Jak uniknąć zarażenia salmonellą? Zobacz, co jeść i jakich zasad przestrzegać!

Salmonelloza jest to zakażenie bakteriami o nazwie Salmonella, które prowadzą do zatrucia pokarmowego. Dolegliwości żołądkowo-jelitowe pojawiają się po 6 do 72 godzin od zakażenia.

Salmonella - objawy

Objawy zakażenia salmonellą zależą od stanu zdrowia danej osoby oraz od ilości bakterii, które dostały się do organizmu. U niektórych osób choroba może przebiegać łagodnie, prawie bezobjawowo i szybko ustąpić, u innych z kolei objawy mogą być znacznie cięższe i bardziej dotkliwe.

Objawy zarażenia Salmonellą:

• gorączka,
• silne bóle brzucha,
• bolesne skurcze jelit,
• biegunka,
• nudności i wymioty.

Choroba trwa zwykle od 3 do 7 dni, w większości przypadków sama przechodzi. W przypadku dzieci i kobiet ciężarnych utrata elektrolitów i odwodnienie podczas biegunki i wymiotów jest niebezpieczne, dlatego często kończy się pobytem w szpitalu.

Jak można zarazić się salmonellą?

Salmonella bytuje w jelitach ludzi i zwierząt, w tym ptaków, a do środowiska zewnętrznego dostaje się po wydaleniu wraz z kałem. Bakterią salmonelli można zarazić się poprzez spożywanie żywności lub wody zanieczyszczonej odchodami zwierzęcymi. Mimo skażenia żywność ma normalny wygląd, zapach i smak.
Do zakażenia może dojść także przez spożycie produktów pochodzących od zakażonych zwierząt. Najczęściej są to wyroby:

• zawierające surowe jaja: majonezy, kremy, lody, zupy dla niemowląt,
• wyroby garmażeryjne zawierające rozdrobnione mięso: galaretki mięsne, pasztety, pierogi.  
   

W wysuszonej żywności (mączka kostno-mięsna, jajka, mleko w proszku) pałeczki salmonelli mogą przetrwać znacznie dłużej.
Inną drogą zakażenia jest kontakt z zakażonymi zwierzętami (np. poprzez hodowlę kur). Nosicielami salmonelli mogą być także hodowane w domach lub żyjące dziko gady (żółwie, jaszczurki, węże).
 

Czy salmonella jest zaraźliwa?

Salmonellozą można zarazić się także od ludzi, zarówno od chorych, jak i zdrowych tzw. nosicieli. Nosicielem jest w tym przypadku osoba, u której stwierdza się obecność pałeczek salmonella w kale. Co ciekawe nosiciel może nie mieć objawów choroby. Zarażeniu sprzyjają niskie warunki higieniczno-sanitarne toalet oraz zanieczyszczenie produktów spożywczych przez osoby mające kontakt z jedzeniem. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad higieny osobistej. Warto myć dłonie sobie i dziecku mydłem po skorzystaniu z toalety, przyjściu z dworu itd.

Jak zapobiegać Salmonelli?

W ramach profilaktyki i zapobiegania salmonellozie warto przestrzegać zasad dotyczących higieny osobistej oraz dbać o miejsca przygotowania posiłków:

• myj ręce po skorzystaniu z toalety, a przede wszystkim przed przygotowaniem posiłków,
• utrzymuj w czystości blaty robocze, naczynia, sprzęty kuchenne i całą kuchnię (ulubionym siedliskiem bakterii są wilgotne gąbki i zmywaki),
• myj ręce po kontakcie ze zwierzętami,
• myj ręce po zmianie pieluszki dziecka,
• myj ręce po dotykaniu skorupek jaj lub surowego mięsa.

Co jeść i jak przechowywać żywność, by uniknąć zarażenia salmonellą:

• myj jaja przed rozbiciem skorupki,
• parz we wrzątku jaja używane na surowo do wyrobu potraw i deserów ok. 10 sekund
• unikaj jedzenia lodów, sosów sałatkowych, majonezu, ciast i ciasteczek szczególnie z kremem, pochodzących od nieznanych wytwórców i sprzedawców,
• unikaj picia nieprzegotowanego i niepasteryzowanego mleka i jego produktów,
• unikaj picia nieprzegotowanej wody,
• przechowuj żywność w niskiej temperaturze,
• zapobiegaj rozmrażaniu i ponownemu zamrażaniu żywności,
• wydziel miejsce w lodówce na surowe mięso i jaja tak, aby nie stykały się z innymi produktami,
• przeznacz oddzielną deskę do krojenia surowego mięsa, dokładne myj sprzęty używane przy przyrządzaniu surowego mięsa i jaj,
• zadbaj o całkowite rozmrażanie drobiu, mięsa, ryb i ich przetworów przed przystąpieniem do smażenia, pieczenia, gotowania,
• poddawaj żywność działaniu wysokiej temperatury (gotowanie, pieczenie, duszenie). O tym pamiętaj! Smażenie jest najmniej skuteczne.

Salmonella u dzieci – jak jej zapobiec?

Szczególny rygor higieniczny należy zachować podczas przygotowywania posiłków dla niemowląt, dzieci. W przypadku karmienia niemowląt mleko matki jest najbezpieczniejszym pokarmem. Stwierdzono, że karmienie piersią zapobiega salmonellozie i wielu innym problemom zdrowotnym.
 

Salmonelloza – jak ją zdiagnozować

W razie wystąpienia objawów chorobowych należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Szczególnie istotna jest szybka reakcja, gdy do zakażenia dojdzie u małych dzieci i kobiet w ciąży. Przy podejrzeniu salmonellozy konieczne jest wykonanie badania bakteriologicznego kału. Próbkę pobiera się do specjalnego pojemniczka (dostępny w aptece).
Należy również próbować zidentyfikować potencjalne źródło zakażenia i w tym celu przypomnieć sobie, czy spożywało się (lub podawało dziecku) skażoną żywność np.:

• lody,
• sałatkę z majonezem,
• tatar wołowy lub cielęcy,
• tiramisu na surowych jajkach.

Przy podejrzeniu salmonellozy przeprowadza się również badania serologiczne polegające na określaniu ilości przeciwciał klasy IgM skierowanych przeciwko antygenowi O Salmonelli. Podniesiony poziom tych przeciwciał we krwi świadczy o infekcji wywołanej Salmonellą.

Jak leczyć salmonellę?

Salmonelloza ustępuje zwykle w ciągu 5-7 dni i często nie wymaga leczenia innego niż lekka dieta i picie dużych ilości płynów. Przy bardzo obfitych biegunkach zalecane jest:

• picie roztworów elektrolitów (np. Orsolit),
• przyjmowanie chemioterapeutyków (np. Nifuroksazyd).

Osoby z ciężką biegunką (w szczególności niemowlęta, małe dzieci i kobiety w ciąży) mogą wymagać nawadniania dożylnego. Często zalecana jest antybiotykoterapia.
W skrajnych przypadkach zakażenie może prowadzić do rozwoju posocznicy (sepsy). W przypadku niektórych zarażeń bakterie z jelit mogą przenosić się do krwiobiegu, a następnie przy braku odpowiedniego leczenia, atakować inne narządy i tkanki, co może prowadzić do śmierci.

Polecamy:

• 8 zasad letniej diety dziecka - jak uniknąć salmonelli?
• Od kiedy można podawać jajko niemowlęciu?
• Mycie rąk - ściągawka do druku dla niemowlaka