Fazy porodu – jak przebiega pierwsza faza utajona i faza aktywna

Natalia Przybylska

poród, noworodek, rodząca kobieta, szpital — fot. philipus - Fotolia.com

Nie ma reguły na to, ile trwa poród. Może to być kilka godzin albo nawet cała doba. Wiele możesz zrobić, aby mimo bólu było to piękne przeżycie. Przede wszystkim powinnaś jak najwięcej wiedzieć o kolejnych etapach i składających się na nie fazach porodu. Dzięki temu będziesz umiała sobie pomóc.

Kalendarz ciąży

Etapy porodu obejmują przemiany, jakie następują w ciele rodzącej od początku rozwierania się szyjki macicy do urodzenia dziecka i wydalenia łożyska. Składają się na nie 3 okresy i 2 fazy porodu. Najdłuższa część porodu przypada na fazę utajoną, najtrudniejsza do zniesienia na fazę aktywną. Co trzeba o nich wiedzieć?

OKRES PORODU	ILE TRWA?	JAK PRZEBIEGA?
I OKRES	ok. 12 godz.	Od rozpoczęcia czynności porodowej do całkowitego rozwarcia szyjki macicy (10 cm) I faza – utajona – od rozpoczęcia regularnej czynności skurczowej do rozwarcia 3–4 cm i trwa 6–8 godzin II faza – aktywna – od 3–4 cm do pełnego rozwarcia (10 cm) i trwa 3–4 godziny
II OKRES	1–2 godz.	Od całkowitego rozwarcia do urodzenia dziecka i odcięcia pępowiny
III OKRES	30 min.	Wydalenie łożyska

I okres porodu – rozwieranie szyjki macicy

Zaczyna się gdy pojawią się pierwsze skurcze porodowe. Są one sygnałem, że dziecko rozpoczęło pokonywanie drogi na świat w związku z czym powoli rozwiera się szyjka macicy.

Faza wczesna porodu (utajona) – skurcze są rzadkie i niezbyt bolesne. Może się zdarzyć, że zaczną się w nocy i je prześpisz – to dobrze. Pod koniec tej fazy rozwarcie szyjki macicy dochodzi do 3–4 centymetrów, co może zająć kilka godzin.
Faza aktywna porodu – trwa 3–4 godziny. Szyjka macicy rozwiera się do 10 centymetrów (osiąga tzw. pełne rozwarcie). Jest ci coraz trudniej – skurcze porodowe są częstsze i dłuższe, a przerwy między nimi krótsze. Najpierw występują co 3–4 minuty i trwają 40–60 sekund, a potem wzmagają się – pojawiają się co 2–3 minuty i trwają 60–90 sekund. Możesz mieć wrażenie, że nie ma między nimi przerw. Każdy ma okres największej siły, tzw. szczyt. Pamiętaj, by prawidłowo oddychać – dzięki temu będzie ci łatwiej i dziecko będzie lepiej dotlenione. Możesz przyjmować dowolne pozycje, np. spacerować. Coraz częstszym skurczom mogą towarzyszyć inne dolegliwości: nudności, wymioty, biegunka. Kiedy rozwarcie osiąga 7–8 centymetrów, przychodzi moment krytyczny, nazywany też kryzysem 7 centymetra. Może ci się zdawać, że nie dasz rady. Możesz krzyczeć na męża albo będziesz chciała natychmiast wracać do domu. To normalne! Gdy ten krytyczny moment nastąpi, do finału już blisko. W końcu poczujesz, że skurcze słabną – zbliża się etap parcia.

II okres porodu – parcie

Trwa 1-2 godziny. Przy pełnym rozwarciu (na 10 centymetrów) poczujesz się tak, jakbyś bardzo chciała się wypróżnić. Zaskoczy cię silna potrzeba parcia, ale postaraj się nie robić tego za wcześnie – położna tobą pokieruje, podpowie, kiedy zacząć przeć. Gdy wyjdzie główka dziecka, dalej będzie już „z górki”. Reszta ciałka powinna pojawić się w ciągu jednego, najwyżej dwóch skurczów partych.

III okres porodu – urodzenie łożyska

To najkrótszy i najprzyjemniejszy okres porodu. Dziecko jest już z tobą! Musisz tylko urodzić łożysko. Czujesz parcie, ale nie jest ono zbyt dotkliwe. Ten etap trwa nie dłużej niż 30 minut.

Zobacz, jak wygląda sala porodowa:

Jak złagodzić ból w czasie kolejnych faz porodu?

Nawet gdy będzie ci się wydawało, że skurcze nie mają końca, a przerw między nimi prawie nie ma, możesz sporo uczynić, aby bolało mniej.

Zmieniaj pozycje porodowe – pomaga chodzenie, kucanie, klęczenie. Kołysz biodrami, usiądź na piłce.
Prawidłowo oddychaj – tzn. torem przeponowym tak, by unosił się brzuch, a nie klatka piersiowa. Szybciej oddychaj w czasie skurczu, wolniej i głębiej pomiędzy skurczami.
Weź kąpiel lub prysznic – strumieniem wody polewaj bolesne okolice albo zanurz się w ciepłej wodzie w wannie.
Włącz muzykę – to działa relaksująco, możesz kołysać się w jej rytm.
Słuchaj instynktu – ty wiesz najlepiej, co cię ukoi. Rób to, co natura ci podpowiada. Jeśli chcesz np. skulić się w sobie, otul się kocem i poproś położną o przygaszenie światła.
Poproś o znieczulenie porodu – Najlepiej omówić to przed porodem. Ból się zmniejszy, ale będziesz czuła skurcze i świadomie uczestniczyła w porodzie.

Zobacz także

Poród indukowany: kiedy wywoływanie porodu jest konieczne? [WIDEO]

Czy to już poród? - TEST

Jak przyspieszyć poród - 4 bezpieczne sposoby

Czy drugi poród jest lżejszy od pierwszego – wyjaśnia ginekolog

Do jakich komplikacji może dojść podczas porodu?

Komplikacje nie są bardzo częste, ale lepiej wiedzieć, co może się wydarzyć.

Brak postępu porodu. Kiedy rozwarcie szyjki macicy nie będzie postępować, dostaniesz kroplówkę z oksytocyną. To hormon uwalniany przez organizm w czasie porodu. Czasem trzeba go dodać, aby zmusić macicę do skurczów i by szyjka zaczęła się rozwierać. Gdy to nie pomoże, lekarz może zdecydować o cięciu cesarskim.
Niedotlenienie dziecka. Dochodzi do niego np. gdy dziecko jest okręcone pępowiną. Akcja serca płodu jest monitorowana podczas porodu. Gdy pojawią się nieprawidłowości, lekarz przyspiesza poród lub wykonuje cięcie cesarskie.
Poród zabiegowy. Przeprowadza się go przy użyciu próżnociągu lub kleszczy. Dziś stosuje się je rzadko, tylko gdy zagrożenie nastąpi w chwili, kiedy główka dziecka jest w kanale rodnym i jest za późno na cesarkę.
Przebicie pęcherza płodowego. To zabieg bezbolesny, stosuje się go w sytuacji, gdy przed wyparciem dziecka pęcherz jeszcze nie pękł. Zwykle lekarze czekają, aż dojdzie do samoistnego pęknięcia.