Moja babcia Bogusia zawsze dużo gotowała i spędzała mnóstwo czasu w kuchni. Tak też okazywała najbliższym swoje uczucia. Przez jedzenie. Wnuczęta były dla niej zawsze na pierwszym miejscu. To wynikało jednak z jej charakteru. Lubiła gotować, siedzieć w domu, nie miała zbyt wielu pozadomowych zajęć. Nie przepadała za spotkaniami z ludźmi. Była gotowa do największych poświęceń dla rodziny. Jej mama, a moja prababcia Matylda, wcale taka uległa i pokorna nie była. Lubiła karty, towarzystwo i papierosy. Obie jednak wyrastały w czasach, które od kobiety wymagały tego, by zajmowała się domem, mężem i dziećmi. I koniec, bo tak przystoi, i tak musi być. Czy ma się do tego zdolności, czy się to lubi, czy nie.
Moja mama jest dokładnie taka sama jak babcia. I ja mam to gdzieś zakodowane chyba w genach. Próbowałam nie zachowywać się jak nadopiekuńcza i poświęcająca się dzieciom matrona, jednak to samo przyszło, nie wiem skąd i objawiło się całkowicie, gdy urodziłam swoją córkę. Zwłaszcza na początku — spychałam swoje potrzeby na dalszy plan, bo dziecko jest przecież najważniejsze.
Znam jednak kilka współczesnych babć, które wcale nie garną się do opieki nad wnuczętami. Czy to normalne, że wolą spędzać czas na zakupach i długo pracują zawodowo? Wieczorami umawiają się na dancingi z koleżankami i lubią wyjeżdżać na wycieczki ze znajomymi. Chodzą do kosmetyczki, fryzjera, na masaż! Za to jednak też odpowiada charakter człowieka, a nie to, jaką rolę odgrywa w rodzinie. Te babcie od zawsze były czynne i nie potrafiły długo usiedzieć w jednym miejscu. Odchowały dzieci i teraz mają czas dla siebie. Wnuki owszem: tak, kochają, ale wystarczają im na chwilę. Nie potrzebują ich widzieć codziennie i na pewno nie wtedy, gdy są zmęczone lub mają ochotę robić coś innego.
Ania, lat 37, rozumie, że dziadkowie nie mogą i nie muszą non stop opiekować się wnukami:
"Ja mam to szczęście, że moja mama i tata aż się rwą do pomocy nad córeczką. Co piątek przyjeżdżają do nas i wspólnie opiekują się „młodą”. I raz w tygodniu to dla nich odpowiednio dużo czasu, bo na więcej nie mieliby siły. Nie daliby rady opiekować się małym dzieckiem przez cały tydzień zamiast niani. I ja to rozumiem, mają prawo chcieć odpocząć. Nie mówiąc już o tym, że zapewne by ją totalnie rozpieścili. Ojciec mojego partnera też rwie się do kontaktów z wnuczką, tylko za bardzo nie wie, jak się nią opiekować, ale zawsze chętnie zabiera ją na spacer."
Jeszcze do niedawna sama takie aktywne babcie potępiałam w duszy. Jak to? Nie chce się opiekować? Przecież musi zajmować się swoimi wnukami. Wychodzi na piwo, jedzie do sanatorium? Nie ma serca? Nie kocha wnucząt? Jednak jak tak naprawdę szczerze pomyślałam o sobie, okazało się, że i ja wcale nie zawsze mam ochotę na opiekę czy zabawę z dzieckiem. A już z nie swoim to w ogóle! Zwyczajnie wolę czasem pooglądać serial, iść na zakupy lub spotkać się z przyjaciółkami. Odpocząć. Dlaczego więc się dziwię, że i babcie mają tak samo?
Joanna, lat 42, też przyznaje się do tego, że nie chce, na starość całego swojego czasu poświęcać wnukom:
"Uważam, że babcie i dziadkowie nie mają obowiązku opiekować się wnukami. Mają prawo do swojego życia, pasji i odpoczynku. Wychowali swoje dzieci, a nasze dzieci to nasza odpowiedzialność, a nie dziadków. Wspaniale, jeśli chcą pomagać, ale najważniejsze jest po prostu to, żeby dawali wnukom miłość. Powiem więcej: mam nadzieję, że moje dzieci nie będą ode mnie w przyszłości wymagać opieki nad wnukami, poza tymi chwilami, kiedy sama będę chciała to robić.
Babcie moich dzieci mieszkają w innych miastach, więc chociażby z tego powodu nie opiekowały się wnukami tak często, jak przywykliśmy do tego w tradycyjnym modelu rodziny wielopokoleniowej. Nie zmienia to jednak faktu, że obie starały się pomóc w miarę swoich możliwości. Każda z nich pomieszkiwała nawet z nami w okresach, kiedy inna forma opieki nad dziećmi była niemożliwa.
Dziadkowie to inna sprawa – teść umarł, kiedy dzieci były maleńkie, a wcześniej bardzo chorował. Mój ojciec nigdy nie był typem opiekuna, za to chętnie rozpieszcza wnuki prezentami, opowieściami i zabieraniem ich na wydarzenia sportowe."
Babcie nie są robotami!
Bywa, że rodzice nie wyobrażają sobie w ogóle, by babcia nie pomagała przy dzieciach. Znam rodzinę, w której obarczają mamę opieką nad dwójką małych dzieci. Niestety jej zdrowie i siły już na to nie pozwalają. Nikt tego nie widzi, bo tak musi być, bo babcia zawsze pomoże, a od czego innego jest? Co ma innego do roboty? A ona w imię poświęcenia, poczucia, że jest potrzebna, a także miłości, nie potrafi odmówić swoim dzieciom tej pomocy.
Z pewnością to nie jest w porządku. Gdzie jest napisane, że babcia musi poświęcać cały swój wolny czas, nawet gdy już jest na emeryturze, na dzieci swoich dzieci? Własne już wychowała, a teraz ma dopiero chwilę dla siebie, na realizację tego, co zawsze chciała robić, na odpoczynek, na przyjemności. Nie wszystkie babcie muszą lubić dzieci, co innego urodzić i wychować własne, co innego musieć pilnować i bawić się z „obcymi” dziećmi. Zwłaszcza gdy siły już nie te, co kiedyś.
Nie zawsze dziadkowie spotykają się ze zrozumieniem ze strony rodziców, a gdy postawią sprawę jasno, że nie będą się opiekować wnuczętami, są oceniani jednoznacznie.
Dorota, lat 31, nie potępia, ale też nie pochwala takiego podejścia. Wychowywana była inaczej i wzorem jest dla niej mama. Tak mówi o swoich rodzicach i ich relacji z wnuczętami:
"Moja mama jest tym typem człowieka, który bardzo się poświęca dla swoich dzieci i z wnukami jest dokładnie to samo. Była przez 10 lat opiekunką, świetnie zna nowe wytyczne i jest bardzo otwarta na nasze metody wychowawcze. Ma także swoje doświadczenie, z którego chętnie korzystam, w końcu oprócz nas odchowała 5 dzieci. Z chęcią zabiera wnuki do siebie, jak to mówi „by rodzice mieli dla siebie czas”. Sama nie miała takiej możliwości i wie, jak bardzo jest to potrzebne.
Dzieci chętnie do niej jeżdżą i zostają na weekendy. Bez względu czy to długa, czy krótka wizyta zarówno babcia, jak i dziadek „lądują” na podłodze i bawią się z dziećmi. Maluchy są w centrum uwagi. Tata ma podobnie, zawsze chętnie się z nami bawił i się nami zajmował, to samo jest z wnukami. Dzieci zawsze czekają na szalone podwórkowe zabawy z dziadkiem.
Z teściową jest zupełnie inaczej. Kiedy jej dzieci wyszły z domu, poczuła w końcu wolność i teraz nie ma czasu dla wnucząt. Woli realizację własnych planów i chyba nie brakuje jej wcale kontaktu z dziećmi. Nie rozumie nowych trendów w wychowaniu. Uważa, że jej metody sprzed 30 lat są jedyne i słuszne, nie szanuje naszego zdania. Uważa, że długie karmienie piersią, kangurowanie, czy chustowanie to dziwactwa i głupoty. To sprawia, że nie mamy do niej w pełni zaufania w opiece nad dzieckiem. Potrafi robić coś wbrew nam, np. podała chleb 3-miesięcznemu dziecku bez naszej zgody.
