Zakażenia pneumokokowe u dzieci – dlaczego szczepienia są tak ważne?
Pneumokoki (Streptococcus pneumoniae) są jednym z najważniejszych patogenów bakteryjnych u ludzi, zwłaszcza u małych dzieci i osób starszych. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia pneumokoki odpowiedzialne są rocznie za ok. 1,6 miliona zgonów na całym świecie, przy czym od 750 tysięcy do 1 miliona dotyczy dzieci do lat 5.
Bakterie te należą do tzw. drobnoustrojów otoczkowych, czyli posiadają otoczkę polisacharydową. Otoczka warunkuje ich zjadliwość, a na podstawie różnic w jej budowie wyodrębniono ponad 100 odrębnych typów (tzw. serotypów). Nie wszystkie z nich są jednakowo chorobotwórcze.
Pneumokoki wywołują zakażenia zlokalizowane (nieinwazyjne) oraz inwazyjną chorobę pneumokokową (IChP). Najczęściej występujące zakażenia nieinwazyjne to ostre zapalenie ucha środkowego i zapalenie płuc. Mianem IChP określa się: zapalenie płuc z obecnością bakterii we krwi, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicę (sepsę). IChP jest ciężką, zagrażającą zdrowiu i życiu chorobą.
Narastająca oporność pneumokoków na antybiotyki
Od kilkunastu lat obserwuje się narastającą oporność pneumokoków na antybiotyki. Powoduje to trudności i niepowodzenia w leczeniu. Dlatego szczepienia są najlepszym sposobem profilaktyki. Do składu szczepionek wybiera się te serotypy, które najczęściej wywołują choroby pneumokokowe i cechują się wysoką opornością na leki.
Dostępne szczepienia
W Polsce na chwilę obecną dostępne są dwie szczepionki: 10 (PCV10) i 13 (PCV13) składnikowe. Szczepionka PCV13 zawiera dodatkowo serotypy 19A, 3 i 6A. Od 2016 roku głównie szczepionka PCV10 jest w obowiązkowym programie szczepień dzieci. Dysponujemy polskimi danymi epidemiologicznymi dotyczącymi IChP oraz danymi z innych krajów. W Polsce po wprowadzeniu szczepień obowiązkowych u dzieci spadła ilość zachorowań na ICHP wywołanych serotypami wspólnymi dla PCV10 i PCV13, ale wzrosła liczba przypadków spowodowanych serotypami 19A i 3, których w PCV 10 nie ma a są w PCV13.
W 2021 roku zakażenia u dzieci poniżej 5 lat wywołane serotypami 19A i 3 stanowiły około 48% wszystkich zgłoszonych przypadków IChP w tej populacji. Szczególnie niebezpieczny jest serotyp 19A, oporny na wiele antybiotyków....
Pamiętaj! 
