Dziecko w momencie narodzin to czysta, niezapisana kartka. Tak bardzo długo myśleli naukowcy. Nic bardziej mylnego, najnowsze badania dowodzą, że noworodek widzi i czuje znacznie więcej, niż przypuszczaliśmy.
Zbadać takiego malucha to nie lada wyczyn - dziecko nie tylko nie mówi i nie chodzi, ale również nie panuje nad swoim ciałem na tyle, aby chociażby coś wskazało. - Żartuję czasem, że badanie niemowląt jest jeszcze trudniejsze niż badanie szczurów czy gołębi, które przynajmniej przemierzają labirynty albo dziobią dźwignie – przyznaje jeden z najwybitniejszych współczesnych psychologów Paul Bloom, wykładowca na Uniwersytecie Yale.
A jednak dzięki nowoczesnym technologiom – coraz doskonalszemu śledzeniu ruchu gałek ocznych, rozszerzania się lub zwężania źrenic, mierzeniu aktywności mózgu – naukowcy zdołali zajrzeć do umysłów noworodków.
Naukowcy z Instytutu Kognitywistyki i Nauk o Mózgu Maxa Plancka w Lipsku oraz z Uniwersytetu w Uppsali zbadali 32 niemowlęta w wieku 6 miesięcy. Dzieciom pokazywano obrazki, jednocześnie monitorując wielkość ich źrenic. Gdy maluchy widziały pająki lub węże, ich źrenice mocno się rozszerzały. Takiej reakcji nie było w przypadku innych rzeczy podobnej wielkości i w podobnym kolorze.
- Badanie pokazuje, że sam widok groźnych zwierząt uruchamia u niemowląt wydzielanie się noradrenaliny, która nasila naszą czujność – tłumaczy autorka badań Stephanie Hoehl. To może oznaczać, że strach przed pająkami i wężami jest u ludzi wrodzony.
To bardzo ważna umiejętność, dziecko z czasem nauczy się, że niektóre zwierzęta są niebezpieczne lub odpychające. Niestety ewolucja nie zdążyła wyposażyć nas w lęk przed współczesnymi zagrożeniami. Efekt? – Rodzice wiedzą, jak trudno nauczyć dzieci ostrożności na co dzień, np. niewkładania paluszków do gniazdek – mówi Hoehl.
Noworodki rodzą się z umiejętnością rozróżniania głosu ludzkiego, twarzy i preferencją do wybierania twarzy, które im się podobają, a które nie. Okazało się, że od razu po porodzie dziecko rozróżnia np. twarz człowieka robiącego "a-ku-ku" od innych części, np. ręki operującej jakimś przedmiotem. Podczas obserwowania ludzkiej twarzy u noworodka aktywował się w mózgu ten sam region, który u dorosłych odpowiada za interakcje międzyludzkie.
20 nowo narodzonym maluszkom pokazywano nagrania dziecięcej twarzy, którą delikatnie dotykano pędzelkiem. W tym samym czasie, w ten sam sposób dotykano twarzy obserwującego film noworodkom. Okazało się, że muskane po twarzy dzieci dłużej patrzyły na ekran.
Wiadomo, że dzieci zatrzymują wzrok na czymś, co jest dla nich nowe lub co je zaskoczy. Mierzenie czasu, przez jaki niemowlęta skupiają wzrok, pozwoliło ustalić, że rozumieją podstawowe zasady fizyczne i logiczne obowiązujące w świecie. Na przykład dziwi je, gdy piłka przelatuje przez na pozór solidną ścianę lub gdy nagle znika z jednego miejsca i pojawia się w innym.
Eksperymenty psychologa Paula Blooma z marionetkami pomagającymi lub przeszkadzającymi innym wepchnąć piłkę na wzgórze wykazały, że dzieci reagowały zaskoczeniem, gdy pod koniec scenki bohater podchodził do postaci, która była mniej pomocna. Maluchy same chętniej wyciągały ręce po tych bohaterów, którzy wspierali innych.
"Można wyciągnąć wniosek, że dzieci wolą pomagającą postać i okazują awersję wobec tej, która przeszkadza. A co najbardziej fascynujące – że swoje preferencje budują na podstawie tego, jak jedna osoba zachowuje się wobec innej" – napisał Bloom w artykule dla "New York Timesa".
Półrocznym maluchom pokazywano obrazki przedstawiające rzeczy, których znaczenie było zbliżone (np. ręka i noga) oraz takie, które nie miały ze sobą związku (np. noga i karton mleka). Ich rodzice w tym czasie głośno wymieniali nazwy rzeczy na obrazkach. Okazało się, że dzieci dłużej patrzyły na obrazki przedstawiające rzeczy niezwiązane ze sobą znaczeniowo. Wyczuwały najwyraźniej, że coś się tu nie zgadza. – Rozpoznawały już, że znaczenia pewnych słów są od siebie odległe, a innych zbliżone – mówi autorka eksperymentu.
Konkluzja? Małe dzieci właściwie bez przerwy eksperymentują. - Wiele zachowań niemowląt, które nam się wydają denerwujące, to w istocie testowanie hipotez – podsumował kierownik Pracowni Neurokognitywistyki Rozwojowej oraz BabyLab UW na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. Przemysław Tomalski. – Kiedy dziecko upuszcza raz po raz łyżeczkę, testuje jaki dźwięk wydaje łyżeczka, uderzając o różne powierzchnie, ale sprawdza również zależności związane z ludźmi – czy dorosły zawsze ją podniesie.
Badanie pokazują, że nawet tak małe dziecko, w momencie urodzenia jest niezwykle bacznym obserwatorem i właściwie w każdej chwili chłonie wiedzę z otaczającego je świata. To jeszcze jeden dowód, że warto od małego wspierać malucha w jego rozwoju. Aż żal marnować taki potencjał!
Napiszcie w komentarzach, jakie zdolności mają wasze dzieci.
Źródło: focus.pl
Zobacz też:
Bada Pan tzw. kamienie milowe w rozwoju niemowląt. Co to w zasadzie jest? – To narzędzie do sprawdzania przebiegu rozwoju niemowlęcia, czyli osiągnięcia, które powinno zdobyć, przypadające na określone okresy jego życia. Dzięki kamieniom milowym możemy sprawdzać, czy rozwój przebiega prawidłowo – jest tak, gdy kamienie milowe zostały osiągnięte. Jeśli na określonych etapach życia niemowlę wykazuje konkretne umiejętności, to jest to sygnał dla rodziców, że rozwój dziecka jest prawidłowy. Także dla jego pediatry jest to wskazówka dotycząca tempa rozwoju . Czy uważa Pan, że niemowlę to mały geniusz? – O, nie. W kamieniach milowych nie chodzi o to, by udowodnić, że dziecko jest geniuszem, tylko o badanie jego kompetencji po to, żeby rozwijało się prawidłowo . Wszystkie niemowlęta jakoś się rozwijają: jedne powyżej średniej, inne poniżej, a jeszcze inne przeciętnie. Chodzi o to, by wszystkim dzieciom zapewnić rozwój ich maksymalnego potencjału. Jak się sprawdza, co umieją niemowlęta? – To trudne w przypadku tak malutkich dzieci, ponieważ nie umieją mówić. Wszystko polega na obserwowaniu ich i próbach odgadnięcia, co mogą myśleć i dlaczego się tak zachowują. Musimy być bardzo uważni, interpretując te zachowania. Łatwo jest pomyśleć, że rozumieją więcej niż w rzeczywistości. Tak jak np. z psem (przepraszam za porównanie): patrzymy na niego i wydaje nam się, że rozumie, co do niego mówimy. Gdy jesteśmy uważni, możemy zauważyć, że dzieci są mądre , kompetentne, dużo umieją – dziś wiemy o nich znacznie więcej niż jeszcze kilka lat temu. Dam przykład: trzymiesięczne dziecko , które na naszym filmie bawiło się karuzelką [mogło wprawiać ją w ruch, kopiąc nóżką, do której wstążeczką była przywiązana zabawka – przyp. red.], po siedmiu dniach zapomniało, że może w ten sposób wprawiać w ruch karuzelkę. Ale gdy mu o tym...
