
Ostuda, zwana też melazmą, najczęściej pojawia się na twarzy: nad górną wargą, na czole, policzkach i skroniach. Ma postać nieregularnych plam, wyraźnie ciemniejszych od otaczającej je skóry. Często występują symetrycznie. Ostuda w większości przypadków dotyka kobiet, zwłaszcza tych po 30. roku życia i tych o ciemniejszej karnacji skóry.
Przyczyny ostudy i ostuda ciążowa
U niemal połowy kobiet ostuda pojawia się podczas ciąży lub w czasie przyjmowania antykoncepcyjnych środków hormonalnych – ostudzie sprzyja bowiem podwyższony poziom estrogenów. W przypadku ciężarnych mówi się wtedy o ostudzie ciążowej.
W powstawaniu ostudy znaczenie mogą też mieć:
- czynniki genetyczne,
- stosowanie hormonalnej terapii zastępczej,
- przyjmowanie leków światłouczulających, np. niektórych antybiotyków,
- stosowanie kosmetyków (dezodorantów, perfum) zawierających światłouczulające składniki, cytryniany i salicylany,
- pasożyty jelitowe,
- guzy jajnika,
- u mężczyzn – stosowanie preparatów stymulujących produkcję testosteronu.
Zobacz: Objawy ciąży
Leczenie ostudy
Po stwierdzeniu ciemniejszych plam na skórze warto skonsultować z dermatologiem. Obejrzy on zmiany i zbierze wywiad, pytając o tryb życia, przebyte ciąże, przyjmowane leki i suplementy diety, odbyte zabiegi z zakresu medycyny estetycznej.
Podstawowym zaleceniem podczas leczenia będzie unikanie promieniowania UV, a więc stosowanie filtrów UV także w pochmurne dni. W miarę możliwości należy też odstawić przyjmowane światłouczulające leki i suplementy.
Miejscowo stosuje się preparaty odbarwiające i złuszczające. W przypadku nasilonej ostudy można zastosować silniejsze środki zawierające kwas kojowy, azaleinowy lub hydrochinon. Czasami terapię wspomaga się jednoczesnym przyjmowanie pochodnej witaminy A – tretynoiną. W niektórych przypadkach zaleca się intensywne złuszczanie za pomocą wysokostężonych kwasów – glikolowego i trójchlorooctowego lub wykorzystanie lasera neodymowo-jagowego.
W aptekach i drogeriach są też dostępne kremy na przebarwienia, ale ich działanie jest dużo słabsze od preparatów zlecanych przez dermatologa.
Poniżej zobaczysz przykład ostudy – ciemne i nieco jaśniejsze plamy na skórze:
fot. Adobe Stock
Zapobieganie ostudzie
Ponieważ ostuda ma tendencję do nawracania, należy zabezpieczać się przed jej powstawaniem. Poza stosowaniem filtrów na skórę, w miarę możliwości unikaniem preparatów światłouczulających i używania kosmetyków przed wyjściem na słońce, warto:
- unikać opalania podczas przyjmowania leków: sulfonamidów, tetracyklin, cytostatyków, leków przeciwbólowych, przeciwcukrzycowych, przeciwzapalnych i moczopędnych,
- unikać opalania po spożyciu preparatów ziołowych: z dziurawca i nagietka,
- nie opalać się po użyciu kosmetyków zawierających wyciągi z owoców cytrusowych lub ekstraktu z bergamotki.
Domowe sposoby na ostudę – woda utleniona
To popularna porada, którą można znaleźć na wielu portalach w internecie. Nie polecamy jej stosowania. U niektórych owszem. Może podziałać, u innych nie zda się na nic, a niektórym sprawi kłopot, odbarwiając także zdrową skórę i wywołując na niej dodatkowe plamy.
Więcej o skórze w ciąży: