„Gdy rodzic przewlekle choruje, karuzela rodzinna zostaje zachwiana. Wszystko zaczyna się kręcić wokół chorego. Czy wziął leki, czy zrobił badania, jak się dziś czuje” – twierdzi psycholog Jolanta Zmarzlik, specjalistka do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony dzieci przed krzywdzeniem, biegła sądowa. Niestety 2 miliony polskich dzieci wychowuje się w rodzinach, w których rodzice cierpią z powodu chorób psychicznych. Czy w takich domach dba się o zaspokajanie ich potrzeb?
W normalnym, zdrowym domu rodzice troszczą się o dzieci i starają się zaspokajać ich potrzeby. Dzięki temu mają one szansę na prawidłowy rozwój i szczęśliwe dzieciństwo. W rodzinie dysfunkcyjnej potrzeby dziecka zdecydowanie nie są na pierwszym miejscu. Jest ono zaniedbywane, a w dodatku musi wykazywać się większą dojrzałością niż rówieśnicy. Często to właśnie dziecko dba o atmosferę w domu i to ono staje niejako w roli dorosłego. Brakuje mu należytej uwagi rodzica, pomocy w lekcjach, dbania o jego zdrowie, bezpieczeństwo, rozwój, samopoczucie.
Choroba psychiczna rodzica jest niezwykle obciążająca dla dziecka. „Jest uczone, że musi chodzić na paluszkach, żeby nie denerwować mamusi, gdy ta jest smutna. Albo jest od małego uczulane, żeby chować w domu noże, paski i sznurki, żeby tata nie odebrał sobie życia. Dziecko uczy się rozpoznawać najdrobniejszą zmianę humorów, bo może rodzic znów wybuchnie agresją i trzeba będzie uciekać lub się chować” – wyjaśnia psycholog.
Zobacz też: Dzieci w Polsce nie mają szczęśliwego dzieciństwa!
Kilkuletnie dzieci nie wiedzą, co oznacza choroba psychiczna rodzica, często nawet nie mają świadomości jej istnienia. Z drugiej strony nie rozumieją, dlaczego opiekunowie są oschli, agresywni lub dziwnie się zachowują. Jolanta Zmarzlik mówi, że „w takiej sytuacji nie ma dobrych rozwiązań. No bo co powiedzieć kilkulatkowi? Żeby się nie bał agresywnego ojca albo nie próbował przytulać się do mamy? Że nie może czuć strachu, żalu, złości, tylko dlatego że rodzic jest chory? Przecież to jego emocje, do których ma prawo”.
Cierpiący z powodu depresji, schizofrenii czy nerwicy rodzic wyglądem niczym nie różni się od zdrowych ludzi. Nie ma kataru, kaszlu czy złamanej nogi, dlatego dziecku bardzo trudno jest pojąć, że jest chory. A jednak cierpi zarówno on, jak i dziecko i oboje każdego dnia próbują po prostu przetrwać.
Pogarszają się relacje, finanse. Chory skupia wszystkie swoje siły na ratowanie siebie. Czasu, pieniędzy i sił na zaspokajanie potrzeb dziecka zwyczajnie już nie starcza. Przykre, że rzeczywistość dwóch miliona dzieci w Polsce musi tak wyglądać. A przecież ani one, ani ich rodzice nie są winni tego, że dotknęła ich choroba.
Choroby psychiczne wciąż są stygmatyzowane. Dzieci nawet jeśli wiedzą, że rodzice chorują, starają się to ukrywać w obawie przed szykanami od kolegów. Rodzice też nie mają łatwo, ponieważ często w chorobie są zostawieni sami sobie. Terminy do psychiatrów i psychoterapeutów są bardzo odległe nawet w dużych miastach, a w małych miejscowościach właściwie nie ma specjalistów.
Gdyby dostęp do pomocy lekarzy zajmujących się zdrowiem psychicznym był łatwiejszy, chorzy mogliby szybciej wracać do zdrowia, a to z kolei miałoby ogromny wpływ na ich dzieci. Tylko dobrze zaopiekowany dorosły cierpiący na chorobę psychiczną może odmienić los dziecka i dobrze się nim zajmować. Jednak do tego potrzeba powszechnej i szerokiej pomocy, której w naszym kraju wciąż brakuje.
Źródło: wprost.pl
Zobacz też:
Rodzi się dziecko. Skąd rodzice mają wiedzieć, jak je wychowywać? – Złośliwie mogłabym powiedzieć, że w szkołach jest przedmiot „ Wychowanie do życia w rodzinie ”, który tworzono po to, żeby pomóc dzieciom, nastolatkom i młodym dorosłym w bardziej przemyślanym rozpoczynaniu dorosłego życia i przygotowaniu do roli rodzica . Myślę jednak, że w większości przypadków nie spełnił swojej roli. Zmieniły się też rodziny. Kiedyś były większe, ludzie mogli się od siebie uczyć. Gdy dziecko było chore albo dziwnie się zachowywało, zjawiała się kuzynka, sąsiadka, aby coś poradzić. Teraz nie ma tego naturalnego źródła pierwszej pomocy. Gdy dzieje się coś niepokojącego, rodzice zostają sami. Można powiedzieć, że jest internet, ale żeby z niego mądrze korzystać – wiem, że zabrzmi to paradoksalnie – trzeba mieć jakąś wiedzę i być krytycznym, bo nie można wszystkiego, co tam napisano, przenosić na własne dziecko. Jest dużo poradników i książek, ale również należy czytać je krytycznie. Z wiedzą rodziców nie jest jednak najlepiej. Widzimy, że są pełni niepokoju. Oceniamy ich „po owocach”, gdy posyłają swoje pociechy do przedszkola, a przedszkolanki narzekają, że dzieci są niesamodzielne . W czym się ta dziecięca niesamodzielność przejawia? – Dziecko siada, wyciąga ręce i nogi, bo trzeba je ubrać, a nie próbuje tego robić samo. To jest bardzo powszechne zjawisko w przedszkolach. Trzeba uczyć dzieci mycia rąk , a przecież powinny to umieć z domu. Jest problem z jedzeniem, z samodzielnym zaspokajaniem potrzeb fizjologicznych. Myślę, że to efekt nadmiaru opieki , która ubezwłasnowalnia dziecko. Jasne, że my, dorośli, sami lepiej i szybciej umyjemy i uczeszemy malucha. Nie myślimy jednak, że odejmujemy mu w ten sposób poczucie, że zrobił coś sam – może krzywo, może nie najlepiej, ale jednak własnoręcznie. ...
Jeszcze niedawno o depresji mówiło się tylko w odniesieniu do dorosłych. Dziś już wiadomo, że zachowania depresyjne ma ok. 20 proc. nastolatków . Problemy pojawiają się u coraz młodszych dzieci, nawet u kilkulatków. Większość przypadków nie jest nawet diagnozowanych – w Polsce dramatycznie brakuje psychiatrów dziecięcych i kompleksowej opieki psychologicznej nad dziećmi: mówi prof. Małgorzata Janas-Kozik, psychiatra i psychiatra dziecięcy. Pani profesor, czy to prawda, że obniża się wiek, w którym dzieci zaczynają mieć problemy z psychiką? Coraz młodsze dzieci trafiają po pomoc do psychiatry. Te porady obejmują nie tylko samo dziecko, ale i rodzinę. Z jednej strony rośnie świadomość społeczna: rodzice, których niepokoi zachowanie dziecka , mogą się skonsultować na portalach społecznościowych albo poszukać informacji u dr. Google. Z drugiej strony zmieniło się tempo życia, pewne wymagania stawiane dzieciom i młodzieży, sposób komunikowania się. Zmienił się też model rodziny – z rodziny wielopokoleniowej na rodzinę „nuklearną” , która zwykle ogranicza się do rodzica i dziecka. Ani dziecko, ani rodzic nie mają wsparcia wielopokoleniowej rodziny. Dlatego szuka się pomocy u profesjonalistów. Gdy 20 lat temu zaczynałam pracę jako psychiatra dziecięcy, to głównymi moimi pacjentami były nastolatki . Obecnie pierwsze epizody ciężkich zaburzeń psychiatrycznych zdarzają się już w wieku 12, 13 lat. Ciężkie zaburzenia odżywiania zdarzają się u 11-latków. Rodzice mają trudności wychowawcze , nie radzą sobie z frustracją dziecka, z odmawianiem mu czegokolwiek. To widać już u kilkulatków. Jakie frustracje może mieć tak małe dziecko? Np. to, że rodzice czegokolwiek mu odmawiają, nie chcą mu czegoś kupić w sklepie. Rodzice nie stwarzają dziecku sytuacji frustrujących i nie uczą oczekiwania na nagrodę. Trzeba czasem powiedzieć: „Teraz nie mam...
Mały Wiktor urodził się w kwietniu. Pod koniec miesiąca, rodzice byli z synkiem na kontrolnych badaniach w szpitalu w Oleśnicy. Tam dowiedzieli się, że są nieodpowiedzialnymi rodzicami, bo dziecko jest w złym stanie zdrowia, ma niedowagę. Uruchomiono procedurę odebrania dziecka. Sąd zdecydował o przeniesieniu chłopczyka do domu dziecka . "Tęsknimy za naszym dzieckiem" Mama i tata chłopczyka, Karolina i Kamil Rzymkowscy, to młodzi rodzice, jeszcze bez doświadczenia. Ale bardzo kochają, tęsknią i nie mogą pogodzić się z tym co się stało. Maluszek miał zaledwie kilkanaście dni, gdy byli z nim na kontroli w szpitalu. Podczas badań stwierdzono zły stan zdrowia i niedowagę u Wiktora. Rodzice wrócili do domu już bez synka. "Dla nas najważniejsze jest dobro dziecka. W naszej ocenie nie było ono wystarczająco zadbane " - powiedział dyrektor szpitala w Oleśnicy Kamil Dybizbański na antenie TVP 3, która relacjonuje dramat rodziców. Jego zdaniem, pielęgniarki słusznie zawiadomiły sąd. Dziecko przewieziono do ośrodka w Krzydlinie Małej. Dyrektor szpitala dodał też, że niepokój personelu budziło także zachowanie rodziców dziecka. Co konkretnie, nie powiedział. "Bezprawnie odebrano nam syna" Rodzice z zarzutami się nie zgadzają i rozpoczęli rozpaczliwą walkę o powrót Wiktora do domu. Czują się bardzo skrzywdzenie i nie zagadzają się z decyzją sądu. Nagłośnili sprawę, licząc na pomoc mediów. Wrocławska telewizja wyemitowała o nich reportaż. " Czujemy się skrzywdzeni . Tęsknimy za naszym dzieckiem. Bezprawnie odebrano nam syna" - mówią. "Ordynatorka zgłosiła do sądu, że my dziecko głodzimy, że jest zaniedbane, że my jesteśmy dla niego niebezpieczni" - relacjonują na antenie. O umieszczeniu chłopca w domu dziecka w Krzydlinie Małej zdecydował Sąd Rejonowy w Oleśnicy. "Sąd Rejonowy w Oleśnicy wydał decyzję, na podstawie której umieścił...
