Czkawka u noworodka jest wynikiem niedojrzałości organizmu. Może pojawiać się w różnych sytuacjach, np. po jedzeniu, przy przewijaniu. Tak samo męczy noworodka karmionego piersią, jak i dzieci pijące mleko modyfikowane z butelki.
Częste ataki czkawki wywołują spory niepokój rodziców, najczęściej niesłusznie. Im młodsze dziecko, tym bardziej prawdopodobne, że czkawka u niego wystąpi. Powodem do pójścia do lekarza nie powinna być częsta czkawka u niemowlaka, ale długo trwająca – wtedy może być objawem choroby.
Spis treści:
Czkawka u noworodka jest zjawiskiem normalnym – to objaw rytmicznego i gwałtownego kurczenia się przepony i mięśni oddechowych klatki piersiowej. Ich skurcz powoduje wdech przy zamkniętej głośni, co wywołuje charakterystyczny dźwięk czkawki.
Czkawka dla noworodka nie jest tak męcząca jak dla dorosłych. Zdaniem ekspertów może nawet bardziej przeszkadzać zaniepokojonym rodzicom, niż samemu dziecku, które ma atak czkawki. Dzieci, nawet na tak wczesnym etapie życia, mogą być oswojone z czkawką, ponieważ doznawały jej już na etapie życia płodowego. Niektóre niemowlęta są nawet w stanie ją przespać.
Choć czkawka u noworodka uważana jest przez rodziców za uciążliwą dolegliwość, może odgrywać ważną rolę. Najprawdopodobniej jest odruchem, który pozwala noworodkowi nauczyć się prawidłowo oddychać, czyli tak, aby aktywizować przeponę. W rzadkich przypadkach, gdy czkawka pojawia się często, może świadczyć o problemie ze zdrowiem dziecka.
Trwające kilka minut ataki czkawki u noworodka mieszczą się w normie. O tym, że z dzieckiem dzieje się co niepokojącego, może świadczyć czkawka, która trwa zbyt długo. Jeśli męczy dziecko całymi godzinami, konieczna jest wizyta u lekarza, która pomoże ustalić przyczynę dolegliwości. Poważne przyczyny czkawki u noworodka zdarzają się niezmiernie rzadko.
Przedłużająca się czkawka u noworodka – przyczyny:
Od czego dziecko może mieć czkawkę? Czkawka u noworodka prawdopodobnie jest wynikiem fizjologicznej niedojrzałości układu nerwowego, w tym nerwu przeponowego. Do ataku czkawki może dochodzić z wielu powodów i w różnych sytuacjach – podczas karmienia, kąpania, przewijania lub na spacerze.
Najczęstsze przyczyny czkawki u noworodka:
Czkawka u noworodka pojawia się częściej, jeśli dziecko jest wcześniakiem. Potwierdza to fakt, że niedojrzałość układu nerwowego nowo narodzonego dziecka jest ważnym czynnikiem, który sprzyja powstawaniu tej dolegliwości. Wiadomo także, że atak czkawki mogą prowokować określone sytuacje.
Pojedynczy atak czkawki u noworodka zwykle trwa krótko – kilka minut, ale może powtarzać się w ciągu dnia. Uporczywa czkawka u małego dziecka, która jest wynikiem niedojrzałości jego organizmu, zwykle ustępuje około 3. miesiąca życia. Może się jednak zdarzyć, że jej ataki pojawią się później (u niektórych starszych niemowląt czkawkę może wywoływać np. intensywny śmiech). Czkawka – jak wiadomo – towarzyszy nam też w życiu dorosłym.
Czkawka u noworodka może pojawić się po karmieniu piersią lub butelką. Noworodek potrafi ssać bardzo łapczywie, a przy tym nie zawsze jeszcze idealnie chwyta pierś czy smoczek. Sprzyja to połykaniu powietrza i wypełnianiu nim żołądka, do którego trafia też mleko mamy lub mleko modyfikowane.
Mocno wypełniony brzuch dziecka może podrażniać nerw przeponowy i indukować skurcze przepony, a co za tym idzie – powodować czkawkę u noworodka. Dlatego w zapobieganiu tej dolegliwości ważna jest prawidłowa technika podawania pokarmu oraz karmienie noworodka w odpowiedniej pozycji (sprawdź: najlepsze pozycje do karmienia piersią oraz najlepszą pozycję do karmienia butelką).
Jest kilka domowych sposobów na czkawkę u noworodka. Możesz je wypróbować, ale pamiętaj, że najskuteczniejszym z nich jest przeczekanie ataku czkawki.
Rodzice czasami zastanawiają się, jaką dokładnie pozycję powinno przyjąć dziecko z czkawką? Czy dziecko może leżeć, gdy ma czkawkę? Możesz położyć niemowlaka na brzuszku, jednak najlepsza jest pozycja pionowa, czyli uniesienie maluszka do góry – jego główka powinna znajdować się na twoim ramieniu, a brzuszek – blisko twojego ciała.
Można minimalizować ryzyko wystąpienia czkawki u noworodka, stosując się do tych zaleceń:
Nie ma sposobu, który w stu procentach zapobiegnie czkawce u noworodka. Jak wspomnieliśmy, można unikać sytuacji, które jej sprzyjają, ale jedynym lekiem na nią jest czas.
Zobacz też:
Film powstał we współpracy z Centrum Medycznym
Kolka u niemowlaka to częste zjawisko, które mocno daje się w kość... rodzicom. Sposobów na kolkę jest wiele, ale jednym z najpopularniejszych (i najmilszych!) jest masaż antykolkowy. Brzuszek dziecka możesz zacząć masować od 3. tygodnia życia, gdy noworodkowi odpadła już pępowina, a miejsce po niej jest zagojone. To także moment, kiedy najczęściej pojawiają się pierwsze ataki kolki. Masaż na kolkę możesz też stosować przy zaparciach i innych kłopotach z brzuszkiem. Jak często stosować masaż antykolkowy? Nie wystarczy dziecka masować raz dziennie, tuż przed atakiem kolki lub w jej trakcie, gdy brzuszek bardzo boli. Żeby masaż niemowlaka był skuteczny, masuj niemowlę regularnie, trzy do pięciu razy dziennie, na przykład podczas zmiany pieluszki. Szybko wejdzie ci to w nawyk. Czy można masować niemowlę podczas ataku kolki? Dziecka, które już ma atak kolki i płacze z bólu, nie masuj, bo tylko je to rozdrażni. Masaż antykolkowy stosuje się zapobiegawczo – wtedy albo kolka się nie pojawi, albo będzie łagodniejsza. Rób go spokojnie, nie spiesz się. Gdy dziecko przejmie twoje zdenerwowanie, będzie dużo trudniej. Nie oczekuj też natychmiastowych efektów, a zobaczysz, że przyjdą same. Ważne zasady masażu: Nie masuj brzuszka tuż po jedzeniu – rób to najlepiej 30–40 minut po posiłku, pamiętaj też, że dziecko podczas masowania nie powinno być śpiące ani głodne. Ogrzej pokój – powinno być w nim o 2–3°C więcej niż zwykle. Wybierz wygodne miejsce do masażu – dobry jest przewijak, możesz też siedzieć na podłodze z wyciągniętymi nogami, kładąc maluszka np. na swoich udach. Rozłóż ceratkę i ręcznik – rozluźnione dziecko może zrobić siusiu lub kupkę. Rozbierz maleństwo – gdy masujesz tylko brzuszek, może zostać w samej koszulce lub w body. Rozgrzej swoje dłonie – zdejmij też biżuterię. Wybierz...
W trzymaniu noworodka do odbicia chodzi o to, aby umożliwić połkniętemu do żołądka powietrzu wydostanie się na zewnątrz, zanim trafi do jelit, powodując kolkę lub cofnie się wraz z mlekiem. Najłatwiej o odbicie niemowlęcia w pozycji, gdy jego tułów ustawiony jest pionowo lub prawie pionowo. Trzeba przy tym stabilnie podtrzymywać ciało maluszka i jego główkę (to ważne w przypadku młodszych niemowląt, zwłaszcza noworodków ). Jak prawidłowo trzymać noworodka do odbicia? Odbijanie noworodka powinno odbywać się w odpowiedniej pozycji. Nie każdy sposób, w jaki trzymasz dziecko, jest dla niego bezpieczny i sprawi, że powietrze wydostanie się na zewnątrz. Zobacz, jak to niemowlakowi ułatwić. Pamiętaj, że przez pierwsze 2–3 tygodnie życia noworodkom karmionym piersią może odbijać się sporadycznie. Dlatego jeśli po kilku minutach trzymania niemowlęcia do odbicia dziecko nie beknie, można przyjąć, że tym razem nie ma takiej potrzeby. Trzymanie do odbicia – sposób 1 Po karmieniu staraj się trzymać noworodka pionowo . To ułatwia wydostanie się powietrza na zewnątrz. Przytul dziecko do siebie i pamiętaj, by podtrzymywać jego główkę . Przy okazji załatwisz dwie sprawy – uwolnienie powietrza i odrobinę czułości. Dziecko jest blisko ciebie, czuje twoje ciepło, słyszy bicie serca. Możesz je również delikatnie kołysać (zdjęcie 1). Nie potrząsaj dzieckiem , to mu nie pomoże i jest dla niego niebezpieczne. Jak podnosić noworodka do odbicia – sposób 2 Możesz przesunąć dziecko w górę tak, aby rękami oparło się na twoim ramieniu. Delikatnie masuj je po plecach – to ułatwi wydostanie się powietrza na zewnątrz. Na ramię połóż czystą pieluszkę. Zrób to na wszelki wypadek, bo niektórym dzieciom mimo odbicia zdarza się ulać mleko . Na odbicie powietrza zwykle trzeba poczekać. Trwa to od kilku sekund do kilku minut. (zdjęcie 2). Jak trzymać...
