Jak mądrze karać malucha?

Gdyby dzieci zawsze robiły to, czego oczekują rodzice, temat kar i nagród pewnie by nie istniał. Nie istniałyby też wątpliwości, czy kary nie unieszczęśliwiają, a nagrody nie rozpuszczają i czy stosując jedne i drugie, zasługujemy na miano dobrego rodzica, a może raczej tresera. O tym, czy karać i nagradzać , a jeśli tak, to w jaki sposób, rozmawiamy z psychologiem, dr Aleksandrą Jasielską.  Przed Gwiazdką wiele dzieci słyszy słynne zdanie: „Jak będziesz się źle zachowywać, Mikołaj przyniesie ci rózgę". Co o tym sądzi psycholog?  Należy sobie zadać pytanie, co chcemy uzyskać, mówiąc do dziecka w ten sposób. Jeśli zmianę zachowania, to straszenie rózgą nie jest dobrym pomysłem. Bo zarówno kary, jak i nagrody powinny pojawić się od razu, gdy dziecko zrobi coś źle lub dobrze. Opowiadanie o tym, co będzie za miesiąc czy dwa tygodnie, to dla malucha abstrakcja. Lepiej powiedzieć, że Mikołaj czy Gwiazdor, jak mówimy w Wielkopolsce, zastanawia się, jaki prezent dziecko może dostać, gdy np. nie będzie biło młodszej siostry albo pozwoli mamie dokończyć rozmowę telefoniczną. Rodzice straszą rózgą, ponieważ najczęściej nie mają żadnego repertuaru kar ani nagród. (sprawdź też: Jak zapobiec kłótniom między rodzeństwem ). A może dałoby się wychowywać dzieci bez ich stosowania? Nasze pociechy nie zawsze zachowują się tak, jakbyśmy chcieli, jak jest to akceptowane społecznie. Małe dziecko jest z natury ruchliwe, żywiołowe, głośne i niektóre jego zachowania są niewłaściwe  w pewnych okolicznościach, np. kiedy rozrywa opakowania prezentów na imprezie urodzinowej kolegi lub niszczy przygotowane tam dekoracje. Jeśli chcemy, by tak nie postępowało, możemy pokazywać dobry wzorzec, ale niekiedy nie da się tego zrobić i potrzebna jest kara. Na przykład jaka? Wymyślenie kary odpowiedniej dla swojej pociechy to największy problem dla każdego...

Badania pokazują, że spada akceptacja dla bicia dzieci, jednak nadal gros rodziców uważa, że dzieci można bić i co więcej - trzeba. Nie brakuje zwolenników zarówno „niewinnych klapsów”, jak i „porządnego wychowawczego lania”. Jednocześnie mało kto widzi, by takie metody pomagały . O co w tym wszystkim chodzi? Nie zawsze większość ma rację Ostatnio opublikowałyśmy wyniki badań dotyczące stosowania kar cielesnych wobec dzieci. Umieściłyśmy także na naszej stronie sondę, by poznać wasze zdanie. Wyniki bardzo nas zaskoczyły . Aż 45 proc. z was uważa, że klaps nie jest przemocą wobec dziecka, a 14 proc. uważa, że czasem to jedyna metoda. Czy jeśli większość rodziców tak uważa, to mają rację? Czy naprawdę bez takiego stresu nie da się wychować dziecka? Nic bardziej mylnego! Oznacza to jednak, że rodziców nadal trzeba edukować i uświadamiać, że nie ma czegoś takiego jak „wychowawczy klaps.” Choć do tej pory żadne badania nie udowodniły dobroczynnego wpływu kar cielesnych i ich wychowawczej efektywności, rodzice nadal są święcie przekonani, że to najlepsza metoda. Niejednokrotnie słyszałam opinie, że bez bicia nie da się wychować dziecka, a bezstresowe wychowanie do niczego nie prowadzi. Tyle że stres, jaki funduje bijący rodzic, szkodzi dziecku i to akurat dowiedziono już niejednokrotnie. Dziecko karane w ten sposób jest bardziej nerwowe, samolubne, częściej się buntuje i się nie słucha. Co więcej, klapsy mogą prowadzić do zaburzeń psychicznych i niespołecznych zachowań. Dlaczego? Kara fizyczna nie wyjaśnia dziecku, co źle zrobiło i jak może poprawić swoje zachowanie . Za to uczy się, że agresja jest jedynym sposobem na rozwiązanie problemów. To nie działa! Niektórzy zwolennicy bicia mówią, że przecież dziecko jest grzeczniejsze, więc chyba działa. Tyle że ono unika kary i uczy się, jak nie dać się przyłapać, a nie tego, że...

Klapsy to najgorsza metoda wychowawcza . A przy tym najczęściej stosowana. Okazuje się, że sięga po nią aż 60 proc. rodziców. Co sprawia, że w kryzysowych sytuacjach nie wahamy się uderzyć dziecka ? Sądzimy, że w ten sposób najlepiej nauczymy je dyscypliny. Nic bardziej mylnego! 1. Dlaczego klaps jest zły? Każde uderzenie dziecka jest naszą porażką, podkreślają pedagodzy. Rolą rodziców jest nauczyć dziecko odróżniać dobro od zła. Wykorzystywanie przewagi fizycznej , by temu zadaniu sprostać, jest sprzeczne z samą ideą wychowania! Bijąc dziecko, uczysz je, że załatwianie spraw przez przemoc jest dozwolone. Tak wyedukowany maluch może potem odwzorowywać twoje zachowania i w sytuacjach konfliktowych też bić słabszych, np. kolegów na podwórku. Albo wyrośnie na osobę uległą, podatną na narzucanie woli przez ludzi agresywnych . Klapsy są mało skuteczne. Dziecko pilnuje swojego zachowania wtedy, gdy jesteś w pobliżu, a gdy tylko znikasz mu z oczu – rozrabia. Po prostu nie rozumie, dlaczego coś jest niedozwolone. Chce jedynie uniknąć kary. Bicie łamie szacunek dziecka do samego siebie. Może ono potem gorzej sobie ze wszystkim radzić, bo poniżane klapsami, straci wiarę we własne możliwości. Wymierzając klapsy, osłabiasz swój autorytet w oczach dziecka . Nie uczysz go szacunku do siebie, tylko pokazujesz, że mamy trzeba się bać. A kara oparta na strachu to tresura, nie wychowywanie. Stosowanie klapsów często prowadzi do eskalacji przemocy. Najpierw, kiedy dziecko cię nie słucha, dajesz mu jednego klapsa, a potem – gdy dalej jest niegrzeczne – stajesz się bezradna i… wymierzasz kolejne. Zobacz też: Jak karać i nagradzać dziecko? - wywiad z psychologiem 2. Jak wyciszyć rodzicielski gniew? Choć często przekonujemy siebie, że klapsy jednak służą dziecku, psycholodzy nie mają wątpliwości – klaps służy wyłącznie nam. Pomaga...