Co w ciąży może cię zaskoczyć

Nawet jeśli przeczytasz na temat ciąży mnóstwo książek, gazet oraz wszystko inne, co wpadnie ci w ręce, prawdopodobnie i tak znajdzie się w twojej ciąży coś, co sprawi, że będziesz zdziwiona. O to, co najczęściej zaskakuje przyszłe mamy, zapytaliśmy ciężarne. O komentarz i kilka słów wyjaśnienia pewnych zjawisk – doświadczonego ginekologa.

Mam biust jak Doda

Jestem w ciąży od kilku tygodni, a biust znacznie się już powiększył. Wiedziałam, że stanie się wydatniejszy, ale żeby różnica była aż taka? Widać też mnóstwo błękitnych żyłek.

Już na samym początku ciąży piersi stają się pełniejsze. Są obrzmiałe i wrażliwsze na dotyk. To przez hormony, które zaczynają przeobrażać twój organizm. Jednym z widocznych efektów ich działania jest to, że we wrażliwych na nie tkankach gromadzi się woda. Obrzmiewają piersi, ale też podbrzusze i wargi sromowe. Przeświecające przez skórę żyłki to efekt działania estrogenów, które rozszerzają naczynia i sprawiają, że skóra staje się cieńsza.

Nie mieszczę się w dżinsy

Jak to możliwe, że nie mogę się dopiąć, skoro jestem dopiero w drugim miesiącu i brzuszek mi jeszcze nie urósł?

Za poszerzenie się bioder i talii odpowiedzialne są te same hormony, które wpływają na wielkość biustu. Nie przytyłaś. To organizm zaczyna gromadzić zapasy wody.

Mam węch jak pies myśliwski

Potrafię odgadnąć, co ktoś jadł na obiad, z zamkniętymi oczami lokalizuję palaczy, stacje benzynowe i stoiska z popcornem. To bardzo uciążliwe, zwłaszcza że zaczęły mnie ostatnio drażnić także zapachy, które dotąd lubiłam. Musiałam się pozbyć swoich ulubionych perfum!

To normalne. Oprócz węchu wyczulił się także twój zmysł smaku. Za taki stan rzeczy również odpowiadają hormony.

Tracę na wadze

Liczyłam się z tym, że podczas ciąży przytyję od 9 do 14 kg, a w pierwszym trymestrze przybędzie mi od 1 do 3 kg, tymczasem wskazówka wagi przesuwa się w lewo zamiast w prawo.

Gdy człowieka trapią mdłości lub wymioty, chcąc nie chcąc, je mniej, niż powinien. Jeśli wyniki badań laboratoryjnych i badania ultrasonograficznego są w porządku, nie martw się tym. Spróbuj sobie pomóc, stosując stare, sprawdzone (choć nie zawsze stuprocentowo skuteczne) sposoby. Wielu kobietom pomaga jedzenie posiłków w mniejszych ilościach, za to częściej niż zazwyczaj. Wówczas żołądek nie jest tak rozepchany posiłkami, a nudności i wymioty są mniej dokuczliwe. Jeśli bez ustanku wymiotujesz, koniecznie poproś o pomoc swojego lekarza.

Zrobiłam awanturę w sklepie

Należę do spokojnych i raczej nieśmiałych osób, dlatego zaskoczyło mnie, że potrafię krzyczeć jak przekupka.

Nie bez powodu mówi się, że ktoś „ma humory jak kobieta w ciąży”. Drażliwość i wybuchowość są bowiem ubocznymi skutkami przestrojenia hormonalnego. Zupełnie normalna jest także huśtawka nastrojów. Raz jesteś w siódmym niebie i oczami wyobraźni widzisz siebie z różowym bobaskiem na kolanach, innym razem ogarnia cię strach, a do głowy przychodzą myśli typu: „Ratunku! Chcę, żeby nic się nie zmieniało!”.

Miewam zaparcia

To potwornie uciążliwe i męczące. Co mogę zrobić, żeby to zmienić?

Niestety, zaparcia – jedna z typowych ciążowych dolegliwości – mogą cię męczyć przez całą ciążę. Progesteron nie tylko rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie, ale także rozkurcza mięśnie gładkie jelit, przez co ruchy robaczkowe stają się słabsze i mniej efektywne. Na szczęście można sobie z nimi poradzić. Pamiętaj o odpowiedniej diecie – powinna zawierać dużo błonnika (najwięcej jest ich w warzywach, owocach). Pij też koniecznie dużo wody. Dużo, to znaczy minimum dwa litry dziennie. Wybieraj wodę niegazowaną, nawet jeśli lubisz bąbelki (gazowana woda sprzyja wzdęciom). Przyszłym mamom polecamy szczególnie wodę, która jest gruntowanie przebadana i polecana do picia dla niemowląt (np. woda Żywiec).

