Nienarodzone dziecko jest kruche i delikatne, ale nie tak zupełnie bezbronne. W naszym otoczeniu aż roi się od bakterii i wirusów, ale nie mają one dostępu do płodu. Nie mogą sforsować zapory, jaką stanowią łożysko, zamknięty kanał szyjki macicy oraz błony pęcherza płodowego. Dlatego też, nawet jeśli masz infekcję, nie musi ona przejść na dziecko w twoim łonie. Niestety, niektóre mikroby potrafią pokonać zapory. Można się jednak przed nimi uchronić. Przedstawiamy najczęstszych agresorów.
Różyczka w ciąży
Co to jest? Choroba zakaźna wieku dziecięcego objawiająca się gorączką i wysypką. Dla malca w brzuchu mamy jest to jedna z najgroźniejszych infekcji. Na szczęście wirus zwykle nie pokonuje bariery łożyska i większość dzieci mam zakażonych w ciąży rodzi się zdrowa. Ryzyko wystąpienia wad rozwojowych istnieje tylko w przypadku zakażenia w pierwszych tygodniach ciąży. Skutki mogą objawić się od razu po narodzinach lub kilka lat później. Należą do nich głuchota, zaburzenia mowy, niedobór hormonu wzrostu, zapalenie mózgu.
Jak zapobiegać różyczce? Wystarczy zachorować raz, by zyskać odporność. Obecnie zakażenia u ciężarnych zdarzają się rzadko, gdyż obowiązkowo szczepi się 13-letnie dziewczynki, które różyczki nie przeszły. Poza tym na początku ciąży dostaniesz skierowanie na badania krwi na obecność przeciwciał, więc będziesz wiedziała, czy musisz uważać, czy możesz spać spokojnie.
Co robić, jeśli różyczka pojawi się w ciąży? Jeżeli miałaś kontakt z chorym (a przeciwciał nie masz), idź do lekarza. Dostaniesz immonoglobulinę, która zmniejszy liczbę krążących w organizmie wirusów. Twój ginekolog sprawdzi kondycję dziecka podczas USG.
Opryszczka w ciąży
Co to jest? Nie myl opryszczki wargowej z opryszczką narządów płciowych. Tę pierwszą, zlokalizowaną zwykle w okolicy ust, wywołuje wirus HSV-1. Jeśli od lat ci się przytrafia, nie ma się czym martwić – zakażenia nawrotowe HSV-1 nie są groźne dla dziecka. Z kolei opryszczkę narządów płciowych wywołuje wirus HSV-2 powodujący zmiany na błonie śluzowej sromu i odbytu. Zakażenie pierwotne HSV-1 i HSV-2 – czyli złapanie ich w ciąży po raz pierwszy – może być dla płodu niebezpieczne. W pierwszych dwóch trymestrach ciąży grozi poronieniem lub nieprawidłowym rozwojem dziecka. W trzecim może spowodować poród przedwczesny. Jeśli zaś malec złapie od ciebie HSV-2 podczas porodu, może to skutkować uszkodzeniem narządów wewnętrznych i jest groźne dla jego życia.
Jak zapobiegać opryszczce? Powiedz swojemu lekarzowi, jeśli cierpisz na nawrotową opryszczkę narządów rodnych. Bądź ostrożna, gdy w ciąży opryszczka pojawi się na ustach. Używaj oddzielnego ręcznika do twarzy i myj jak najczęściej ręce, by nie przenieść wirusa w okolice narządów rodnych.
Co robić, jeśli opryszczka pojawi się w ciąży? Jeżeli w ciąży opryszczka dopadnie cię po raz pierwszy (zakażenie pierwotne), zgłoś się do lekarza. Musisz przyjąć serię leków antywirusowych. Twoja ciąża będzie ciążą wysokiego ryzyka, stan dziecka będzie dokładniej monitorowany. Przy opryszczce narządów rodnych, która pojawi się pod koniec ciąży, wykonuje się cesarskie cięcie, by malec nie zaraził się podczas porodu.
Poznaj: 3 ważne pytania o opryszczkę narządów płciowych w ciąży
Cytomegalia w ciąży
Co to jest? Choroba wirusowa. Wirus jest obecny niemal w każdym publicznym miejscu i łatwo przenosi się przez kontakt z osobą zarażoną. Często występuje u małych dzieci. Na cytomegalię (lekka gorączka, bóle mięśni i gardła) można chorować kilka razy, ale w ciąży groźny jest ten pierwszy. Najbardziej niebezpieczne jest zakażenie na początku ciąży. W jego następstwie dziecko może urodzić się zbyt małe, z żółtaczką, powiększoną śledzioną i wątrobą, zapaleniem płuc, zwapnieniami śródczaszkowymi, zapaleniem siatkówki oka. 20–30% noworodków z cytomegalią umiera.
Jak zapobiegać cytomegalii? Nie istnieje szczepionka ani skuteczne lekarstwo, a łagodny przebieg infekcji u kobiety utrudnia rozpoznanie. Możesz poprosić lekarza o skierowanie na badanie krwi w kierunku przeciwciał, by sprawdzić, czy ją przechodziłaś. Statystyki mówią, że na cytomegalię najczęściej zapadają matki młodociane (łapią wirusa w szkole) i pracujące w handlu, opiekunki w żłobkach i przedszkolach. Jeśli jesteś w tej grupie, powinnaś szczególnie uważać. Po spotkaniach z obcymi ludźmi myj dokładnie ręce. Zrezygnuj też na wszelki wypadek z okazywania czułości znajomym dzieciom.
Co robić, jeśli cytomegalia pojawi się w ciąży? Fakt, że przechodzisz cytomegalię (potwierdzi to badanie na obecność przeciwciał), nie oznacza, że dziecko urodzi się chore. Jeśli do infekcji doszło po 20. tygodniu ciąży, wirus nie zaszkodzi. U ciężarnych cytomegalii się nie leczy. Zakażony noworodek dostaje lek przeciwwirusowy.