Chciałabyś, żeby Twoje dziecko było racjonalne, poważne i twardo stąpało po ziemi, bo z doświadczenia wiesz, że te cechy bardzo przydają się w niełatwym dorosłym życiu? Oczywiście jest w tym dużo racji, ale nie zapominaj o tym, że wyobraźnia jest nie mniej ważna. To dzięki niej Twoje dziecko może rozwijać kreatywność, wpadać na nietuzinkowe pomysły, marzyć i dążyć do realizacji tych marzeń, a to przecież w życiu jedna z najważniejszych rzeczy. Dlatego staraj się wspierać wyobraźnię malucha. Dlaczego warto rozwijać wyobraźnię dziecka? Chcielibyśmy, aby nasze dzieci były jak najlepiej przygotowane do dorosłego życia – samodzielne, dobrze zorganizowane i racjonalnie myślące. Dlatego wielu z nas w trosce o dobro swojego dziecka na wszystkie przejawy fantazjowania reaguje karcącym stwierdzeniem: „Nie bujaj w obłokach” albo „Nie myśl o niebieskich migdałach”. Tymczasem snucie różnego rodzaju fantazji i wymyślanie historii to naturalny etap rozwoju poznawczego dziecka. Co więcej, wyobraźnia jest nam potrzebna nie tylko do tego, by być kreatywnym, lecz także do tego, żeby móc przewidzieć konsekwencje różnych zachowań i zdarzeń. Dlatego, kiedy Twoja pociecha znów opowiada Ci o wróżkach, smokach albo innych stworach, które mieszkają w Waszej szafie czy pod łóżkiem, po prostu uważnie słuchaj albo… przyłącz się do fantazjowania! Warto też samemu opowiadać bajki . Nie tylko wspomaga to rozwój mowy, koncentracji i funkcji poznawczych, lecz także wspaniale rozwija wyobraźnię. Na początek wybierz książeczki, które są bogato ilustrowane, bo maluszek będzie skupiał się bardziej na tekście niż na obrazie. Czytając, pokazuj dziecku obrazki i tłumacz, co przedstawiają. Gdy brzdąc nieco podrośnie i będzie bardziej zainteresowany samą fabułą opowieści, czytajcie historie bez patrzenia na obrazki, a Ty zachęcaj dziecko, by wyobrażało sobie to, o czym...
Kobiety nieustannie słyszą, że " zegar biologiczny tyka". Mimo coraz głośniejszego tykania część z nich nie zmienia swoich przekonań pod wpływem społecznej presji i odkładają moment założenia rodziny. Choć wiele kobiet przejmuje wzorce swoich mam i babć i rodzą dzieci w bardzo młodym wieku, coraz częściej słyszymy o mamach, które pierwsze dziecko urodziły po 30. roku życia. Późne macierzyństwo to lepsza pamięć! Kilka dni temu opublikowano badanie Uniwersytetu Południowej Kalifornii dotyczące wpływu późnej ciąży na pracę mózgu. Okazało się, że kobiety, które rodzą dziecko po 35. roku życia , mają mniejsze kłopoty z pamięcią! Naukowcy zbadali 830 kobiet w wieku menopauzalnym, żeby sprawdzić, jaki wpływ na pracę mózgu ma późne macierzyństwo. Okazało się, że hormony, które organizm kobiety produkuje w czasie ciąży, zmieniają funkcjonowanie mózgu. Uczestniczki badania zostały poddane serii testów, takich jak zapamiętywanie słów czy opowiadanie usłyszanej historii po tym, jak ich uwaga została rozproszona. Kobiety, które urodziły pierwsze dziecko po 24. roku życia, lepiej radziły sobie z rozwiązywaniem problemów i ich argumentowaniem. Mamy, które ostatnie dziecko urodziły po 35. roku życia miały lepszą pamięć słowną. Co więcej, naukowcy odkryli, że kobiecy mózg pracuje lepiej, jeśli kobieta urodzi co najmniej dwoje dzieci. "To biologicznie możliwe, że późna ciąża chroni mózg kobiety przed osłabieniem zdolności poznawczych i słabszą pamięcią" – mówią twórcy badania. Ile wy miałyście lat, kiedy urodziłyście pierwsze dziecko? Wierzycie w takie badania? Czytaj także: Matki Polki są coraz starsze! źródło: dailymail.co.uk