Mam ochotę na paskudztwa

Słyszałam, że zachcianki ciążowe to instrukcje wydawane przez organizm: „Potrzebuję białka!”. Dlaczego więc mam ochotę na mało wartościowe rzeczy (np. parówki albo chipsy)?

Nie wiadomo dokładnie, jak to jest z zachciankami ciążowymi. Może twój organizm domaga się większej porcji tłuszczu albo po prostu kalorii? A może coś mu się pomyliło i wysyła błędne sygnały? Za bardzo odeszliśmy od natury, żeby bezkrytycznie ufać zachciankom. Czasem możesz im ulec, ale nie rób tego codziennie.

Nie mam dolegliwości ciążowych

Jestem w trzecim miesiącu ciąży i nic nie czuję! Żadnych mdłości, zachcianek, senności. Kompletnie nic! To normalne?

To się zdarza, zwłaszcza jeśli przyszła mama jest tak zapracowana, że nie ma czasu wsłuchiwać się we swój organizm. Na wszelki wypadek wybierz się do lekarza, który sprawdzi, czy wszystko jest w porządku. Zdarza się niestety, że brak objawów ciąży wynika z tego, że hormony nie działają jak należy.

Zasypiam w połowie zdania

Z trudem wytrzymuję do „Wiadomości”, a niedawno zdarzyło mi się nawet usnąć w pracy!

Twój organizm wie, czego mu teraz potrzeba, i twardo to egzekwuje. Senność to wynik spadku ciśnienia tętniczego krwi. Jest ono teraz sporo niższe niż przed ciążą. Spadek ten to efekt działania progesteronu, który rozkurcza nie tylko mięsień macicy, ale i mięśnie ścian naczyń krwionośnych. Oprócz tego duża część twojej krwi płynie teraz do macicy, nerek i innych narządów, co zmniejsza pośrednio przepływ krwi przez mózg. Śpij, ile możesz.

Puchną mi kostki

Wiem, że w ciąży to się zdarza, ale przecież to dopiero drugi trymestr. Czy nie za wcześnie na obrzęki?

Kostki, a także stopy i dłonie puchną na ogół po 36. tygodniu ciąży, gdy organizm gromadzi zapas wody, który może się przydać podczas porodu (np. przy utracie krwi). Czasem pojawiają się wcześniej, najczęściej wieczorem, po męczącym dniu – to tzw. obrzęki zastoinowe. Jeśli są niewielkie, ustępują po nocnym wypoczynku i nie towarzyszą im inne niepokojące objawy (przede wszystkim nadciśnienie i białkomocz), po prostu odpocznij z lekko uniesionymi nogami. Staraj się nie siedzieć w jednej pozycji, ruszaj się, unikaj skarpetek z ciasnymi ściągaczami. Jeśli obrzęki się powiększają, zaczyna ci puchnąć twarz albo kiepsko się czujesz, koniecznie idź do lekarza.

Mam wielką ochotę na seks

W pierwszym trymestrze nie mogłam o tym nawet myśleć, a teraz trudno mi myśleć o czymkolwiek innym...

W „tych sprawach” nie ma żadnych reguł. Jedne kobiety mają w czasie ciąży ochotę na seks, inne nie. Hormony sterydowe generalnie podnoszą libido. Powodują intensywniejsze przekrwienie narządów płciowych. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo i nie ma żadnych przeciwwskazań, możemy powiedzieć tylko jedno: „Na zdrowie”.

Jestem rozkojarzona

Znajomi żartują, że zapamiętuję tylko krótkie wyrazy i trzeba do mnie mówić drukowanymi literami. Trudno mi się skupić i zapominam, co miałam powiedzieć.

Nie wiadomo dokładnie, dlaczego tak się dzieje, wiele kobiet ma jednak podobne problemy. Być może jesteś tak bardzo skupiona na ciąży, dziecku w brzuszku i swoim ciele, że zwyczajnie nie starcza ci energii na co innego?

Ginekolog pyta o moje... zęby

Kazał mi wybrać się do dentysty i zrobić porządek z zaniedbanym ubytkiem.

Lekarz ma rację: zepsuty ząb to potencjalne ognisko zapalne, które może rozsiać bakterie po całym organizmie i doprowadzić do komplikacji. Najlepiej więc by było, żebyś wyleczyła zęby jeszcze przed zajściem w ciążę. Jeśli tego nie zrobiłaś, zabierz się do tego jak najprędzej. Pamiętaj, że we wczesnej ciąży nie wolno robić zdjęć rentgenowskich zębów. Można natomiast przyjmować znieczulenie podczas ich leczenia. Jedno jest pewne: musisz powiedzieć lekarzowi, że spodziewasz się dziecka.

Ciągle mi gorąco

Choć zawsze byłam zmarzluchem, teraz ciągle jest mi gorąco. Najchętniej zrzuciłabym z siebie wszystko!

Lepiej tego nie rób. Jest ci gorąco, ponieważ podczas ciąży rozszerzają się naczynia krwionośne, a przez naczynia w skórze przepływa więcej krwi. Uważaj jednak – rozszerzone naczynia to także szybka strata ciepła. Można się łatwo przeziębić.

Płaczę z byle powodu

Wzruszam się podczas czytania książek, a nawet na reklamach. A czasem płaczę bez powodu.

Nie martw się. Jeśli płaczesz ze wzruszenia i nie popadasz w trwające wiele dni dołki, wszystko jest w porządku. To wszechwładne hormony pokazują, co potrafią.

Okropnie swędzi mnie brzuch

Coraz częściej czuję się tak, jakby oblazły mnie mrówki, swędzi mnie skóra na całym ciele. Drapię się od rana do wieczora, ale to nie pomaga.

Skóra na brzuchu napina się do granic wytrzymałości, może być przesuszona, nic więc dziwnego, że swędzi. Smaruj brzuch dobrymi kosmetykami dla ciężarnych (lub niemowlęcą oliwką) – nawilżenie i natłuszczenie skóry powinno ci trochę pomóc. Intensywne swędzenie może być także objawem kłopotów z wątrobą – wówczas towarzyszy mu zażółcenie skóry i pogarszają się wyniki badania enzymów wątrobowych. Wtedy idź jak najszybciej do lekarza!

Mam wrażenie, że gorzej widzę

Czy to możliwe, żeby nagle pogorszył mi się wzrok? Muszę zmrużyć oczy, by cokolwiek przeczytać, nawet z bliska.

Podczas ciąży w organizmie gromadzi się woda. Dotyczy to także gałki ocznej. Jej nadmiar może zaburzać akomodację – tzn. zdolność nastawiania ostrości na przedmioty w różnych odległościach. Zaburzenia widzenia mogą się wiązać również z chorobami oka lub towarzyszyć nadciśnieniu, dlatego o problemie trzeba powiedzieć lekarzowi.

Może to dziwne, ale...

•  ...ciąża trwa nie 9, a 10 miesięcy księżycowych, po 28 dni każdy. To 40 tygodni (280 dni), licząc od dnia ostatniej miesiączki. Dziecko może urodzić się dwa tygodnie przed wyznaczoną przez lekarza datą lub dwa tygodnie po niej.
• ...mężczyźni także miewają „ciążowe” dolegliwości. Tak bardzo przeżywają ciążę partnerki, że zdarzają im się mdłości, zachcianki, huśtawki nastrojów, bóle brzucha. Bywa nawet, że przybierają na wadze. Psychologowie nazywają to zjawisko zespołem wylęgania.
• ...na samym początku życia płodowego twoje maleństwo ma całkiem spory ogonek, który szybko znika bez śladu! W drugim trymestrze ma natomiast... futerko, a raczej delikatny meszek, który pokrywa jego ciało (tzw. lanugo).

Pytania o zdrowie

Organizm przyszłej mamy funkcjonuje inaczej niż organizm kobiety przed zajściem w ciążę – to oczywiste. Ale spodziewając się dziecka, czasem o tym zapominamy i martwimy się pewnymi rzeczami zupełnie niepotrzebnie. Oto przykłady.

• Czy cukier w moczu oznacza, że mam cukrzycę? Nie. Cukier pojawiający się w czasie ciąży w moczu to zjawisko normalne i nie wymaga leczenia. Wynika ze zwiększonego przepływu krwi przez nerki.
• Skąd te brzydkie plamy na buzi? Przebarwienia na twarzy to skutek działania hormonów. Nie martw się nimi. Prawdopodobnie znikną samoistnie po porodzie. Teraz lepiej nie opalaj się za dużo.
• Dlaczego mam miesiączkę? Są kobiety, które w ciąży mają jedno lub kilka plamień (nie krwawień) w terminie miesiączki. Nie do końca wiadomo, dlaczego tak jest. Lepiej zawsze skonsultować to z lekarzem.

Konsultacja: lek. med. Artur Kucharski, specjalista ginekolog położnik, szpital im. A. Falkiewicza we Wrocławiu