Nie chciała brać na ręce, nie chciała przewijać i nigdy nie zasugerowała, by zostawić dziecko pod jej opieką. Poproszona zrobi to, ale z wielkim trudem i oporem. Nawet podczas krótkich wizyt nie widać radości. Najlepiej, by dziecko oglądało TV lub samo się bawiło i nie przeszkadzało dorosłym. Z teściem jest bardzo podobnie, ale ma jeszcze więcej do powiedzenia na temat wychowania — wie wszystko najlepiej.
Oczywiście babcia (tak samo zresztą, jak dziadek) ma prawo nie chcieć opiekować się wnukami i rzadko je widywać, ale… to dla mnie dość dziwne zachowanie. Nie chodzi mi o to, że musi się opiekować dzieckiem, ale brak spontanicznej radości na widok wnucząt nie jest miły. Mężowi jest bardzo przykro, szczególnie że widzi dużą różnicę między tym, jak dziadkowie podchodzą do jego dzieci."
Dr Marta Majorczyk, pedagog i doradca rodzinny w rozmowie z mamotoja.pl, podkreśla, że społeczna rola babci i dziadka właśnie ulega zmianie. Współcześni dziadkowie nie chcą grać wyłącznie roli rodzinnej babci i dziadka. Często też nie widzą siebie na starość jak tych „wiekowych dziadków”. Długo chcą być młodzi, mają masę swoich zajęć, rozrywek, do których nie zawsze pasuje niańczenie dzieci.
Agata (54 l.) tak mówi o relacji z rodzicami i teściami:
"Moja mama opiekowała się wnukami na tyle, w jakim stopniu mogła, bo dzieli nas niestety odległość ponad 200 km. Cały czas ma wyrzuty, ze za mało pomogła mi w wychowywaniu dzieci, w porównaniu z moją siostrą, z którą mieszka w tej samej miejscowości.
Czy były premier Kazimierz Marcinkiewicz wygląda na dziadka? Raczej nie. Tymczasem zapewnia, że roczny wnuczek Kuba to jedna z najważniejszych postaci w jego życiu. O niedawnych świętach Bożego Narodzenia Marcinkiewicz napisał: „Po wielu latach, właściwie od śmierci babci, mieliśmy znów wigilię czteropokoleniową. Byli moi kochani rodzice i Kuba – mój wnuczek. Kapitalny i grzeczny. Wiadomo – po dziadku”. A Krystyna Janda ? Pełna energii aktorka budująca własny teatr? Nie jest może babcią od konfitur, ale z wnuczkami Leną i Jadzią, córkami Marii Seweryn, w każde święta chodzi na groby najbliższych, by – jak powiada – rodzinna historia, a nie tylko ucztowanie przy stole, budowała w małych istotach poczucie ładu i bezpieczeństwa. Nie mówiąc już o babci bizneswoman – Henryce Bochniarz , szefowej największej federacji pracodawców prywatnych Lewiatan. Ma siedmioro wnucząt i nawet gdy kandydowała na prezydenta, zapewniała, że „z bycia babcią nie jest w stanie zrezygnować”. W wolnych chwilach zabiera wnuki na podmiejską działkę i kopie z nimi piłkę. Dzisiejsi dziadkowie i babcie są trochę inni niż ci sprzed 20 czy 30 lat. Aktywniejsi, sprawniejsi, głodni wiedzy i nierzadko wspierający dzieci i wnuki finansowo. Oczywiście, nie sposób przyłożyć do wszystkich jednej miary, ale nie da się ukryć, że wiele w pokoleniu babć i dziadków się zmieniło. Może z wyjątkiem tego, że dziadkowie wciąż są potrzebni. Bo nie bez kozery natura wymyśliła pokoleniową zależność: dzieci wchodzące w rolę rodziców potrzebują wsparcia dziadków (według badania TNS OBOP 62 procent Polaków szuka rad wychowawczych właśnie u rodziców). I odwrotnie: dziadkowie dzięki wnukom odnajdują w życiu sens, radość i wiarę w ciągłość trwania. Przeczytaj: Niezastąpieni dziadkowie III wiek powojennego wyżu – W latach 70. i 80. jednym z głównych zadań osób trzeciego wieku...
Dzień Babci i Dziadka – co to za święto? Tak naprawdę to połączone ze sobą obchody dwóch świąt – Dnia Babci, przypadającego 21 stycznia, i Dnia Dziadka, który wypada 22 stycznia. Babcie i dziadkowie najczęściej świętują razem, bo tak jest po prostu wygodnie. W przedszkolach, szkołach i wielu domach uroczystości z okazji Dnia Babci i Dnia Dziadka odbywają się w tym samym terminie. Sprawdź najważniejsze informacje na temat święta babć i dziadków. Spis treści: Kiedy przypada Dzień Babci i Dziadka – data Historia Dnia Babci i Dziadka Dzień Babci i Dziadka na świecie Pomysł na Dzień Babci i Dziadka Dzień Babci i Dziadka – data Dzień Dziadków wypada zwykle w terminie Dnia Babci lub Dnia Dziadka, czyli 21 lub 22 stycznia. Przedszkola, szkoły, a także wiele rodzin czci nestorów rodzin zazwyczaj 21 stycznia, czyli w Dniu Babci, który wypada w kalendarzu przed Dniem Dziadka. Tego dnia przedszkolaki i uczniowie zapraszają dziadków na specjalne występy, recytują dla nich wierszyki, składają życzenia i wręczają własnoręcznie wykonane laurki. To, co wymyślą wnukowie w związku ze świętem swych babć i dziadków, zależy wyłącznie od inwencji dzieci. Im młodsze wnuczęta, tym bardziej na miejscu jest pomoc rodziców lub starszego rodzeństwa. W 2024 roku 21 stycznia przypada w niedzielę, a 22 stycznia w poniedziałek. O ile zatem w szkołach i przedszkolach imprezy z okazji Dnia Babci i Dziadka odbywać się będą w dniach, w których odbywają się zajęcia, to rodzinne obchody można zaplanować na przedostatni tydzień stycznia. Dzień Babci i Dziadka na świecie Wspólne obchody Dnia Babci i Dziadka mają też swoją tradycję na świecie – w USA obchodzi się N ational Grandparents Day (Narodowe Święto Dziadków), podobnie jest w Kanadzie, Turcji, Włoszech i Wielkiej Brytanii. W USA – National Grandparents Day,...
Halina nazywa siebie babcią z doskoku, przyjezdną. Pracuje w Warszawie, a tylko weekendy spędza w domu w Krakowie. Tam może spotkać się z wnuczką. Krótki pobyt w domu, wiele spraw do załatwienia. Wspólne chwile nie zawsze są możliwe, więc babcia Halina głównie tęskni. Za Zuzią i półrocznym Oskarem, dzieckiem drugiego syna, który mieszka jeszcze dalej – w Londynie. W innej sytuacji jest dziadek Marek. Często odbiera wnuczkę z przedszkola i zajmuje się jej siostrami, gdy rodzice pracują. Ma czas, bo od niedawna jest na emeryturze. Ale wcześniej też udawało mu się pomagać w opiece nad wnukami. Kiedy chłopcy byli mali, nasza trzecia bohaterka, babcia Wanda, mieszkała razem z nimi. Jeszcze wtedy pracowała, więc starała się przede wszystkim odciążać córkę w bieżących sprawach – zakupach, gotowaniu. Po przeprowadzce dzieci do nowego mieszkania, podobnie jak dziadek Marek, spędza z wnukami czas do powrotu rodziców z pracy. Blisko, ale nie zbyt... blisko – Nie chciałabym mieszkać z wnukami, choć takie rozwiązanie może mieć pozytywny wpływ na dzieci – uważa babcia Halina. – To uczy wnuki, że jest coś takiego jak rodzina, uczy szacunku dla starszych ludzi. A dziadkom może przynieść spełnienie, bo zwykle gdy przechodzą na emeryturę, czują się niepotrzebni – dodaje. Zalety bliskiego kontaktu podkreśla też Marek, dziadek pięciorga wnucząt, który sam mieszkał w jednym domu z rodzicami (oni na parterze, on z żoną i synami na piętrze). Jego starsze wnuki mieszkają na drugim końcu Warszawy, ale do trzech najmłodszych, którym poświęca teraz najwięcej czasu, ma zaledwie dziesięć minut szybkim marszem. Choć blisko znaczy wygodnie, lepiej jego zdaniem, gdy rodzice i dzieci nie prowadzą wspólnego gospodarstwa. – Musi być jakaś odrębność – mówi. Babcia Wanda też przyznaje: – Dobrze, gdy wieczorem każdy może wrócić do siebie....
