Pielęgnacja

Cud pamięci

Jak wyglądają pierwsze „pamięciowe kroczki” malutkiego dziecka? Co taki brzdąc jest w stanie zapamiętać? I na jak długo?


Czy pamięć noworodka to czysta karta, na której dopiero życie zapisuje swoje ślady? Tak niegdyś sądzono. Dziś wiemy, że nawet nowo narodzone dzieci mają własne wspomnienia!

Jak się chodzi?

Każdy z nas rodzi się, dostając od Matki Natury pamięciowy „zestaw startowy”. To tzw. pamięć gatunkowa. Wrodzone ślady pamięciowe nie są zapisane w naszej świadomości – ale istnieją i umożliwiają jej rozwijanie.

Maleńkie dziecko, nie zdając sobie z tego sprawy, pamięta, jak chodzić, mówić (chociaż już nie w jakim języku), jak myśleć logicznie. Gdy osiągnie odpowiedni etap rozwoju (jego mięśnie i kości staną się odpowiednio mocne), bez niczyjej pomocy usiądzie, zacznie stawiać kroczki, wypowie pierwsze słowa.
Jego mózg „wie”, jak to robić. Jest to pamięć wykształcona w toku ewolucji. Na tej samej zasadzie pisklęta „pamiętają”, jak się lata – pewnego dnia po prostu rozwiną skrzydła i poszybują.

Uczucia w główce
Pamięć emocji jest bardziej pierwotna niż wszelkie inne wspomnienia. Wydarzenie, które zrobi na dziecku ogromne wrażenie, zostanie zakodowane w pierwotnych strukturach mózgu i będzie pamiętane nawet po wielu latach. Dlaczego? Ma to swoje uzasadnienie w ewolucji: musimy zacząć je zapamiętywać jak najwcześniej i jak najlepiej, żeby w przyszłości ich unikać (gdy wzbudzają lęk) lub do nich wracać (gdy są przyjemne).

Sprzed narodzin
Wiele wskazuje jednak na to, że pamięć zaczyna funkcjonować jeszcze przed urodzeniem. Aby to zbadać, przeprowadzano różne eksperymenty. Proszono np. kobiety w ciąży, by słuchały określonego rodzaju muzyki. Po 12. miesiącach od narodzin ich maluchy poddano testom, odtwarzając różne melodie. Dzieci reagowały na tę, którą słyszały w okresie prenatalnym, i na zbliżoną do niej stylem, tonacją. „Poznawały” też rytm wierszyków czytanych im, gdy były w maminym brzuchu.
A zatem dziecko zapamiętuje dźwięki, które usłyszało jeszcze w łonie mamy. Dlatego uspokaja się, słysząc jej głos, lepiej zasypia kołysane znanym jeszcze sprzed narodzin rytmem uderzeń serca.
Kojąco działa też na malca odgłos odkurzacza czy suszarki. Podobne szumy (wydawane z funkcjonujących narządów wewnętrznych mamy, choćby płuc) towarzyszyły mu bowiem w brzuchu mamy.

Znam tę twarz!
Od pierwszych chwil życia Twoje maleństwo intensywnie się uczy. Kłopot jednak w tym, że choć rejestruje w pamięci swoje doświadczenia, ślady, jakie pozostają po nich w jego główce, są na początku bardzo nietrwałe. Kilkudniowy noworodek już po dwóch minutach zapomina, co widział!
Ale z czasem jest coraz lepiej. Cztero-, pięciomiesięczne niemowlę potrafi rozpoznać znajomą twarz nawet po dwóch tygodniach.

Co z oczu, to...
Dwu-, trzymiesięczne dziecko uważa, że zabawka, która zniknęła z jego pola widzenia, przestała istnieć. Otoczenie odbiera więc jako pełne nowych miejsc i przedmiotów. Sytuacja poprawia się nieco w wieku siedmiu miesięcy. Taki maluch z grubsza pamięta usytuowanie rzeczy, które zawsze są na swoim miejscu. Dwa miesiące później jego pamięć polepszy się na tyle, że gdy położy gdzieś zabawkę, wróci do tego właśnie miejsca, by jej poszukać nawet po paru godzinach.
Trochę inaczej jest z zapamiętywaniem dźwięków. Jednodniowy noworodek pamięta dwusylabowe słowo co prawda tylko przez dobę, ale cztery tygodnie później ten czas wydłuża się do 42 godzin. Czteromiesięczne niemowlę zaś rozpoznaje swoje imię – przysłuchuje mu się dłużej i chętniej niż innym słowom.

Świat od nowa?
To, co zdarzyło się tydzień temu, dla Ciebie może być wciąż żywym wspomnieniem. Ale dla Twojego szkraba tak daleka przeszłość nie istnieje... Dlatego dziecko bezpieczniej czuje się, gdy wydarzenia mają stały, powtarzalny rytm, a jego otoczenie zbytnio się nie zmienia. Z tego samego powodu uwielbia wciąż te same opowieści. Bo wciąż odkrywa je na nowo!
Można zaryzykować stwierdzenie, że dla malutkiego dziecka co dzień świat zaczyna się na nowo. Pomagaj mu więc go oswoić, bądź cierpliwa i wyrozumiała. I nie denerwuj się, gdy na widok nie widzianej od miesiąca cioci malec zareaguje płaczem. Kto by tak długo pamiętał ciocię...

Tekst: Olga Woźniak
Artykuł napisany na podstawie książki prof. Marii Jagodzińskiej „Rozwój pamięci w dzieciństwie”

td_dopisek.gif

 

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA