urlop rodzicielski
Adobe Stock
Prawo i finanse

Urlop rodzicielski w 2023: ważne zmiany, ile trwa?

Urlop rodzicielski może być wykorzystany przez matkę lub ojca po urlopie macierzyńskim. Jego długość zależy od liczby urodzonych dzieci i od tego, czy rodzice chcą z niego skorzystać osobno, czy jednocześnie. Od stycznia 2023 obowiązują nowe przepisy.

Urlop rodzicielski to płatny urlop dla rodziców, który można wykorzystać po urlopie macierzyńskim (ale niekoniecznie bezpośrednio po nim). Z urlopu rodzicielskiego może skorzystać tylko mama lub sam ojciec, rodzice mogą też korzystać z niego naprzemiennie lub jednocześnie.

Od 2023 roku obojgu rodzicom będą przysługiwały co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego, które niewykorzystane – przepadną.

Spis treści:

Urlop rodzicielski – zmiany od 2023

Urlop rodzicielski czekają ważne zmiany w 2023 roku, zgodne z unijną dyrektywą (tzw. dyrektywą work-life balance, przyjętą przez Polskę w 2019 roku). Zmiany te obejmą:

  • Wprowadzenie dla pracownic i pracowników indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego. Łączny wymiar tego urlopu dla obojga rodziców będzie wynosił:
    a) do 41 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie),
    b) do 43 tygodni (w przypadku porodu mnogiego);
    c) do 65 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) albo do 67 tygodni (w przypadku urodzenia bliźniaków) – tyle będzie wynosił łączny wymiar urlopu dla obojga rodziców dzieci ciężko chorych (program „Za życiem”).
  • Uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu.
  • Brak możliwości przeniesienia części urlopu (do 9 tygodni) na drugiego z rodziców (oznacza to możliwość skorzystania przez każdego z rodziców z maksymalnie 32/34 tygodni tego urlopu, a w przypadku rodziców dzieci ciężko chorych – 56/58 tygodni).
  • Ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego na poziomie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku (jednakże w razie złożenia przez pracownicę stosownego wniosku w terminie nie później niż 21 dni po porodzie miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku).
  • W każdym przypadku pracownikowi będącemu ojcem dziecka za okres nieprzenoszalnej 9-tygodniowej części urlopu będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Urlop rodzicielski i macierzyński nie będą ze sobą powiązane. To znaczy, że rodzice będą mogli skorzystać z urlopu rodzicielskiego niezależnie od wykorzystania urlopu macierzyńskiego.

Prócz tego, rodzic dziecka w wieku do lat 8 będzie mógł odmówić pracy po godzinach oraz pracy w nocy (do 2023 roku z takiej możliwości mogli skorzystać rodzice dzieci do 4. roku życia).

 

Urlop rodzicielski: ile trwał w 2022 roku?

Do końca 2022 roku urlop rodzicielski trwał 32 tygodnie przy jednym dziecku i 34 tygodnie po urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Jeśli rodzice zdecydowali się wykorzystać cały urlop rodzicielski w tym samym czasie, jego czas skracał się do 16 tygodni. Mogli też część urlopu wykorzystać razem, a część zostawić tylko jednemu rodzicowi. Długość tego urlopu dla obojga rodziców nie mogła przekraczać 32 tygodni (czyli np. 10 tygodni wspólnie, które liczy się podwójnie – dla mamy i taty – oraz pozostałe 12 tygodni np. tylko dla mamy). 

 

Kiedy złożyć wniosek o urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski może być przyznany w dwóch trybach – „z dołu” lub „z góry”. Dla obu trybów są różne terminy, których należy przestrzegać, aby pracodawca nie miał podstaw do odrzucenia wniosku.

Wniosek o urlop rodzicielski „z góry” – kiedy składać?

Jeśli matka planuje wykorzystać urlop rodzicielski w pełnym wymiarze bezpośrednio po macierzyńskim, odpowiedni wniosek o urlop rodzicielski powinna złożyć nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie – jest to tak zwany urlop rodzicielski udzielany „z góry”.

Urlopem rodzicielskim udzielanym „z góry” matka dziecka może dzielić się z pracującym ojcem dziecka. Rodzic może także zrezygnować z urlopu rodzicielskiego „z góry” w całości lub w części. Aby to zrobić, trzeba w terminie nie późniejszym niż na 21 dni przed planowanym powrotem do pracy złożyć wniosek o rezygnację z całości lub części tego urlopu. Jeśli drugi rodzic planuje zastąpić w opiece nad dzieckiem partnera, powinien złożyć wniosek o urlop rodzicielski lub jego część nie później niż 21 dni przed planowanym terminem jego rozpoczęcia.

Uwaga! Jeśli rodzic zrezygnuje z urlopu rodzicielskiego (lub jego części) udzielonego „z góry”, a drugi rodzic nie przejmie urlopu rodzicielskiego, urlop ten definitywnie przepada!

Jeśli od razu po porodzie rodzice wiedzą, że chcą wykorzystać cały urlop rodzicielski zaraz po urlopie macierzyńskim, wówczas najlepiej dostarczyć pracodawcy stosowny wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski wraz z aktem urodzenia dziecka.

W takiej sytuacji zmieni się też miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego, jaki przysługuje w czasie trwania tych urlopów dla rodziców. Są dwie opcje:

  • 100 proc. podstawy wynagrodzenia w okresie pierwszych 26 tygodni, a w kolejnych 26 tygodniach – 60 proc.;
  • zasiłek w wysokości 80 proc. podstawy wynagrodzenia przez całe 52 tygodnie urlopu.  

Wniosek o urlop rodzicielski „z dołu” – kiedy składać?

Tym mianem określa się urlop rodzicielski udzielony na wniosek złożony pod koniec urlopu macierzyńskiego lub okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres takiego urlopu.

Wniosek o urlop rodzicielski „z dołu” należy złożyć nie później niż na 21 dni przed terminem jego rozpoczęcia. Tak udzielony urlop rodzicielski można wykorzystać w całości, w częściach (maksimum 4) bezpośrednio po sobie następujących albo 16 tygodni z wymiaru urlopu rodzicielskiego można przełożyć na późniejszy okres i wykorzystać w dowolnym momencie do czasu, gdy dziecko skończy 6 lat.

Z urlopu rodzicielskiego udzielanego „z dołu” rodzic może zrezygnować w każdym czasie, o ile zgodę na to wyrazi pracodawca.

Spóźniony wniosek o urlop rodzicielski

W praktyce pracodawca może (ale nie musi) odrzucić spóźniony wniosek o urlop rodzicielski. Zawsze jednak trzeba liczyć się z tym, że niedotrzymanie terminu złożenia wniosku może skutkować odrzuceniem go przez pracodawcę. Oznacza to, że np.:

  • niezłożenie wniosku o urlop rodzicielski „z góry” w ciągu 21 dni od porodu może oznaczać konieczność złożenia wniosku o urlop rodzicielski „z dołu”,
  • złożenie wniosku o urlop rodzicielski „z dołu” na mniej niż 21 dni przed końcem urlopu macierzyńskiego może skutkować brakiem ciągłości między urlopem macierzyńskim a rodzicielskim.

Wniosek o urlop rodzicielski 2023 – wzór wniosku i rezygnacji

Poniżej zamieszczamy linki do oficjalnych stron, z których można pobrać odpowiedni wniosek o urlop rodzicielski lub wniosek o rezygnację z niego:

 

Zobacz też:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
-20% na produkty marki
-20% na produkty marki
Rabat 20% na produkty marki Ri... więcej»
Kod rabatowy:Szalenstwo24
Zobacz
+
-20% na produkty marki
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na produkty marki Rituals przy zakupach za min. 100 zł. Kod promocyjny obowiązuje w sklepach Rituals, aplikacji oraz na naszej stronie internetowej rituals.com. Z rabatu wyłączone są inne promocje, edycje limitowane oraz kalendarze adwentowe. Szczegóły u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:Szalenstwo24
Zobacz
-30% od AVA
-30% od AVA
AVA- to co najlepsze w naturze... więcej»
Kod rabatowy:AVA30
Zobacz
+
-30% od AVA
Online

AVA- to co najlepsze w naturze połączone z możliwościami współczesnej biotechnologii,  pielęgnacja wszech czasów. Rabat 30% na cały asortyment na ava-kosmetyki.pl. Przy zakupach za min. 150 zł przesyłka gratis. Oferta nie łączy się z innymi promocjami.  

Najniższa cena pianki ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 31,90 zł. 

Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 22,33 zł.  

Najniższa cena dezodorantu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 32,90 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 23,03 zł.

Najniższa cena kremu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 44,90 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 32,43 zł.


Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:AVA30
Zobacz
do -30% na wybrany asortyment
do -30% na wybrany asortyment
Rabat do -30% na wybrany asort... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO
Zobacz
+
do -30% na wybrany asortyment
Online
Stacjonarnie

Rabat do -30% na wybrany asortyment dostępny w butiku stacjonarnym i na riskmadeinwarsaw.com  Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO
Zobacz
-30% na wszystko
-30% na wszystko
Rabat 30% na nowoczesne meble,... więcej»
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
+
-30% na wszystko
Online

Rabat 30% na nowoczesne meble, lampy i dodatki do Twojego domu. Oferta nie łączy się z innymi akcjami promocyjnymi. Promocja dostępna na kare24.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
do -30% na wybrany asortyment
do -30% na wybrany asortyment
Rabat do 30% na meble i dodatk... więcej»
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
+
do -30% na wybrany asortyment
Online

Rabat do 30% na meble i dodatki do Twojego domu. Oferta nie łączy się z innymi akcjami promocyjnymi. Promocja dostępna na sfmeble.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Moda ORSAY oferuje każdej kobi... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA
Zobacz
+
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Online
Stacjonarnie

Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA