Jak powinno jeść dziecko po pierwszych urodzinach?

Dziecko nie zmienia się w dniu pierwszych urodzin jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, więc nie powinno jeszcze jeść jak dorosły. Także dlatego, że dieta Polaków nie jest na tyle zdrowa, by zaspokoić zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze potrzebne dziecku do prawidłowego rozwoju. Zawiera za mało warzyw i owoców, zbyt dużo tłuszczów zwierzęcych, soli i cukru. Jest też ciężkostrawna, a przy tym jest w niej sporo wysoko przetworzonych produktów. Około pierwszych urodzin małe dziecko powinno powoli przechodzić z diety niemowlęcej na zdrową lekkostrawną dietę tzw. dietę rodzinnego stołu. Czyli? Zobacz, co powinno jeść.

Zobacz też: Jadłospis dla rocznego dziecka

1.  Mleko i produkty mleczne

Dzieci powinny dostać dwie porcje mleka i jedną porcję produktów mlecznych dziennie. Mleko (w tym modyfikowane) i jego przetwory, czyli kefir, jogurt, maślanka, są źródłem łatwo przyswajalnego wapnia i białka. Zawierają też niektóre witaminy z grupy B oraz witaminę D. Maślanka, kefir i jogurt naturalny są łatwostrawne i bogate w bakterie kwasu mlekowego. Produktami mlecznymi są też sery (biały, żółty), ale twaróg zawiera niewiele wapnia.
PORCJA TO: szklanka mleka, pół szklanki jogurtu, dwie łyżeczki twarożku, plasterek żółtego sera.

Zobacz też: Co podać dziecku zamiast mleka? 10 sprawdzonych pomysłów

2.  Mięso, ryby i jajka

Dziecko powinno codziennie zjeść 1–2 porcje mięsa, ryby lub jajek. Mięso dostarcza pełnowartościowego białka i łatwo przyswajalnego żelaza hemowego oraz cynku, a także witamin: B1, PP, B12. Podawaj mięso kurczaka, indyka, a także mało tłustą wołowinę, cielęcinę, wieprzowinę, jagnięcinę. Piecz je, duś lub gotuj 2–3 razy w tygodniu (drób bez skóry). Ryby, oprócz białka, są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 oraz witaminy D. Pieczone lub gotowane podawaj co najmniej 1–2 razy w tygodniu. Szczególnie dobre są tłuste ryby, np. łosoś, szprot, śledź – im tłustsze, tym więcej zawierają kwasów omega-3. Jajka dziecko powinno jeść 3–4 razy w tygodniu – dostarczają pełnowartościowego białka, tłuszczu, składników mineralnych, rozpuszczalnych w tłuszczach witamin i m.in. lecytyny.
PORCJA TO: cienki plaster pieczonego schabu lub ryby, pół piersi kurczaka, pół jajka,  plasterek chudej wędliny.

3. Produkty zbożowe

Pięć porcji produktów zbożowych dziennie – to norma dla dziecka. Nie musi to być tylko białe pieczywo (zwłaszcza bułeczki), warto, by jadło bułki i chleb graham, razowy, orkiszowy, makaron razowy, brązowy i czerwony ryż, kasze (gryczaną, jęczmienną, jaglaną) i naturalne płatki zbożowe, np. owsiane. Produkty zbożowe zawierają m.in. witaminy z grupy B, fosfor, wapń, magnez i błonnik, który reguluje pracę przewodu pokarmowego.
PORCJA TO: kromka chleba, pół kajzerki, pół szklanki naturalnych płatków zbożowych, 2–3 łyżki gotowanej kaszy, makaronu, ryżu.

Zobacz też: 6 zbożowych przebojów dla dziecka

4. Warzywa i owoce

Właściwa ilość dla dziecka to pięć porcji warzyw i cztery porcje owoców dziennie. Warzywa to ważne źródło witamin (C, betakarotenu, z grupy B) i składników mineralnych (potasu, magnezu, wapnia, miedzi, cynku) oraz błonnika. Podobnie owoce – są bogate w ważne witaminy i składniki mineralne, a cukry, które zawierają, są dobrym źródłem energii. Owoce można podawać zamiast słodyczy, a warzywa na przekąskę. Najlepsze są te sezonowe.
PORCJA TO: 5 fasolek szparagowych, 2 łyżki startej marchewki, szklanka gotowanej cukinii, mały pomidor, 1–2 łyżki gotowanych buraczków; jabłko, 3 morele, pół banana, pół szklanki malin, pół szklanki soku.

5. Dobre tłuszcze

Dziecko powinno zjeść 1–2 porcje dobrych tłuszczów dziennie. Dostarczają energii i są niezbędne do prawidłowego rozwoju. Ich źródłem są głównie produkty mleczne,  mięso, ryby, jajka, oleje i oliwa. Dostarczają witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, E, D. Dla dzieci polecane są: oliwa, olej rzepakowy, niewielkie ilości masła.  
PORCJA TO: łyżeczka oliwy, oleju rzepakowego, masła.

Zobacz też: Masło, margaryna czy oliwa? 7 ważnych faktów o tłuszczach dla dziecka

Trzy ważne zasady dziecięcej diety

• Podawaj dziecku do picia wodę. Nie musisz jej gotować. Ogranicz ilość wypijanych przez dziecko soków, które zawierają duże ilości cukru. Wyklucz mocno słodzone i barwione napoje.
• Używaj mało soli i cukru. A najlepiej zrezygnuj z tych przypraw. Sól naturalnie występuje w wielu produktach – wykorzystuj smaki, jakie z natury mają owoce i warzywa. Pamiętaj, że nawet jeśli nie dosypiesz soli do jedzenia i tak dziecko ją zje – jest ona w produktach, które kupujesz w sklepie: w chlebie, wędlinach, serach. Dziecku wystarczy ilość mieszcząca się na czubku noża (1 g/dzień).  
• Nie podawaj dziecku przekąsek. Ponadrocznemu dziecku wystarczy pięć posiłków dziennie. Nie ma potrzeby, by przegryzało coś pomiędzy nimi. Nie podsuwaj mu ciastek, wafelków, paluszków, chrupek. Maluch, który ma dobry apetyt, może nabawić się nadwagi, a niejadka zniechęci to do wartościowych posiłków.

Konsultacja: prof. dr n. med. Kamil Hozyasz, pediatra, kierownik Kliniki Pediatrii w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie

Zobacz też: 6 rad, jak sprawić, by dziecko pokochało warzywa i owoce