
Kiedy można usłyszeć bicie serca płodu? Jakie powinno mieć tętno?
Czytaj o tętnie i sercu płodu:
- Tętno płodu: normy
- Kiedy słychać bicie serca?
- Metody pomiaru tętna
- Tachykardia u płodu
- Bradykardia u płodu
- Detektor tętna płodu
- Jak rozwija się serce?
- Tętno płodu a płeć dziecka
- Serce dziecka po porodzie
Tętno płodu — normy
Tętno zdrowego płodu waha się między 110-160 uderzeniami na minutę. Można je zmierzyć podczas badania USG już około 6. tygodnia ciąży (ale zazwyczaj dzieje się to podczas pierwszej wizyty w 8-10 tygodniu ciąży). W tym czasie wynosi zwykle 100-120/min. Około 10. tygodnia ciąży tętno wzrasta do 170, a bliżej porodu spada do 130/min. Poniższa tabelka pokazuje wartości dla tętna płodu na poszczególnych etapach ciąży:Tydzień ciąży | Tętno płodu (uderzenia na minutę) |
---|---|
5-6 t.c. | ok. 110 |
9-10 t.c. | ok. 170 |
14 t.c. | ok. 150 |
20 t.c. | ok. 140 |
koniec ciąży | ok. 130 |
Kiedy słychać bicie serca płodu?
Najprawdopodobniej usłyszysz je podczas pierwszego badania USG, około 10. tygodnia ciąży. Aby usłyszeć bicie serca dziecka wcześniej, ultrasonograf musi być dobrej jakości, badanie wykonane przezpochwowo, a CRL dziecka musi wynosić 1-2 mm. Brak tętna płodu przy CRL większym lub równym 7 najprawdopodobniej oznacza, że zarodek przestał się rozwijać.
Sposoby badania tętna płodu
Lekarz może zmierzyć tętno dziecka w okresie płodowym za pomocą:
- słuchawki położniczej — kiedyś do słuchania serca płodu używano zwykłego stetoskopu (słuchawki). Nie jest on jednak dostatecznie czuły, by mógł wychwycić dźwięk uderzeń przed 17. czy 18. tygodniem ciąży.
- USG — około 10. tygodnia ciąży wszystkie przyszłe mamy są kierowane na badanie USG. To ono dostarcza podstawowych informacji o tym, czy ciąża jest pojedyncza, czy widać zarodek itp. Więcej danych można uzyskać podczas kolejnego badania USG, które zazwyczaj jest przeprowadzane ok. 20. tygodnia ciąży.
- echosondy – to nowoczesna wersja słuchawki. Można usłyszeć tętno już w 12. tygodniu ciąży. Na pewno spodoba ci się to, że bicie serca płodu usłyszy nie tylko lekarz, ale i ty!
- badanie Dopplera, czyli specjalistyczne USG – w przypadku wątpliwości przyszła mama kierowana jest na badanie serca dziecka z użyciem aparatu Dopplera (przetwarza ruch krwi na dźwięk). Dzięki niemu można ocenić, jak krew przepływa przez serce i czy nie ma jakichś nieprawidłowości. Coraz popularniejsze wśród przyszłych rodziców są także domowe detektory tętna płodu.
- KTG – w zaawansowanej ciąży i przed porodem oceny stanu serca dziecka dokonuje się w trakcie badania kardiotokograficznego, tzw. KTG. Jeśli serce bije regularnie, to znak, że z maleństwem wszystko jest w porządku. KTG rejestruje częstość skurczu serca oraz czynność skurczową macicy. Wydruk graficzny akcji serca pozwala na jej dokładną analizę.
Wysokie tętno płodu: tachykardia
Zbyt szybkie tętno płodu to tachykardia. Określa się ją zazwyczaj, kiedy tętno wynosi więcej niż 160-180 uderzeń na minutę i trwa przynajmniej przez 10 minut. Tachykardia może być spowodowana:
- stanem zapalnym błon płodowych,
- niedotlenieniem płodu,
- oddzieleniem się łożyska,
- gorączką u mamy,
- odwodnieniem u matki podczas porodu,
- ketozą u mamy (gdy organizm czerpie energię z tkanki tłuszczowej, zamiast z cukru),
- lekami (np. antycholinergicznymi, tokolitycznymi),
- tyreotoksykozą ciężarnych (nadczynność tarczycy).
Niskie tętno płodu: bradykardia
Zbyt wolne tętno płodu nosi nazwę bradykardia. Diagnozowane jest przy wartościach poniżej 110 uderzeń na minutę, trwających przynajmniej przez 10 minut. Bradykardię mogą powodować:
- choroba tkanki łącznej u matki,
- słaby przepływ krwi do łożyska,
- oderwanie łożyska,
- niskie ciśnienie u ciężarnej,
- ucisk pępowiny,
- wypadnięcie pępowiny podczas porodu,
- ucisk na główkę dziecka.
Detektor tętna płodu
Coraz popularniejsze stają się domowe detektory tętna płodu, zwane także dopplerami, które pozwalają na posłuchanie serduszka w domu. Jeszcze niedawno było to możliwe tylko w gabinecie lekarskim, a teraz przyszli rodzice mogą słuchać bicia serca płodu także w domowym zaciszu, mogą nawet zapisać ten dźwięk na pamiątkę! Domowy detektor nie szkodzi zdrowiu mamy i dziecka, może jednak powodować niepotrzebny niepokój, jeśli np. poprzez ułożenie płodu, rodzice nie mogą wychwycić jego tętna. Dlatego, jeśli zdecydujesz się na zakup tego urządzenia, pamiętaj, żeby niepotrzebnie się nie denerwować i zachować zdrowy rozsądek. Prawidłowej oceny tętna płodu może dokonać tylko lekarz!
Jak rozwija się serce płodu?
Serce płodu na początku przypomina mały pulsujący przewód. W 6. tygodniu ciąży powstaje własny krwiobieg płodu. Później formują się wszystkie narządy, a serce dzieli się na prawą i lewą komorę. W 17. tygodniu, gdy dziecko ma około 11-12 cm, jego serce przepompowuje już 24 litry krwi na dobę. Całkowicie ukształtowane jest pod koniec 9. miesiąca. Odtąd dziecko jest gotowe, by żyć poza łonem mamy.
Tętno płodu a płeć dziecka
Niektórzy ludzie wierzą, że tętno płodu może wskazywać na płeć dziecka. Wg tych przekonań tętno niższe niż 140 uderzeń na minutę oznacza chłopca, a wyższe – dziewczynkę. Dwie grupy naukowców, niezależnie od siebie, sprawdzały tę zależność i obaliły tę tezę. Jeśli chcesz wiedzieć, czy będziesz mieć syna, czy córkę, powinnaś więc polegać na wyniku badania USG.
Serce dziecka po porodzie
W łonie mamy krew dociera do dziecka przez łożysko. W trakcie porodu oddziela się ono od ściany macicy, a gdy noworodek zaczerpnie powietrza, pępowina przestaje dostarczać krew. Rozpoczęcie oddychania prowadzi do zmian w budowie serca i tętnic. Dzięki nim krew zaczyna dopływać do płuc. Ponieważ w życiu płodowym płuca nie pracują, krew omija je, płynąc przez przewód łączący tętnicę płucną z aortą (przewód tętniczy Botalla). W pierwszym dniu po urodzeniu przewód ten obkurcza się i zamyka.
Po narodzinach także możesz dbać o bezpieczeństwo dziecka, kontrolując jego oddech podczas snu za pomocą specjalnych monitów oddechu. Takie urządzenia alarmują opiekunów, gdy wykryją bezdech lub nieregularny i płytki oddech dziecka.
Źródła (bibliografia):
- Smith R.P. Netter’s Obstetrics and Gynecology E-Book. Philadelphia: Elsevier Health Sciences; 2017
- Stephanie Pildner von Steinburg et al., What is the “normal” fetal heart rate? PeerJ. 2013; 1: e82.
- Laboda LA, Estroff JA, Benacerraf BR. First trimester bradycardia. A sign of impending fetal loss. J Ultrasound Med. 1989;8 (10): 561-3.
- Hornberger LK, Sahn DJ. Rhythm abnormalities of the fetus heart. 2007;93 (10): 1294-300.
- ACOG Practice Bulletin numer116,2010, Postępowanie w przypadku różnych zapisów czynności serca płodu w trakcie porodu, Ginekologia Po Dyplomie 2011:82-89
- McKenna D.S. et al., Gender-Related Differences in Fetal Heart Rate during First Trimester, Fetal Diagn Ther 2006;21:144–147
- L.A. Bracero et al., First trimester fetal heart rate as a predictor of newborn sex, J Matern Fetal Neonatal Med. 2016 Mar; 29(5): 803–806.
Zobacz też: