widok zakonnicy w habicie."
"Pas był w naszej rodzinie straszakiem. Gdy coś z bratem przeskrobaliśmy, słyszeliśmy: „Bo wezmę pas i zrobię porządek". Nie wiedzieliśmy, co ten pas może nam zrobić, ale na wieszaku wyglądał groźnie, więc cieszyliśmy się, że rodzice nie spełniają swoich gróźb.
Moi rodzice użyli pasa dwa razy w życiu. Dostaliśmy lanie w wieku 10 lat (ja) i 7 lat (mój brat), gdy sąsiad przyszedł poskarżyć na nas, że rozpaliliśmy ognisko na podwórku. Był wściekły, kłócił się z rodzicami. Gdy zamknęły się za nim drzwi, mama zdjęła pas i każde z nas dostało mocno po pupie. Później popłakała się, a jej humoru z pewnością nie poprawiła wiadomość, że z tym ogniskiem nie mieliśmy nic wspólnego, bo w tym czasie byliśmy z nią w domu. Gdyby tylko dała nam to wytłumaczyć...
To lanie doskonale pamiętam, zresztą ślad po pasie przez parę dni był widoczny. Pamiętam, że czułam bezradność – wściekłość mamy była ogromna, siła uderzenia też. Czułam niesprawiedliwość – uważałam, że żadne moje przewinienie nie zasłużyło na taką karę. Długo nie mogłam mamie tego wybaczyć. Dopiero po wielu latach, gdy sama zostałam matką, powiedziałam jej o tym. Wtedy też powiedziała mi, że ten pas był „spadkiem" po dziadku. I że tym pasem nieraz ona i jej rodzeństwo dostawało lanie. Wtedy, gdy była mała, obiecała sobie, że nigdy nie będzie biła swoich dzieci, ale – jak widać – nie do końca jej się to udało.
Czy ja biję swoje dziecko? Nie. Tylko raz uderzyłam ręką mojego syna (dałam mu klapsa). Nie pamiętam za co, nie pamiętam, czy w ogóle na niego zasłużył. Pamiętam tylko, że byłam wściekła i ten klaps pomógł mi rozładować napięcie. Czy syn to pamięta? Nie wiem, może dopiero po latach – jak ja z mamą – znajdzie odwagę, by o tym ze mną porozmawiać."
„Kiedy byłam w zerówce, zsiusiałam się w „szkolne" spodnie. Jedyne, o co się martwiłam, to żeby ukryć to przed moją mamą. Nie udało się, bo choć rozwiesiłam je na krześle, nie zdążyły wyschnąć do jej codziennej wieczornej kontroli naszych ubrań. Kiedy odkryła, że są mokre w kroku, kazała mi wstać z łóżka i powiedzieć na głos, czemu są mokre. Powiedziałam, że podczas zabawy wpadłam do rzeczki, która płynęła niedaleko szkoły. Wtedy wlepiła mi pierwsze klapsy za kłamstwo i powtórzyła, żebym się przyznała, co się naprawdę stało. Powtórzyłam to, co wcześniej: wpadłam do rzeczki. Dostałam kolejną porcję wychowawczych klapsów – i kolejną szansę, żeby powiedzieć prawdę. Trwałam przy swoim: rzeczka. One też się nie poddawała. Nie wiem, czy wtedy w końcu się przyznałam, czy nie. Pamiętam za to, że następnego dnia wykręcałam się przed lustrem w łazience, żeby podziwiać siniaki na pośladkach. Rok później mama zachorowała i zmarła, a wspomnienie tamtego bicia jest jednym z kilku, jakie mam o niej."
Tyle nasze historie. Wnioski z nich płynące? Że bicie często jest objawem frustracji i zdenerwowania osoby bijącej. Że bicie powoduje poczucie niesprawiedliwości, upokorzenia, strachu osoby bitej. Że z bicia najczęściej nie wyciąga się wniosków, jak wolno, a jak nie należy postępować. Zostaje tylko ślad w pamięci, który jest wstydliwy i nie chce się o nim pamiętać, tylko że zapomnieć się nie da...
Wiele osób twierdzi, że z tym krytykowaniem klapsów to mocno przesadzamy. Że czasem inaczej się nie da, że klapsy są lepsze niż bezstresowe wychowanie. A przecież nie chodzi o to, że za złe zachowanie dzieci nie wolno karać. Ale najpierw trzeba rozważyć, czy to zachowanie naprawdę było złe, potem zastanowić się, jak ukarać dziecko adekwatnie do przewinień, np. odbierając przywileje, wyciągając konsekwencje. A jeśli się uderzyło (bo i tak się zdarza, nie ma co się oszukiwać), to należy dziecko przeprosić, a nie podciągać klapsa pod tak zwaną szumnie „karę wychowawczą". Bo bicie jest po prostu złe – i żadna argumentacja tego nie zmieni.
Przeczytaj także:
Klaps - metoda na wychowanie? Od 6 lat Rzecznik Praw Dziecka, Marek Michalak zleca wykonanie sondy wśród rodziców, odnośnie stosowania klapsów jako kary . W 2011 r. blisko 70% osób deklarowało, że nie widzi niczego złego w dawaniu klapsów i nie traktowało tego, jako przemoc fizyczną. Przez ostatnie 5 lat rośnie świadomość wśród społeczeństwa, że klaps nie jest dobrą metodą na wychowanie dziecka . Czego uczy dzieci bicie? - film Według badań przeprowadzonych w tym roku, 46% Polaków nadal deklaruje, że „lanie dziecku nie szkodzi”. Choć są to smutne informacje, to jednak pozostawiają nadzieję, że z roku na rok będą ulegać zmianie. Jakby nie było, zmniejszyła się liczba osób stosujących kary cielesne o 20%, co i tak jest już sporym sukcesem. Zmiany cieszą – Tegoroczne wyniki badań pozwalają dostrzec pozytywne zmiany postaw rodziców, którzy coraz częściej wyrażają sprzeciw w stosunku do przemocy w wychowaniu, choć i tak jest zbyt wielu tych, którzy akceptują kary cielesne wobec dziecka w pewnych okolicznościach. Zmiany cieszą, tym bardziej że współczesna nauka dostarcza licznych dowodów na szkodliwość bicia dzieci, nawet klapsów , które są formą uderzania dziecka. Badania wskazują wręcz na poważne neurofizjologiczne następstwa kar cielesnych, skutkujące w rozwijaniu się zaburzeń poznawczych u dzieci. Absolutnie, żadne badania nie potwierdzają skuteczności kar cielesnych – podkreśla Marek Michalak. Dlaczego nie wolno bić dzieci? Bardzo ważne jest, by jak najczęściej informować dorosłych, jak powinni radzić sobie z dziećmi, bez stosowania kar cielesnych . Jest wiele alternatywnych rozwiązań, które być może nie są znane wszystkim. Wzmacnianie poczucia, że warto z dziećmi rozmawiać, że warto rozwiązywać problemy wychowawcze w inny sposób, niż poprzez bicie, jest bezcenne. Szanujmy swoje dzieci, trzymajmy nerwy na wodzy i...
Malowidło ścienne wykonane przecierem jagodowym. Najlepszy obrus babci zmieniony w łowicką wycinankę. Efektowny występ w supermarkecie (z pluciem, tupaniem i wrzaskiem)... Dziesiąte z rzędu "Nie!". Awantura o skarpetki w paski... Dzieci robią mnóstwo rzeczy, które wyprowadzają nas z równowagi, ale to nie znaczy, że mamy prawo przemawiać im do rozsądku za pomocą klapsów. Polecamy: 8 sposobów na atak histerii u dziecka Klapsy - gorący temat Sprawa klapsów budzi mnóstwo kontrowersji. Nudzisz się u cioci na imieninach i masz ochotę rozruszać towarzystwo, wkładając kij w mrowisko? Rzuć hasło „ klaps ”, a goście natychmiast skoczą sobie do oczu. Niektórzy będą mówić, że nie wolno, inni – że bez tego nie da się wychować dziecka. Co gorsza, także bicie – ręką, smyczą i czym popadnie – ma swoich zwolenników, bo przecież „ojciec lał mnie pasem i wyrosłem na porządnego człowieka”. Gorące dyskusje toczą się na forach internetowych i w mediach. Głos zabierają nawet politycy. Po serii doniesień o przypadkach znęcania się nad maluchami, premier Donald Tusk zapowiedział wprowadzenie prawnego zakazu bicia dzieci (taki przepis jako pierwsza już w 1979 roku wprowadziła Szwecja), co wywołało kolejną falę dyskusji. Inna sprawa, że taki zakaz tak naprawdę już istnieje: bicia kogokolwiek, także dzieci, zakazuje Konstytucja i Kodeks Karny. Dzieci biją bici Powszechne przyzwolenie na bicie dzieci potwierdzają liczby. Z badań Centrum Badania Opinii Społecznej wynika, że ponad 78 proc. Polaków uważa, że dziecku trzeba czasem dać klapsa . „Granica między zwolennikami stosowania kar cielesnych i jego przeciwnikami (dotyczy to zwłaszcza klapsów – przyp. red.) przebiega w poprzek podziałów społeczno-demograficznych, a nawet podziałów światopoglądowych” – informuje CBOS. A więc nie zależy od tego, czy ktoś jest młody, czy stary, wykształcony czy...
Mikołaj Pawlak, który pełni obecnie funkcję Rzecznika Praw Dziecka, w jednym z ostatnich wywiadów odniósł się do kwestii stosowania przez rodziców klapsów. To, co powiedział, bardzo wzburzyło wielu rodziców. Rzecznik Praw Dziecka, czyli człowiek, który z urzędu powinien chronić dzieci, wyznał, że trzeba rozróżnić klapsy od bicia. Dodał też, że klapsy „nie zostawiają wielkiego śladu”. Czyżby? Rzecznik Praw Dziecka o karach cielesnych wobec dzieci W ostatniej rozmowie z „Dziennikiem Gazetą Prawną” Mikołaj Pawlak nie był konsekwentny w tym, co mówił na temat stosowania kar cielesnych wobec dzieci. Z jednej strony stanowczo przyznał, że „zaniedbania, pobicia i znęcanie się” działają na szkodę dzieci. „Absolutnie nie wolno bić dzieci. I to jest bezwzględne. Koniec pieśni” – stwierdził Rzecznik. Z drugiej oznajmił jednak, że „trzeba rozróżnić, czym jest klaps, a czym jest bicie” i dodał, że sam „sam z estymą wspomina to, że dostał od ojca w tyłek”, kiedy polał nogę brata denaturatem i ją podpalił. „Ojciec w porę zareagował. Tak, że przez dobrą chwilę nie mogłem siadać" – wyznał Rzecznik. Zobacz też: To tylko niewinny klaps? Nie, bicie to bicie! Na pytanie o to, czy sam daje klapsy synom, powiedział: „chłopaki czasem dają w kość, ale nie uderzyłem ich nigdy". Jak widać Rzecznik Praw Dziecka nie mówi dostatecznie wyraziście i precyzyjnie, że każda form karania cielesnego dzieci jest zła. Wydaje się, że w przypadku klapsów powinien bardziej ważyć słowa, ponieważ kto jak kto, ale człowiek, który stoi na straży bezpieczeństwa najmłodszych, powinien sprzeciwiać się wszystkiemu, co temu bezpieczeństwu może zagrażać. Dlaczego klapsy nie są dobrą metodą wychowawczą? Dawanie dziecku klapsa uczy je jednego – silniejszy zawsze wygrywa . Nie ważne, kto ma rację i jaka jest racja, ważne, kto ma więcej siły i...
