cukrzyca ciążowa dieta
Adobe Stock
Zdrowie w ciąży

Dieta cukrzycowa – jadłospis, produkty zakazane [RADY DIETETYKA]

Dieta cukrzycowa w ciąży powinna opierać się na węglowodanach złożonych, które są głównym źródłem energii – radzi doświadczona dietetyczka Dorota Barańska. W jadłospisie diety cukrzycowej nie może jednak zabraknąć innych ważnych składników: białka, tłuszczu i błonnika.
Dorota Barańska
Konsultacja merytoryczna

Dieta cukrzycowa w ciąży odgrywa ogromną rolę w leczeniu cukrzycy. Jest kluczem do urodzenia zdrowego dziecka przez kobietę, która w ciąży zachorowała na cukrzycę. Zasady, których powinnaś się trzymać przy diecie cukrzycowej, opracowała dietetyczka Dorota Barańska – specjalistka, która pomogła przejść przez cukrzycę niejednej przyszłej mamie. 

Spis treści:

  1. Dieta cukrzycowa a cukrzyca w ciąży
  2. Wytyczne do diety cukrzycowej w ciąży
  3. Dieta cukrzycowa w ciąży – jadłospis
  4. Dieta cukrzycowa w ciąży – przepisy
  5. Dieta cukrzycowa – tabela wymienników węglowodanowych
  6. Normy cukru w ciąży

Dieta cukrzycowa a cukrzyca w ciąży

Cukrzyca ciążowa polega na tym, że w organizmie przyszłej mamy jest za duży poziom glukozy we krwi. Przyczyną jest zaburzenie przyswajania węglowodanów. Wpływ na to mają prawdopodobnie hormony ciążowe zaburzające wydzielanie insuliny uczestniczącej w transporcie glukozy do komórek. To powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi.

Cukrzyca ciążowa może zakłócić przebieg ciąży i wpłynąć na zdrowie mamy i dziecka. Wymaga leczenia, co odbywa się przede wszystkim poprzez kontrolę diety ciężarnej. Konieczne jest przestrzeganie kilku zasad:

  • regularne jedzenie posiłków;
  • dostarczania organizmowi odpowiedniej liczby kalorii;
  • przyrządzanie posiłków z odpowiednią ilością węglowodanów, błonnika, białka i tłuszczów;
  • stała kontrola poziomu cukru.

Liczba posiłków w diecie cukrzycowej

Przy cukrzycy ciążowej ważne jest, aby unikać dużych wahań stężenia glukozy we krwi, czemu służy spożywanie regularnych posiłków. Kobieta z cukrzycą ciążową powinna pilnować, aby jej dzienny jadłospis składał się z 5-6 niezbyt obfitych posiłków, jedzonych o stałych porach dnia:

  • I śniadania,
  • II śniadania,
  • obiadu,
  • podwieczorku,
  • kolacji,
  • małego posiłku przed snem (jogurt, kromka razowego chleba, jabłko) – najlepiej zjeść go pół godziny przed pójściem spać, ale nie później niż o 22 godzinie.

Dieta cukrzycowa w ciąży – czego unikać

Produkty, których należy bezwzględnie unikać przy cukrzycy ciążowej to:

  • słodycze;
  • tłuste mięso;
  • cukier (najlepiej zarówno biały, jak i brązowy);
  • białe pieczywo;
  • miód;
  • niektóre owoce o dużej zawartości cukru (np. banany i winogrona);
  • tłusty nabiał (zwłaszcza ten dosładzany);
  • alkohol.

Produktami zakazanymi w diecie cukrzycowej są także: pierogi, naleśniki wyprodukowane z białej mąki zawierającej praktycznie samą skrobię, soki owocowe, słodzone produkty mleczne (jogurty, twarożki, lody), czekolada, dżemy.

Grejpfrut jest wyjątkowym owocem o niskim indeksie glikemicznym, który reguluje glukozę we krwi – dlatego jest wskazany z diecie cukrzycowej w ciąży. Jedzenie grejpfrutów spowalnia wzrost poziomu cukru we krwi, dzięki czemu później pojawia się uczucie głodu. Pomaga także w procesie wydzielania insuliny z trzustki, co przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy we krwi.

Kaloryczność diety cukrzycowej w ciąży

Kobieta niebędąca w ciąży powinna dostarczać swojemu organizmowi ok. 1800-2200 kcal dziennie. Aby wiedzieć, ile kalorii jeść w ciąży, można to w przybliżeniu wyliczyć na podstawie prawidłowej masy ciała sprzed ciąży – na każdy kilogram masy ciała powinno przypadać ok. 35 kcal. Jeżeli np. waga kobiety przed ciążą wynosiła 60 kg, to dobowa wartość kaloryczna jej diety w ciąży jest ok. 2100 kcal.

Zdaniem Doroty Barańskiej to jednak tylko teoretyczne wyliczenie. Zapotrzebowanie kaloryczne kobiety w ciąży, tak jak i każdego człowieka, zależy w pewnym stopniu też od aktywności fizycznej – wyjaśnia ekspertka. Ponadto zapotrzebowanie energetyczne u ciężarnych (w przeliczeniu na jednostkę masy ciała) zmienia się też w zależności od etapu ciąży. Inne będzie zapotrzebowanie kaloryczne kobiety w pierwszym trymestrze ciąży, która ze względów zdrowotnych ma zalecenie ograniczenia aktywności fizycznej i spędzania większości czasu na leżąco, a inne aktywnie pracującej w siódmym miesiącu ciąży.

Wytyczne do diety cukrzycowej w ciąży

Węglowodany. Spożywanie węglowodanów złożonych to numer jeden diety przy cukrzycy ciążowej. Powinny wchodzić w skład każdego posiłku i pokrywać ponad 60 proc. dziennego zapotrzebowania energetycznego. Organizm trawi je wolniej, dzięki czemu także powoli wchłania uwolniony z nich cukier, co przekłada się na stopniowy wzrost stężenia glukozy we krwi.

Ciężarna z cukrzycą ciążowa powinna jeść:

  • pieczywo razowe,
  • wypieki z mąki pełnoziarnistej,
  • kaszę gryczaną,
  • kaszę jaglaną,
  • płatki owsiane,
  • płatki jęczmienne.

Błonnik. Bardzo istotną rolę w diecie cukrzycowej w ciąży odgrywa błonnik. Stąd też zaleca się oprócz spożywania mało przetworzonych produktów zbożowych jedzenie także dużej ilości warzyw.

Cukry złożone (czyli głównie skrobia) są trawione wolniej niż cukry proste, ale to nie rozwiązuje problemu. Sama skrobia w produktach z białej mąki też dość szybko podniesie poziom glukozy we krwi. Dopiero obecność błonnika (grupy węglowodanów nietrawionych przez nasz organizm) skutecznie opóźnia proces trawienia węglowodanów (i nie tylko) i wchłaniania ich do krwi (przez co stabilizuje poziom glukozy).

Polecane warzywa bogate w błonnik:

  • ogórki zielone,
  • sałata,
  • cykoria,
  • pomidory,
  • marchew.

– Nie zalecam spożywania ziemniaków w cukrzycy ciążowej. Potrafią mocno i szybko podnieść poziom glukozy – przestrzega dietetyczka Dorota Baranowska.

Białko. Produkty bogate w białko powinny stanowić 15–20 proc. jadłospisu w cukrzycy ciążowej. Są to przede wszystkim:

  • chude mięso – drób, ryby, chuda cielęcina,
  • chude mleko i przetwory mleczne (jogurty, kefiry, sery, twarogi, bez dodatku owoców).

Tłuszcz. Tłuszcze powinny stanowić nie więcej niż 30 proc. diety kobiety z cukrzycą ciążową. Należy spożywać:

  • tłuszcze roślinne – olej rzepakowy, oliwę z oliwek, lniany lub z orzechów włoskich,
  • chude mięso gotowane, duszone, przygotowywane na parze lub pieczone w folii.

W diecie przy cukrzycy ciążowej należy ograniczyć zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, dlatego unikamy tłuszczów zwierzęcych. Ważny jest też sposób przygotowywania potraw – należy zrezygnować ze smażenia (zwłaszcza  tłustego mięsa) oraz z wysokoprzetworzonych przekąsek charakteryzujących się wysoką zawartością tłuszczów kiepskiej jakości.

Produktami zakazanymi są: tłuste mięsa i wędliny, smalec, podroby, śmietana oraz smażone jedzenie – kotlety, ryby, frytki, chipsy, prażynki.

