Panie Profesorze kiedy mówimy o konflikcie serologicznym a kiedy o niezgodności?
Jak wiadomo, każdy ma określoną grupę krwi. Na powierzchni krwinek czerwonych znajdują się różne białka, zwane antygenami. Jednym z antygenów jest słynny Rh. Jeśli kobieta nie posiada tego antygenu, grupa oznaczana jest jako Rh ujemna. W przypadku, gdy płód posiada antygen Rh na swoich krwinkach, mówimy o niezgodności w układzie Rh - krwinki matki i płodu różnią się wtedy w tym zakresie, jednak nie dochodzi jeszcze do powikłań.
Czasami niestety dochodzi do przecieku krwinek płodu do krwioobiegu matki. W przypadku, gdy matka naturalnie nie posiada antygenu Rh, jego pojawienie się powoduje swego rodzaju "uczulenie" i jej układ odpornościowy traktuje krwinki płodu jako wrogi element, na który zaczyna wytwarzać przeciwciała. Mówimy wtedy o konflikcie serologicznym.
Czy konflikt serologiczny może być groźny podczas pierwszej ciąży?
Do przecieku krwinek płodu do krwioobiegu matki może dojść już podczas pierwszej ciąży, a do wytworzenia przeciwciał wystarczy objętość mniejsza niż 1 ml. Mitem jest więc informacja, iż problem ten nie dotyczy pacjentek w pierwszej ciąży.
A kiedy mówimy o zrealizowanym konflikcie serologicznym?
O zrealizowanym konflikcie mówimy, kiedy przeciwciała matki po dostaniu się do krwiobiegu płodu spowodują rozpad jego krwinek, a tym samym następstwa konfliktu serologicznego. Płód z niedostateczną liczbą krwinek zaprezentuje objawy niedokrwistości, czyli anemii. W takim przypadku możemy przetoczyć krwinki wewnątrzpłodowo, jednak zabieg ten wiąże się z dużym ryzykiem powikłań, łącznie z obumarciem płodu. Co więcej, zabieg ten musi być powtarzany w określonych odstępach czasu.
Jak można zapobiec konfliktowi serologicznemu?
Najskuteczniejszą formą zapobiegania konfliktowi serologicznemu jest niedopuszczenie do wytworzenia przeciwciał u matki. Służy temu podanie immunoglobuliny, która neutralizuje krwinki płodu we krwi matki tak, aby niejako oszukać jej układ odpornościowy. Dokonujemy tego w każdym przypadku, w którym może dojść do przecieku krwinek, a więc na przykład po poronieniu, zabiegu inwazyjnym, urazie, krwawieniu na późniejszym etapie ciąży, porodzie, czy też po prostu między 28-30 tygodniem każdej ciąży u kobiety Rh (-), ze względu na występujący naturalnie przeciek krwinek płodu.
Czym jest immunoglobulina anty-D i jak przebiega sama procedura profilaktyki śródciążowej?
Immunoglobulina jest mieszanką białek, które mają na celu związanie się z krwinkami płodu. Szczegółowe dawki i czas podania regulują zalecenia dotyczące stosowania immunoglobuliny anty-RhD w profilaktyce konfliktu matczyno-płodowego w zakresie antygenu D z układu Rh z 18 grudnia 2015 roku.
Czy jest ona refundowana?
Tak, zarówno profilaktyka śródciążowa, jak i podanie immunoglobuliny w każdym przypadku, gdy jest ono konieczne, jest refundowane.
O ile podanie immunoglobuliny po porodzie, poronieniu lub zabiegu jest standardem, z uwagi na dotychczasowy brak refundacji podania preparatu w trakcie ciąży wiele pacjentek nie otrzymywało propozycji iniekcji między 28 a 30 tyg. ciąży i to w tej grupie dochodziło najczęściej do zaniedbań. W obecnej sytuacji każda pacjentka Rh minus, u której nie wykryto przeciwciał, powinna otrzymać immunoglobulinę w określonych ramach czasowych.
Dlaczego Pan Profesor zaangażował się w kampanię i jakie nadzieje z nią wiąże?
Zaangażowałem się w kampanię, ponieważ profilaktyka jest pierwszym krokiem do sukcesu. Wzrost świadomości wśród pacjentek pozwoli na uniknięcie sytuacji, w której z różnych przyczyn podanie immunoglobuliny mogłoby być pominięte. W krajach Europy zachodniej profilaktyka śródciążowa jest standardem od wielu lat, co znacznie wpłynęło na zmniejszenie częstości występowania konfliktu serologicznego.
Z drugiej strony zespół prowadzony przeze mnie posiada sprzęt i umiejętności pomocy dzieciom i ich matkom w przypadku wystąpienia konfliktu. Prowadzimy pacjentki z konfliktem serologicznym w ciąży jak i przeprowadzamy zabiegi transfuzji dopłodowej, gdy zajdzie taka potrzeba. Mam jednak głęboką nadzieję, że za kilka lat będziemy obserwowali konflikt jedynie sporadycznie.
Kampania społeczna Przyjaźni Mamom Rh(-) powstała, aby szerzyć edukację na temat diagnostyki, profilaktyki i leczenia konfliktu serologicznego wśród społeczeństwa w Polsce. Jest odpowiedzią na wciąż obecne wątpliwości, dezinformację oraz obawy występujące wśród kobiet w tym temacie.
W działania zaangażowało się wielu wybitnych Ekspertów z dziedziny położnictwa, ginekologii i perinatologii.
- Prof. dr hab. n.med. Mirosław Wielgoś- Krajowy Konsultant ds. perinatologii
- Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Czajkowski- Krajowy Konsultant ds. położnictwa i ginekologii
- Prof. dr hab. n. med. Jarosław Kalinka - Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej
- Prof. CMKP dr hab. n. med. Marzena Dębska- Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM
- Prof. UM dr hab. n. o zdr. Beata Pięta – Prezes Polskiego Towarzystwa Położnych
- dr hab. n.med. Tadeusz Issat - Kierownik Kliniki Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka
Dzięki zaangażowaniu mediów, wspólnie z ekspertami chcemy budować świadomość na temat występowania konfliktu serologicznego, jego przeciwdziałania, ale i skutków, jakie może nieść za sobą. Celem nadrzędnym kampanii jest wyrównanie dostępu do profilaktyki śródciążowej.
W ramach działań powstaje Sieć Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-), w których kobiety w ciąży mogą liczyć na niezbędną edukację na temat konfliktu serologicznego oraz zastosowanie profilaktyki śródciążowej w przypadku wystąpienia wskazań. Każda kobieta, która ma potwierdzoną niezgodność antygenową oraz brak przeciwciał stwierdzony w teście Coombsa będzie mogła liczyć na podanie immunoglobuliny anty-D, bez względu na to, gdzie prowadzi ciąże.
Aktualna lista Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-) dostępna jest >>> TUTAJ
Materiał powstał we współpracy z organizatorami kampanii Przyjaźni Mamom Rh(-)
Gosiame Thamara Sithole na początku czerwca twierdziła, że urodziła dziesięcioraczki poczęte w sposób naturalny. Pojawia się jednak coraz więcej wątpliwości w tym temacie. Jak do tej pory żaden szpital nie potwierdził takiego porodu. Co więcej, dzieci nie widział nawet... ich tata! Tata nie widział jeszcze swoich dzieci Zastanawiające jest to, że ojciec dzieci do tej pory nie widział swoich pociech. Co więcej, swoją małżonkę również ostatni raz widział 7 czerwca, czyli w dniu, kiedy trafiła do szpitala. Tłumaczy to ograniczeniami związanymi z pandemią koronawirusa. Fakt, że nie widział jeszcze dzieci, nie przeszkodził mu jednak w przyjęciu darowizny w wysokości 50 tysięcy funtów na ich wychowanie. Ludzie, których urzekła historia wyjątkowego porodu, zaczęli wysyłać 37-latce pieniądze. Mąż kobiety zaapelował jednak, by tego nie robili. W rozmowie z „Pretoria News” Teboho Tsotetsi poinformował, że jest wdzięczny za pomoc, jednak chce, by została ona przerwana aż do momentu, gdy „członkowie społeczności nie zobaczą tych dzieci”. Zamieszanie związane ze szpitalem Kolejne wątpliwości co do wiarygodności narodzin dziesięcioraczków wzbudza oświadczenie szpitala, w którym miała rodzić Gosiame Thamara Sithole. Jak donosi „Sunday Times”, Szpital Mediclinic Medforum w Pretorii oświadczył, że nie udzielił opieki położniczej Gosiame Sithole (ani jej dzieciom). Po oświadczeniu szpitala, w którym pierwotnie miała rodzić kobieta, ojciec dzieci stwierdził, że jego żona została przeniesiona w ciągu ostatnich dni do innej placówki – Kliniki Akademii Medycznej Steve Biko w Pretorii. Dyrektorka szpitala zaprzecza jednak tym doniesieniom. „Nie ma jej u nas. Nie wiemy też, co się wydarzyło. W sobotę po południu pojawiła się w szpitalu w towarzystwie ochrony i stwierdziła, że chce wejść na oddział dla...
Młody ojciec, Elliott Rae, wyglądał całkiem normalnie, a jego stan zdrowia nie wzbudzał podejrzeń nawet u przyjaciół i rodziny. Mówił: „Jestem po prostu zmęczony, niedawno zostałem ojcem”. Ale w rzeczywistości codzienne życie stało się dla niego walką. Przyczyna? Traumatyczne przeżycia podczas narodzin córki. Zespół stresu pourazowego u ojców: to przez poród i poczucie bezradności! Elliott wciąż miał przed oczami dramatyczne obrazy ze szpitala, z czasu, gdy rodziła się jego córka. Koszmary budziły go w nocy i utrudniały nawet zwykłe rozmowy z kolegami. „W ogóle nie czułem się sobą i nie mogłem zebrać energii, by się czymkolwiek zająć” – mówi w rozmowie z BBC. Kiedy w końcu otrzymał pomoc, zdiagnozowano u niego zespół stresu pourazowego (PTSD). Mężczyzna opublikował książkę, w której wraz z 19 innymi ojcami opowiada o swoich doświadczeniach związanych z rodzicielstwem. Co dokładnie wydarzyło się wcześniej? Poród rozpoczął się całkiem spokojnie. Elliott był przy partnerce, aby zapewnić jej wsparcie. Ale w ciągu kilku godzin ciśnienie krwi rodzącej zaczęło rosnąć, a tętno dziecka – spadać, więc kobieta została przeniesiona do innego pokoju. „Ten pokój był zupełnie inny, ciemniejszy, z dużą ilością sprzętu medycznego” – mówi Elliott i przypomina sobie, jak położna kilka razy wciskała czerwony guzik, a pokój zapełniał się lekarzami. Nie tak młody tata wyobrażał sobie narodziny dziecka. Partnerka mężczyzny dostała dożylnie antybiotyki, ponieważ testy wykryły u niej zakażenie paciorkowcami grupy B (GBS) . W większości przypadków GBS nie jest szkodliwy dla matki i dziecka – ale tym razem stało się inaczej. Dziewczynka po urodzeniu była sina i nie wydawała żadnych dźwięków. „Położna położyła dziecko na klatce piersiowej mojej żony, a potem zapadła cisza, wydawało...
Niełatwo być Polką w czasach pandemii. Mówi o tym raport „Polki 2021. Nowe wartości na nowe czasy”, który powstał na podstawie badania zrealizowanego w maju na zlecenie Gedeon Richter*. Na szczęście są i pozytywne wnioski – stawiamy na zdrowie i coraz częściej uświadamiamy sobie, że musimy, po prostu MUSIMY szukać relaksu, bo inaczej zje nas stres. Dwie najważniejsze wartości Polki na pierwszych dwóch miejscach stawiają zdrowie (51%) i rodzinę (43%). Tyle że z tym zdrowiem to bardziej deklaracja, bo jak już trochę głębiej poszperać, okazuje się, że aż co druga z nas nie wykonuje regularnych badań , a zdrowe odżywianie dla większości (!) oznacza tylko picie większej ilości wody i robienie przetworów! Jestem zmęczona, ale czasu brak… Nie badamy się, nie zawsze dobrze jemy, a jednocześnie przyznajemy, że jesteśmy mocno przemęczone. Swój poziom codziennego stresu Polki oceniają na 6,61 (w skali od 1 do 10), a poziom zmęczenia 5,88. Takie wyniki nie napawają optymizmem. Trochę otuchy dodaje fakt, że zdajemy sobie sprawę z tego, że stres wpływa na nasze życie negatywnie i powinnyśmy odpoczywać. Tyle tylko, że wiedza a wprowadzenie jej w życie to dwie różne rzeczy. Mamy tyle obowiązków (a do niedawna wiele z nas miało ich jeszcze więcej, bo musiałyśmy łączyć zdalną pracę z opieką nad dziećmi), że zwyczajnie nie starcza nam czasu na odpoczynek. Dodatkowo niepokoi fakt, że według badań aż 78% Polek nie potrafi się zrelaksować! Ta część z nas, której się to udaje, stawia na spacery, oglądanie filmów i seriali, czytanie książek, spędzanie czasu z rodziną, rozmowy z przyjaciółką. Musisz wiedzieć, że w ciąży jesteś narażona na jeszcze większy poziom stresu. Dlaczego i jak go obniżyć – sprawdź w naszej akcji Szczęśliwa ciąża z Mamo, to Ja Rodzina najważniejsza, ale praca równie ważna Co prawda aż 1/3...
