bogowie greccy
Adobe Stock
Gry i zabawy

Bogowie greccy: imiona, znaczenie i atrybuty. Lista najważniejszych bogów

Bogowie w mitologii greckiej nie zawsze byli wzorami cnót – przypisywano im wiele cechy typowo ludzkich. Według wierzeń bogowie olimpijscy władali śmiertelnikami, pomagali ludziom i opiekowali się nimi. Wyjaśniamy, jakie mieli atrybuty i jakie jest ich znaczenie.

Bogowie greccy to 12 postaci, które zgodnie z mitologią pochodziły od Uranosa (Niebo) i Gai (Ziemia). Bogowie olimpijscy mieszkali na górze Olimp i stamtąd sprawowali władzę nad ludźmi. Każdy z bogów miał charakterystyczne dla siebie atrybuty i opiekował się wybraną grupą ludzi lub daną dziedziną życia. Najważniejsi bogowie greccy to Zeus, Hera, Apollo, Afrodyta i Atena. Sprawdź opis i znaczenie ich imion, oraz główne atrybuty.

Bogowie w mitologii greckiej: skąd się wzięli?

Bogowie greccy pochodzili od Uranosa i Gai. Ich najmłodszy syn, Kronos, pozbawił ojca władzy, a potem, chcąc uniknąć podobnego losu, połykał swoje własne dzieci. Połknął Hestię, Herę, Hadesa, Demeter i Posejdona, z szóstym dzieckiem jednak miało być inaczej. Żona Kronosa, Rea, postanowiła ocalić nowo narodzonego syna Zeusa i zamiast dziecka podała mężowi kamień zawinięty w pieluchę. Kronos połknął zawiniątko, a Zeus przeżył.

Gdy Zeus dorósł, pomógł uratować swoje rodzeństwo: przekonał Reję, by podała Kornosowi środek wymiotny, dzięki czemu pozostałe bóstwa wydostały się na zewnątrz i razem z Zeusem przeciwstawiły się ojcu. Walka trwała 10 lat, aż w końcu położono kres rządom Kronosa. Bogowie greccy zamieszkali na Olimpie. Nektar i ambrozja zapewniały im nieśmiertelność i nieprzemijającą urodę. 

Bogowie greccy: imiona

W mitologii greckiej jest mowa o 12 bogach olimpijskich. Najważniejsze bóstwa to Zeus, Posejdon, Hera, Hermes, Hefajstos, Atena, Ares, Artemida, Apollo i Afrodyta. Różne źródła podają, że dwaj pozostali bogowie greccy to Dionizos, Demeter, Hestia lub Hades.
 

  • Zeus (Dzeus) 

Syn Kronosa i Rei, mąż Hery. Zeus to najważniejszy bóg grecki, pan Olimpu, władca ziemi i nieba, nazywany był też ojcem bogów i ludzi. Władał piorunami wykuwanymi dla niego w kuźni Hefajstosa. Występuje niemal we wszystkich mitach, nierzadko odgrywając kluczową rolę. Jego rzymskim odpowiednikiem był Jowisz.

  • Hera 

Córka Kronosa i Rei, żona Zeusa. Bogini niebios i płodności, opiekunka rodziny, macierzyństwa. Była uważana za uosobienie cnót małżeńskich. Notorycznie zdradzana przez męża mściła się na jego kochankach i nieślubnych dzieciach, w szczegóności na Herkulesie. W starożytności organizowano Heraje, czyli uroczystości ku czci Hery. Jej rzymskim odpowiednikiem była Junona.

  • Posejdon

Syn Kronosa i Rei, mąż Amfitryty. Władca mórz, jezior, rzek i trzęsień ziemi oraz żeglarzy i rybaków. Jego siedziba znajdowała się wewnątrz Morza Śródziemnego, mieszkał tam w towarzystwie trytonów (czyli syren) oraz ichtiocentaurów (czyli syren z końskimi nogami).  Jego rzymskim odpowiednikiem był Neptun.

  • Hades 

Syn Kronosa i Rei, mąż Persefony. Bóg świata podziemnego i zmarłych. Po śmierci dusze zmarłych trafiały do krainy Hadesa. Lecz zanim to nastąpiło, musiały przeprawić się przez rzekę Styks i uiścić opłatę u Charona w wysokości jednego obola. Jego rzymskim odpowiednikiem jest Pluton.

  • Hermes 

Syn Zeusa i Mai. Bóg podróżnych, pasterzy i kupców. Posłaniec bogów, między innymi odprowadzał zmarłych do Hadesu. W jednym z hymnów Homera przedstawiony jest jako sprytny: jako niemowlę ukradł Apollinowi stado krów. Jego rzymskim odpowiednikiem był Merkury.

  • Hefajstos 

Syn Zeusa i Hery. Bardzo pracowity pan ognia, złotników i kowali, a także opiekun rękodzielników. Jego kuźnia znajdowała się we wnętrzu wulkanu Etna. Hefajstos był kulawy, ponieważ podczas rodzinnej awantury wstawił się za matką, a rozwścieczony Zeus strącił go z Olimpu. 

  • Atena 

Córka Zeusa, bogini mądrości, sztuki oraz sprawiedliwej wojny, opiekunka miast. Według mitologii wyszła z głowy ojca. Zeus uskarżał się na uporczywy ból, aż w końcu poprosił Hefajstosa, aby uderzył go w głowę – chciał dowiedzieć się, co w środku powoduje tak silny dyskomfort. Gdy Hefajstos uderzył Zeusa, z jego głowy wyskoczyła Atena ubrana w zbroję i gotowa stoczyć pojedynek. Jej rzymską odpowiedniczką była Minerwa.

  • Ares 

Syn Zeusa i Hery. Bóg wojny, zniszczenia i okrucieństwa, a także patron bezwzględnych władców. Ares nauczył ludzkość odwagi i braterstwa, a także pokoju. Wdał się w romans z bratową, czyli Afrodytą, żoną Hefajstosa. Jego rzymskim odpowiednikiem był Mars.

  • Artemida

Córka Zeusa i Latony, siostra bliźniaczka Apolla. Bogini łowów, lasów, gór, księżyca i śmierci, zwierząt i roślinności oraz rybaków. Uważano ją również za boginię płodności, która pomagała rodzącym kobietom. Miłośniczka muzyki i tańca, najchętniej spędzała czas przy wodzie w towarzystwie nimf lub na polowaniu w Arkadii. Jej rzymską odpowiedniczką była Diana.

  • Apollo

Syn Zeusa i Latony, brat bliźniak Artemidy, najprzystojniejszy z bogów. Apollo to bóg piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, zarazy, wróżb, prawa i prawdy. Patron poezji i sztuki. Bywał bardzo zazdrosny – być może dlatego nie miał szczęścia w miłości.

  • Afrodyta 

Najpiękniejsza bogini zrodzona z piany morskiej (według innych wersji córka Uranosa i Hemery bądź córka Zeusa i Diony), niewierna żona Hefajstosa, kochanka Aresa (z ich związku zrodzili się: Harmonia, Eros, Anteros, Fobos i Dejmos). Bogini piękna, miłości, kwiatów, płodności i pożądania. Na cześć Afrodyty obchodzono Afrodyzje. Jej rzymską odpowiedniczką była Wenus.

  • Dionizos zwany także Bachusem

Syn Zeusa i śmiertelniczki Semele, nazywany także „podwójnie narodzonym”. Bóg dzikiej natury, płodności i wina oraz obrzędów religijnych. Na jego cześć kapłanki urządzały misteria – Dionizje. Obrzędy na cześć Dioznizosa/Bachusa zwane bachanaliami były obchodzone w starożytnej Grecji, jednak ich rozkwit nastąpił dopiero w Rzymie. 

  • Demeter

Córka Kronosa i Rei, siostra i kochanka Zeusa (miała z nim córkę Korę-Persefonę). Bogini ziemi, urodzaju, zbóż, rolnictwa. W sztuce była przedstawiana jako dojrzała kobieta z wieńcem na głowie. Mit o Demeter i Korze wyjaśnia istnienie pór roku. Na jej cześć, przez dwa tysiące lat organizowano misteria eleuzyjskie. Jej rzymską odpowiedniczką była Ceres.

  • Hestia 

Córka Kronosa i Rei, która ślubowała dziewictwo. Bogini domowego ogniska, nowożeńców, sierot i podróżnych. Nigdy nie schodziła na Ziemię. Jej główna cecha to pokojowa postawa: Hestia nie uczestniczyła w boskich sporach. W sztuce przedstawiana jako spokojna, łagodna dojrzała kobieta. Jej rzymską odpowiedniczką była Westa.

Bogowie greccy i ich atrybuty

Zgodnie z wierzeniami starożytnych Greków bogowie Olimpu dysponowali przedmiotami, które były ich znakiem rozpoznawczym i symbolicznie nawiązywały do ich osobowości, predyspozycji i boskich mocy.

  • Zeus (Dzeus)

Pioruny, dąb, orzeł i tarcza zwana egidą to atrybuty Zeusa. Dąb i orzeł to symbol władzy, siły i majestetu. W języku polskim związek frazeologiczny „pod egidą” oznacza pod opieką, przewodnictwem,  patronatem.