Dieta cukrzycowa w ciąży – jadłospis

Poniżej zamieszczamy przykładowy jadłospis z diety przy cukrzycy ciążowej. Można go wykorzystać lub zainspirować się nim, komponując własne menu ułożone zgodnie z ogólnymi zasadami stosowanymi przy układaniu jadłospisu przy cukrzycy ciążowej.

  • Śniadanie: dwie kanapki pełnoziarnistego (najlepiej razowego żytniego) pieczywa z niewielką ilością masła i chudą polędwicą drobiową, do tego warzywo (np. pomidor, sałata, ogórek, ogórki kiszone) oraz herbata zielona.
  • Lunch/II śniadanie: jogurt naturalny z płatkami owsianymi, małą garstką pestek lub orzechów oraz owocem o niskim indeksie glikemicznym (jabłko, grejpfrut, maliny, truskawki, melon).
  • Obiad: zupa z dużą ilością warzyw (może to być zupa-krem z pomidorów bądź dyni lub tradycyjna zupa na wywarze: krupnik, ogórkowa, jarzynowa), do tego ryba bogata w zdrowe tłuszcze (łosoś, dorsz), kasza lub ryż brązowy oraz warzywa – świeże lub na parze.
  • Podwieczorek: sok warzywny albo warzywno-owocowy. Może to być także koktajl z owoców (brzoskwini, truskawek, borówek, jabłek) oraz zielonych liści bądź shake z owoców o niskim IG na bazie jogurtu naturalnego.
  • Kolacja: serek wiejski lekki podany z kromką pieczywa pełnoziarnistego oraz warzywami – dobrze będą pasować do tego ogórek, rzodkiewka oraz szczypior.

Do jadłospisu należy włączyć także jajka, drób oraz bogate w wapń produkty nabiałowe. Należy unikać tłustych sosów, tłustych czerwonych mięs, częstych potraw smażonych, owoców ze zbyt dużą ilością cukru, tłustych serów i słodzonych jogurtów czy serków homogenizowanych.

Dieta cukrzycowa w ciąży – przepisy

Sięgnij po przepisy, które zawierają składniki zalecane przy cukrzycy ciążowej:

Dieta cukrzycowa – tabela wymienników węglowodanowych

Aby przygotować zdrowy posiłek, warto korzystać z tabeli wymienników węglowodanowych. Wymiennikami węglowodanowymi posługujemy się przy komponowaniu diety dla osoby z cukrzycą, gdy kluczową sprawą jest ilość pobranych węglowodanów.

– Jeden wymiennik węglowodanowy jest to 10 g węglowodanów przyswajalnych (czyli z pominięciem błonnika). Możemy określać ilość wymienników dla 100 g danego produktu lub wskazywać ilość (wielkość porcji) danego produktu, która będzie zawierać 10 g węglowodanów przyswajalnych. Ta wielkość nie mówi nam nic o tempie wchłaniania i wykorzystywania tych węglowodanów – wyjaśnia dietetyczka.

Do ocenienia, jaki będzie wzrost cukru we krwi po zjedzeniu posiłku, służy tzw. indeks glikemiczny produktów. Jest to wielkość wskazująca na tempo wchłaniania węglowodanów zawartych w danym produkcie. Im wyższy indeks glikemiczny, tym szybciej węglowodany będą się wchłaniać.

Ponieważ przy cukrzycy ciążowej szczególnie ważne jest niedopuszczanie do dużych wahań stężenia glukozy we krwi, dlatego zalecane jest korzystanie z produktów o niskim indeksie glikemicznym (których węglowodany będą ulegały powolnemu trawieniu i stopniowo będą się uwalniały, zapewniając w miarę stabilny poziom glukozy).

W Internecie można znaleźć zarówno tabelę wymienników węglowodanowych, jak i tabelę z indeksem glikemicznym dla bardzo wielu produktów. O ile, przy obecnym dostępie do informacji dotyczących wartości odżywczej produktów, dość łatwo jest samodzielnie wyliczyć ilość wymienników węglowodanowych spożytych w danym posiłku, o tyle w wypadku indeksu glikemicznego jesteśmy skazani na gotowe tabele.

Normy cukru w ciąży

Prawidłowa norma cukru w ciąży (na czczo) to wynik w przedziale 92-125 mg/d. Normy krzywej cukrowej dla kobiet zakładają, że wystarczy zaledwie jeden przekroczony wynik, aby mówić o cukrzycy ciążowej.

