Są dowody! Dieta niemowlęcia wpływa na geny

Geny mają wpływ na zachorowanie dziecka na alergię, cukrzycę, otyłość, wiele typów nowotworów. Pojawia się coraz więcej dowodów na to, że kod genetyczny można modyfikować poprzez żywienie. Co dziecko jeść powinno, by wzmocnić dobre geny, a wyciszyć te złe? - rozmawiamy z dr Andreą Horvath, pediatrą i gastroenterologiem z Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Można nauczyć dziecko jedzenia warzyw i nierzucania się na słodycze i colę?

Tak. Holender czy Norweg, mając do wyboru stół z przekąskami, nigdy nie sięgnie po ciastko czy cukierki. Zawsze w pierwszej kolejności będą to owoce lub warzywa.

Dlaczego?

Bo te społeczeństwa od najmłodszych lat mają wpajane zasady zdrowego żywienia. Małe dzieci nie dostają tam słodyczy. A u nas często jak tylko dziecko jest w stanie coś utrzymać w rączce, to od razu dostaje czekoladkę. W żłobkach czy przedszkolach często drugie śniadania i podwieczorki to chleb z dżemem!

Czytaj też: Szokujący raport - źle karmimy dzieci!

Trudno uwierzyć, że tego, czy niemowlę będzie jadło warzywa czy dostanie parówki, ciastko czy słone paluszki będzie zależeć jego zdrowie za 20-40 czy więcej lat.

Prawda "jesteś tym, co jesz" – znana jest od tysięcy lat. Dziś jednak coraz więcej wiemy o tym, jak ważny wpływ na całe życie dziecka ma sposób odżywiania się jego matki w okresie ciąży czy karmienia piersią. Słynne hasło "pierwsze 1000 dni" to hasło programowania żywieniowego. Od tego, co dziecko je w swych pierwszych miesiącach, latach życia zależy kim będzie za 10, 20, 30  lat! Czy dożyje w zdrowiu do swych czterdziestych urodzin, czy wcześniej będzie musiało zmagać się z otyłością, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym – plagami XXI wieku.
Według teorii programowania żywieniowego ekspozycja na czynniki środowiskowe i doświadczenia żywieniowe w tzw. krytycznych okresach życia, m.in. w okresie wczesnego rozwoju prenatalnego oraz po urodzeniu może wpływać na zdrowie we wszystkich kolejnych latach życia.

To tylko teoria, czy są na to jakieś dowody?

Mamy już dowody z badań na zwierzętach, z badań epidemiologicznych, obserwacyjnych i interwencyjnych.
Pierwsze obserwacje dotyczyły pokoleń powojennych, były prowadzone wśród dzieci kobiet, które w czasie ciąży z powodu wojny przeżywały okresy głodu. Okazało się, że ich dzieci miały zupełnie inną zapadalność i chorobowość, np. na zaburzenia sercowo-naczyniowe.    
Najlepszym przykładem roli diety i rozwoju choroby jest celiakia. Holenderski pediatra Wim Dicke w latach 50. stwierdził, że wykluczenie z diety pszenicy, żyta i owsa powoduje poprawę stanu  jego małych pacjentów – a odkrycie to wiązało się właśnie z niedoborem produktów zbożowych podczas II wojny światowej.

Prowadzi się teraz badania nad wpływem żywienia w pierwszym okresie życia?

Tak, na całym świecie prowadzi się coraz więcej badań nad rolą żywienia w tych pierwszych okresach życia a zdrowiem człowieka w w kolejnych latach.
Proszę zwrócić uwagę na ilość zmian dotyczących np. mlek modyfikowanych dla dzieci. Obniża się w nich od lat poziom białka. Dodaje zaś wielonienasycone kwasy tłuszczowe, probiotyki, prebiotyki, nukleotydy. Wszystko ma dać dziecku "dobry start" w dorosłość.

Co niemowlę powinno jeść, by było mądre, zdolne i dożyło 100 lat w zdrowiu?

Zawsze i przede wszystkim – najważniejszy jest zdrowy rozsądek. A podstawowe zasady od lat są takie same:

1. woda do zaspokajania pragnienia,
2. przez pierwsze 6 miesięcy wyłączne karmienie piersią.
3. A potem wprowadzanie po kolei nowych potraw: warzywa, mięso, jaja, ryby, z ograniczeniem cukru i soli.

Oczywiście zawsze dostosowujemy to do możliwości dziecka. Jedne, w wieku 7 miesięcy, będą sobie radzić bardzo dobrze z nowymi smakami, inne – będą potrzebowały większej uwagi, po to by kończąc pierwszy rok życia miały tradycyjny, normalny model żywienia.

Czytaj więcej:

• Co powinno jeść niemowlę: poznaj aktualne zalecenia
• Twoje dziecko to niejadek? Nie daj się zbyć lekarzowi, to poważny problem!
• Pediatra ostrzega przed stosowaniem u dziecka modnych diet