Co się dzieje w buzi noworodka? Pleśniawki, ślinienie i inne problemy

Pleśniawki u noworodka to tylko jeden z problemów w obrębie jego buzi. Niemowlę może obficie się ślinić, boleśnie ząbkować, a nawet mieć zapalenie jamy ustnej. Co pomoże na pleśniawki i inne problemy w buzi niemowlaka i jak dbać o higienę jamy ustnej niemowlęcia?

Pleśniawki u noworodka

Wyglądają jak różnej wielkości białe kropeczki (przypominają grudki twarożku). Są objawem grzybicy jamy ustnej. Pojawiają się na śluzówce policzków, podniebienia i dziąseł. Kiedy jest ich dużo, buzia w środku przypomina „trawnik, na który spadło trochę śniegu”. Ich pojawienie się wiąże się z mniejszą odpornością (układ immunologiczny noworodka dopiero dojrzewa). Bywają też skutkiem ubocznym kuracji antybiotykiem.
 

Pleśniawki najczęściej występują u noworodków. Dziecko zakaża się w czasie porodu od mamy (kobiety w ciąży są szczególnie podatne na grzybicę), ale pleśniawki zdarzają się też u starszych niemowląt. Pleśniawki nie dają się łatwo zetrzeć palcem - w miejscu, skąd zostały usunięte, śluzówka jest zaczerwieniona i może krwawić.
 

Uwaga! Gdy dziecko ma pleśniawki, karmienie staje się utrudnione. Noworodek, ssąc pierś, może zakazić mamę. Wtedy na sutkach tworzą się bolesne brodawki.

Jak wyleczyć pleśniawki?

Spróbuj tych sposobów na pleśniawki:

• Zabierz dziecko do pediatry. Zapisze on działający miejscowo lek grzybobójczy, np. Nystatynę w zawiesinie. Trzeba go wkraplać do buzi trzy razy dziennie przez 7–10 dni.
• Przed podaniem lekarstwa zetrzyj pleśniawki z błony śluzowej. Nawiń na palec sterylną gazę zamoczoną w soli fizjologicznej i delikatnie usuń białe kropeczki.
• U malutkiego niemowlęcia nie stosuj Aftinu. Zawiera on kwas borny, który źle działa na układ nerwowy.
• Wypróbuj wodny roztwór gencjany. Przez kilka dni dwa razy dziennie umieszczaj na błonie śluzowej policzka dwie krople. Lek rozprowadzi się sam. Niestety, buzia będzie fioletowa.
• Po karmieniu podawaj do picia dwie, trzy łyżeczki wody, żeby wypłukać jamę ustną z resztek mleka.

Obfite ślinienie

Ślinienie wcale nie musi być związane z ząbkowaniem. Czasami pojawia się długo przed nim. Wynika ze wzmożonej pracy gruczołów ślinowych. Po co noworodkowi ślina?

• Nawilża śluzówkę jamy ustnej.
• Zawarte w niej przeciwciała (IgA) utrudniają wnikanie bakterii.
• Bierze udział w procesie trawienia, za sprawą zawartych w niej enzymów.

Od 3. miesiąca życia dziecka gruczoły ślinowe pracują intensywniej i wydzielają więcej śliny. Dziecko nie umie jeszcze skoordynować ruchów języka, policzków i gardła, żeby połykać jej nadmiar, więc ślina ścieka po bródce. Pięciomiesięczne dzieci bawią się językiem, wargami i śliną, robią z niej bańki – ćwiczą w ten sposób buzię i szykują do nauki mówienia.
 

Ślina jest potrzebna przy ząbkowaniu. Około 6. miesiąca zaczynają rosnąć ząbki. Zawiązek zęba powoduje obrzmienie dziąsła (a nawet lekki stan zapalny). W rezultacie dziecko ślini się dużo bardziej.
 

Zobacz także

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dziecka: o czym świadczą afty w buzi i gorączka?

Smoczek dla noworodka: od kiedy podawać, jaki wybrać?

Noworodek a niemowlę – do kiedy dziecko jest noworodkiem? A wcześniak?

Pleśniawki, afty, czy może opryszczka?

Co zrobić, gdy dziecko mocno się ślini?

Jeśli twoje dziecko mocno się ślini, spróbuj tych sposobów:

• Smaruj brodę i szyję kremem ochronnym lub maścią (np. Linomag, Bepanthen, Alantan), by zabezpieczyć ją przed drażniącym działaniem enzymów trawiennych.
• Pamiętaj o zabezpieczeniu buzi kremem przed wyjściem na dwór. Mokra (zaśliniona) skóra pod wpływem chłodu łatwiej ulega spierzchnięciu.
• Zakładaj śliniaczek (nie tylko do jedzenia) i często go zmieniaj. Dzięki temu zabezpieczysz ubranko maluszka.
• Porozmawiaj z lekarzem. Obfite, nie uzasadnione niczym ślinienie może być objawem zapalenia nagłośni.

Bolesne ząbkowanie? Zrób masaż dziąseł

Przygotuj sobie:

• Oliwkę – przed masażem buzi rozetrzyj jej odrobinę na swoich palcach. Nie przesadź jednak z ilością – dziecko nie może nią ociekać.
• Jałowy gazik (lub kawałek tetrowej pieluchy) albo silikonowej nakładki – do nawinięcia bądź nałożenia na palec, gdy masujesz wewnątrz buzi.
• Żel na bolesne ząbkowanie – te preparaty zawierają środek przeciwbólowy. Zanim zaczniesz masować, na gazik lub silikonową nakładkę nałóż troszkę żelu – to dodatkowo pomoże znieść ból dziąseł.

1. Świderki na policzkach
Palcami wskazującymi lub kciukami (u starszego dziecka możesz to robić trzema środkowymi palcami dłoni) rób na policzkach dziecka kółeczka, zaczynając od ust, a kończąc mniej więcej w połowie policzka (nie dochodząc do ucha!).

2. Masowanie dziąseł
Na palec wskazujący nawiń jałowy gazik lub nałóż silikonową nakładkę (szczoteczkę). Wyciśnij trochę żelu na ząbkowanie (niekoniecznie). Masuj dziąsła (boki lub wierzch) okrężnymi lub posuwistymi ruchami.

3. Wąsy i uśmiech
Najpierw kciukami narysuj na buzi dziecka „wąsiki”, zaczynając od noska i kończąc w okolicach kącika ust. Powtórz to kilka razy (np. cztery). Potem, znów kciukami, narysuj uśmiech, zaczynając od środka brody i kończąc w kącikach ust. Powtórz tyle razy, ile „wąsiki”.

Uwaga: przy tym ruchu starsze dziecko, które ma już ząbki, może cię chwytać za palce. Masaż może się więc nie udać. Ćwiczenie lepiej nadaje się dla młodszych niemowląt.

Zapalenie jamy ustnej u noworodka

Najczęściej wywołują je wirusy z grupy Herpes. U dorosłych, inaczej niż u dzieci, są one zwykle przyczyną opryszczki wargowej. Przy zapaleniu śluzówka noworodka jest zaczerwieniona - to pierwszy objaw. Potem powstają pęcherzyki wypełnione płynem. Mogą też być widoczne ubytki śluzówki otoczone wyraźnym rąbkiem. Dziecko odczuwa ból. Kiedy pęcherzyki na śluzówce noworodka pękają, tworzą się bolesne nadżerki, a czasem owrzodzenia. Gdy zapalenie nie jest leczone, dziecko może mieć nieprzyjemny zapach z ust. Noworodek marudzi i płacze, ma niewysoką gorączkę. Nie chce ssać, jeść, połykanie sprawia mu trudność. Nie chce nic brać do buzi, nawet zabawek czy smoczka. Kwaśne soczki nasilają ból.

Uwaga, jeśli dziecko ma zapalenie jamy ustnej, konieczna jest wizyta u lekarza! Zastosuje on leczenie miejscowe, podobne jak przy pleśniawkach, ale intensywniejsze. Pediatra może też przepisać specyfik robiony na receptę w aptece. Może dodać jeszcze środek znieczulający, by dziecko mniej cierpiało, mogło jeść i pić. Jeżeli zmiany są bardzo rozległe, lekarz zleci zapewne wykonanie morfologii krwi wraz z rozmazem.

Higiena i pielęgnacja buzi noworodka

Staraj się, by dziecko nie brało do buzi brudnych przedmiotów. Ale to oczywiście nie znaczy, że malec nie może bawić się na dywanie.

• Dziecko, które nie ma ząbków, po nakarmieniu piersią, mlekiem z butelki lub po innym posiłku daj do wypicia (zwłaszcza przed snem) dwie, trzy łyżeczki wody, która przepłucze buzię z resztek pokarmu.
• Gdy dziecko ma ząbki, czyść je delikatnie wodą. Rób to specjalną gumową szczoteczką nakładaną na palec lub palcem owiniętym zmoczoną w przegotowanej wodzie gazą. Przyzwyczajaj malca do mycia ząbków po każdym posiłku.
• W pierwszym roku życia możesz używać pasty (bez fluoru), ale pod warunkiem, że malec pozwala sobie dokładnie oczyścić buzię z jej resztek.
• Jeśli ząbkowanie jest bolesne, możesz maluszkowi trzy razy dziennie smarować bolące dziąsełka żelem przeciwbólowym (np. Dentinox® N Gel).
  
   

Zobacz też:

• Czy smarowanie moczem to dobry sposób na afty?
• Pleśniawki, afty, czy może opryszczka?
• Krostki, wysypka, zaczerwienie - skąd te zmiany na skórze?