Oto tabela prawidłowych wyników dla badania obciążenia glukozą w ciąży (według zaleceń WHO z 2013 roku):
 


Pomiar
 
Stężenie glukozy
na czczo mniej niż 6,9 mmol/l (125 mg/dl)
po 1 godzinie 75 g glukozy mniej niż 10 mmol/l (180 mg/dl)
po 2 godzinach 75 g glukozy mniej niż 11,1 mmol/l (199 mg/dl)

Jak kontrolować poziom cukru we krwi w czasie cukrzycy ciążowej

Kobieta z cukrzycą ciążową musi regularnie monitorować stężenie glukozy we krwi. Najłatwiej robić to za pomocą glukometru, na którego pasku pomiarowym umieszcza się kroplę krwi z nakłutego palca.

Trzeba to robić cztery razy dziennie:

  • rano na czczo,
  • 1 lub 2 godziny po śniadaniu,
  • po obiedzie,
  • po kolacji.

Prawidłowy poziom cukru godzinę po posiłku w ciąży, powinien wynosić 130 mg/dl po pierwszej godzinie od zjedzenia i 120 mg/dl po dwóch godzinach po posiłku.


Zobacz też:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
25% przy zakupach za min. 199,99 zł
25% przy zakupach za min. 199,99 zł
Wprowadź kod na stronie www.to... więcej»
Kod rabatowy:30SZALONE
Zobacz
+
25% przy zakupach za min. 199,99 zł
Online
Stacjonarnie

Wprowadź kod na stronie www.topsecret.pl/ona lub pokaż go w jednym z ponad 100 sklepów stacjonarnych i skorzystaj z oferty. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:30SZALONE
Zobacz
Twoja ulubiona biżuteria teraz -20%
Twoja ulubiona biżuteria teraz -20%
Skorzystaj z rabatu i kup wyją... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO
Zobacz
+
Twoja ulubiona biżuteria teraz -20%
Online
Stacjonarnie

Skorzystaj z rabatu i kup wyjątkową biżuterię w doskonałej cenie. Z hasłem “SZALENSTWO” -20% na autorskie wyroby ze srebra i srebra złoconego oraz apaszki. Promocja obowiązuje na www.umiar.pl (wpisz kod podczas finalizacji zakupów), a także w butiku stacjonarnym marki na warszawskiej Saskiej Kępie. Szczegóły w butiku i na stronie.  

Najniższa cena apaszki ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 455 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 364 zł 

Najniższa cena kolczyków ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 885 zł 

Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 708 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO
Zobacz
Rabat 25%
Rabat 25%
Rabat na kolekcję SS24 Guess o... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
Rabat 25%
Online
Stacjonarnie

Rabat na kolekcję SS24 Guess oraz Marciano by Guess, z wyłączeniem kolekcji kapsułowych i carryovers. Dostępny w sklepach stacjonarnych oraz online na www.guess.eu/pl. Nie dotyczy outletów.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
-20% na wybrane produkty
-20% na wybrane produkty
Odbierz rabat -20% na naszyjni... więcej»
Kod rabatowy:SZ20
Zobacz
+
-20% na wybrane produkty
Online
Stacjonarnie

Odbierz rabat -20% na naszyjniki złote oraz -20% na bransoletki srebrne. Rabat nie łączy się z innymi. Oferta i szczegóły promocji dostępne w salonach stacjonarnych i na jubilerschubert.pl.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ20
Zobacz
do -25% w sklepie basiclab.shop
do -25% w sklepie basiclab.shop
Rabat na wszystko dostępny na... więcej»
Zobacz
+
do -25% w sklepie basiclab.shop
Online

Rabat na wszystko dostępny na www.basiclab.shop. Promocje nie łączą się. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
20% rabatu na kosmetyki Clarena
20% rabatu na kosmetyki Clarena
Rabat na cały asortyment dostę... więcej»
Kod rabatowy:SZALONE20
Zobacz
+
20% rabatu na kosmetyki Clarena
Online
Stacjonarnie

Rabat na cały asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych i na e-clarena.eu. Promocja obowiązuje dla zamówień powyżej 100zł oraz obejmuje produkty nieprzecenione. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALONE20
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA