Jak nagradzać dziecko?

Gdyby dzieci zawsze robiły to, czego oczekują rodzice, temat kar i nagród pewnie by nie istniał. Nie istniałyby też wątpliwości, czy kary nie unieszczęśliwiają, a nagrody nie rozpuszczają i czy stosując jedne i drugie, zasługujemy na miano dobrego rodzica, a może raczej tresera. O tym, czy karać i nagradzać , a jeśli tak, to w jaki sposób, rozmawiamy z psychologiem, dr Aleksandrą Jasielską.  Przed Gwiazdką wiele dzieci słyszy słynne zdanie: „Jak będziesz się źle zachowywać, Mikołaj przyniesie ci rózgę". Co o tym sądzi psycholog?  Należy sobie zadać pytanie, co chcemy uzyskać, mówiąc do dziecka w ten sposób. Jeśli zmianę zachowania, to straszenie rózgą nie jest dobrym pomysłem. Bo zarówno kary, jak i nagrody powinny pojawić się od razu, gdy dziecko zrobi coś źle lub dobrze. Opowiadanie o tym, co będzie za miesiąc czy dwa tygodnie, to dla malucha abstrakcja. Lepiej powiedzieć, że Mikołaj czy Gwiazdor, jak mówimy w Wielkopolsce, zastanawia się, jaki prezent dziecko może dostać, gdy np. nie będzie biło młodszej siostry albo pozwoli mamie dokończyć rozmowę telefoniczną. Rodzice straszą rózgą, ponieważ najczęściej nie mają żadnego repertuaru kar ani nagród. (sprawdź też: Jak zapobiec kłótniom między rodzeństwem ). A może dałoby się wychowywać dzieci bez ich stosowania? Nasze pociechy nie zawsze zachowują się tak, jakbyśmy chcieli, jak jest to akceptowane społecznie. Małe dziecko jest z natury ruchliwe, żywiołowe, głośne i niektóre jego zachowania są niewłaściwe  w pewnych okolicznościach, np. kiedy rozrywa opakowania prezentów na imprezie urodzinowej kolegi lub niszczy przygotowane tam dekoracje. Jeśli chcemy, by tak nie postępowało, możemy pokazywać dobry wzorzec, ale niekiedy nie da się tego zrobić i potrzebna jest kara. Na przykład jaka? Wymyślenie kary odpowiedniej dla swojej pociechy to największy problem dla każdego...

Kiedy nie ma się wprawy, wcale nie tak prosto nałożyć porcję ziemniaczków na łyżkę i jeszcze donieść ją do swojej buzi. Na początku zatem maluszkowi mogą przydarzyć się niechciane ewolucje i zwroty akcji w postaci np. zupki na bluzce czy ziemniaczków w... kieszonce. Ale gra (czyli próby doniesienia jedzonka do buzi) jest warta świeczki! Nagroda to samodzielnie zjedzony przez malucha posiłek. Wówczas dziecko pęka z dumy, że jest już taaaakie dorosłe. Ale zanim nastąpi ta chwila, trzeba trochę potrenować. Zatem... 1 krok - kupcie smykowi nową zastawę Lubisz jeść na talerzu w czerwone maki? Maluch też ma swój gust. Jeśli pozwolisz mu zdecydować , czy woli zastawę w misie, czy w pieski, na pewno chętniej będzie z niej korzystał. Wybierz się więc ze smykiem do sklepu i zapowiedz, że kupicie nowe talerze, z których będzie już sam jadł. Podkreśl, jakie to wielkie wydarzenie i jakie „dorosłe” jest jedzenie łyżką. Dzieci uwielbiają czuć się ważne. Dyskutuj na forum: Jakich używacie miseczek do nauki samodzielnego jedzenia? 2 krok - uzbrój się w cierpliwość To prawda, trudno ze spokojem patrzeć, jak malec po raz szósty nabiera kawałek kotlecika, który po raz szósty ląduje na podłodze. Ale nikt nie urodził się z umiejętnością jedzenia widelcem. Postaraj się zatem nie przeszkadzać smykowi w nauce :) 3 krok - dobrze ubierz dziecko Niewiele jest szkrabów, które z chęcią zakładają do jedzenia śliniaczek . Poza tym śliniak chroni jedynie część ubrania, a jedzenie zwykle ląduje... wszędzie! Lepiej zatem nie stroić smyka do obiadu, tylko założyć mu rzeczy, które będą służyły jedynie do tego. 4 krok - daj coś smacznego do rączki Łatwiej pójdzie dziecku włożenie do buzi łyżeczki ziemniaków niż zupy. A od łyżki prościej będzie mu zjeść kawałek bułki, który można trzymać w rączce. Na pierwszy ogień zatem podaj smykowi coś,...

Psycholodzy podkreślają, jak ważne jest zauważanie i docenianie wysiłków malca. Jak zatem mądrze chwalić dziecko? Celem pochwały jest kształtowanie samooceny dziecka na podstawie informacji lub doświadczeń, poczucia sprawczości oraz wyciągnięcie pozytywnych wniosków na temat swoich kompetencji i zadowolenia z siebie. Bardzo ważne jest, by mądrze chwalić dziecko, tak, by umacniać w nim poczucie wyjątkowości i przekonanie, że jest ważne i zaradne. Podpowiadamy, jak to zrobić. 1. Opisz, co widzisz lub słyszysz: „ Widzę, że włożyłeś układankę na jej miejsce zaraz po zabawie ” Jeśli widzisz, że maluch posprzątał zabawki, pomógł nakryć stół czy sam założył buty, nie musisz uciekać się do kwiecistych metafor i porównań - wystarczy, że opiszesz, co właśnie widzisz lub słyszysz. Pamiętaj o uśmiechu i odpowiednim tonie głosu, taka pochwała na pewno ucieszy pociechę. 2. Opisz, co czujesz: „ Bardzo mi się podoba, że zrobiłeś to zaraz po skończeniu zabawy ” Czyli rozszerzenie punktu pierwszego. Możesz nie tylko opisać to, co właśnie ujrzałaś, ale też powiedzieć maluchowi, jakie uczucia to w tobie wzbudziło: radość, zaskoczenie, zadowolenie, dumę? 3. Powiedz, co Ci to dało dobrego, wyraź swoja wdzięczność: „ Dzięki temu mamy więcej czasu na wspólną zabawę” lub „Dzięki temu ja nie musiałam się schylać i pomagać ci zbierać ” Dobrze jest uświadomić dziecku, jakie korzyści płyną z jego pomocy i samodzielności. Jeśli powiesz "bardzo się cieszę, że pomogłeś mi posprzątać zabawki", malec na pewno się ucieszy, że jego wysiłki zostały zauważone. Jeśli dodasz "dzięki temu możemy jeszcze przed kolacją pobawić się klockami", zachęcisz go do dalszych starań. 4. Nazwij uczucia, które mogły towarzyszyć dziecku: „ Pewnie jesteś zadowolony, że sam z siebie sprzątnąłeś tą układankę i ja nie musiałam...