  • Hera 

Jej atrybutami był paw i krowa. W twórczości Homera Hera nazywana jest „krowiooką”, co miało podkreślić piękno jej brązowych oczu i długich rzęs. Natomiast paw kojarzony jest z majestatem, autorytetem, sukcesem i pięknem.

  • Posejdon 

Trójząb oraz rydwan ciągnięty przez hippokampy (mityczne stworzenia morskie – pół konie, pół ryby) to cechy charakterystyczne dla władcy mórz. Według mitologii przegrał spór z Ateną. W miejscu, gdzie Posejdon wbił swój trójząb, trysnęło źródełko. Tam, gdzie Atena wbiła swój trys (rodzaj laski) wyrosło drzewko oliwne. Ateńczycy uznali, że lepszym darem jest drzewko. Świętym drzewskiem Posejdona jest sosna, a kojarzony jest ze zwierzetami takimi jak: delfn, koń i byk.

  • Hades 

Jego atrybuty to berło, klucze, róg obfitości i psia czapka. Hades rzadko pojawiał się na ziemi, a jeśli już wyłaniał się z podziemi, zawsze miał założoną na głowie czapkę z psiej skóry, która sprawiała, że stawał się niewidzialny. 

  • Hermes 

Był ziemskim wysłannikiem, gońcem Zeusa i posłańcem olimpijskich bogów. Dlatego też jego atrybutami był podróżny kapelusz ze skrzydłami i skrzydlate sandały dzięki, którym mógł się szybciej przemieszczać z miejsca na miejsce.

  • Hefajstos 

Z zawodu i zamiłowania kowal, więc jego atrybutami był: młot, kleszcze i kowadło. Jego rękodzieło było wykorzystywane przez bogów i herosów, między innymi wykonywał pioruny dla Zeusa, strzały dla Erosa, a także zbroję dla Achillesa.

  • Atena 

Jak przystało na waleczną boginię sprawiedliwej wojny, posiadała atrybuty takie jak: miecz, tarcza i zbroja. Zwierzęciem przynależnym Atenie jest symbolizująca mądrość sowa, a rośliną – drzewo oliwkowe. Atena nosiła także przydomek Partenos, czyli Dziewica lub Pallas, czyli Panna.

  • Ares 

Zaprawiony w walce wojownik, któremu nie obce były ćwiczenia fizyczne, posiadał takie atrybuty jak miecz, zbroja i tarcza. Towarzyszą mu waleczne zwierzęta takie jak  pies, jastrząb, koń, wilk i sęp. W starożytnej Grecji był stosunkowo popularny, jednak nie stawiano mu świątyń, lecz kapliczki, które jednocześnie pełniły funkcję „straszaka” dla wojsk nieprzyjaciela.

  • Artemida 

Jak przystało na boginię płodności, śmierci i łowów Artemida posiadała takie atrybuty jak łuk, strzały i kołczan. W sztuce najczęściej przedstawiana jako młoda kobieta z diademem w kształcie księżyca w towarzystwie nimf, łani lub psów gończych. 

  • Apollo

Liść laurowy, a w zasadzie wieńce laurowe wkładane na głowy olimpijskich zwycięzców były bezpośrednim nawiązaniem do kultu Apollo. Jego atrybutem była też lutnia i łuk jako symbol władzy nad życiem i śmiercią.

  • Afrodyta 

Jej atrybutami by były: jabłko, róża – symbol piękna, mirt – symbol płodności oraz rydwan zaprzężony w gołębie. Afrodyta wygrała konkurs piękności i otrzymała zlote jabłko z napisem  „dla najpiękniejszej” (tzw. jabłko niezgody) w zamian za obiecanie Parysowi Heleny, żony Menelaosa, czym bezpośrednio przyczyniła się do wojny trojańskiej.  

  • Dionizos 

Spędzał czas głównie z satyrami – leśnymi demonami o koźlich nogach, dlatego też jego atrybutami był: kozioł i byk. Jako bóg wina dysponował także gałązką winorośli i mirtu oraz tyrsem (laska lub gałąź opleciona bluszczem i zwieńczona szyszkami).

  • Demeter 

Była czczona jako bogini ziemi i płodności, więc jej atrybutami był wieniec kłosów, sierp, kosz owoców oraz symbolizująca słońce pochodnia

  • Hestia 

Jej atrybutami była pochodnia i ognisko. W każdym domostwie palenisko i płonący ogień był jednocześnie świątynią Hestii. W budynkach uźyteczności publicznej także rozapalano święty ogień, co przypominać o trwałości rodziny, także tej rozumianej jako wspólnota mieszkańców miasta.

Zobacz też:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA