Karnawał to słowo wywodzące się od włoskiego carnevale, które z kolei pochodzi od łacińskiego wyrażenia: carnem levāre, co oznacza: usuwać mięso. Karnawał to czas poprzedzający Wielki Post, dlatego dawniej wiązał się z okresem folgowania sobie w jedzeniu, sięgania po mięsiwa i trunki, aby później rozstać się z nimi na czas Wielkiego Postu. Najbardziej znane na świecie tradycje karnawałowe związane są z miastami Rio de Janeiro i Wenecją.
Wiele osób uważa, że karnawał zaczyna się wraz z końcem adwentu, czyli w Boże Narodzenie. Sprawdź, kiedy naprawdę zaczyna się karnawał 2024.
Spis treści:
Pierwsze wzmianki o karnawale pochodzą z X wieku z Wenecji we Włoszech. Pierwszy raz użyto słowa karnawał, a dokładniej carnevale, w dokumencie z roku 904, w którym wspomniano o publicznej rozrywce, którą nazwano karnawałem. W kolejnych wiekach w Wenecji rozwinęła się tradycja noszenia podczas karnawału masek i przebrań, co pozwalało ukryć swoją tożsamość. Pozwalało też zacierać podział ludzi na klasy społeczne, wyznawaną religię i płeć, co umożliwiało nieskrępowaną zabawę, ale też drwiny z bogatych, arystokracji, władzy i duchowieństwa.
Karnawał, rozumiany obecnie jako czas zabaw (a nie "żegnania się z mięsem"), zawsze zaczyna się tego samego dnia – 6 stycznia. Wtedy w kościele katolickim wypada święto Trzech Króli. Zakończenie karnawału jest ruchome i przypada na wtorek przed Środą Popielcową. Ostatnie pięć dni karnawału to tzw. ostatki, które niegdyś były szczególnie hucznie świętowane.
W 2024 roku karnawał będzie trwał od soboty 6 stycznia do wtorku 13 lutego. W dniu 14 lutego wypada bowiem Środa Popielcowa, od której rozpoczyna się Wielki Post.
O ile w ubiegłym roku karnawał liczył 47 dni, to w 2024 będzie to 39 dni. Tegoroczny karnawał będzie dość krótki, zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę, że w 2022 roku karnawał trwał aż 55 dni.
Obecnie karnawał to czas spotkań ze znajomymi, domowych potańcówek i bali, także maskowych, które organizowane są zarówno w eleganckich miejscach, jak i szkołach oraz przedszkolach. W porównaniu z dawną polską tradycją obecne świętowanie karnawału wypada blado.
Pierwsze wzmianki o karnawale w Polsce pochodzą z XVII wieku. Jednak tradycje zabaw odbywających się w okresie karnawału na ziemiach polskich mają dłuższy rodowód. Wiele z nich wywodzi się z dawnych zwyczajów związanych z wierzeniami naszych przodków i oddawania czci bogom urodzaju.
Karnawał w dawnej Polsce był świętowany hucznie, szczególnie dotyczyło to ostatków (ostatnich pięciu dni). Ulubionym zwyczajem karnawałowym szlachty były kuligi. Wsiadano do sań i jeżdżono od dworu do dworu, gdzie jedzono, pito i tańczono.
Zamożni Polacy organizowali tzw. reduty, czyli bale maskowe na wzór wenecki. Na niektórych z nich zbierano pieniądze na cele dobroczynne. Przede wszystkim były to jednak okazje do spotkań, podczas których można było ukryć swoją tożsamość. Wykorzystywano je więc także do spotkań kochanków.
W miastach i na wsiach organizowano barwne pochody i zabawy na świeżym powietrzu. W czasie ostatków przebierańcy wędrowali od domu do domu i oczekiwali poczęstunku lub drobnych podarków. Głośno hałasujące i śpiewające grupy przebranych ludzi nazywano maszkarami zapustnymi. Przypisywano im rolę budzenia wiosny.
Ważnym elementem karnawału były tańce, które wywodzą się ze starych zwyczajów, kiedy to wysokimi podskokami tanecznymi zaklinano przyrodę – im wyższe podskoki, tym wyżej miało rosnąć zboże.
Podczas biesiad na polskich stołach w karnawale królował bigos, ale też kiełbasa, wędliny, pasztety, ryby i dziczyzna. Jedzono też kaszę ze skwarkami, pito wino, miód i piwo. Największe obżarstwo przypadało na ostatki – w końcu trzeba było się najeść do syta przed Wielkim Postem. Karnawałowe biesiady ostatecznie kończono tzw. podkurkiem – goście dostawali posiłek z mleka, jaj i śledzi, co miało symbolizować przejście od potraw mięsnych do postnych.
Tradycje karnawałowe są najbardziej rozpowszechnione w krajach chrześcijańskich, gdzie obchodzono Boże Narodzenie i Wielkanoc oraz poszczono w Wielki Post. Poniżej opisujemy najciekawsze zwyczaje karnawałowe – to prawdziwe karnawałowe ciekawostki.
Obchodzony od XVII wieku karnawał w Rio de Janeiro przyciąga tłumy turystów. Odbywa się tu wielka barwna taneczna parada, a jej największą atrakcją jest konkurs szkół samby, podczas którego liczne zespoły prezentują swoje umiejętności taneczne – przez pięć dni i pięć nocy na ruchomej platformie, zwanej sambodromem, odbywają się taneczne pokazy.
Pogrzeb sardynki to topienie w morzu papierowej kukły ryby. Uroczystość odbywa się w Środę Popielcową i kończy karnawał, który szczególnie barwny jest na hiszpańskiej wyspie Teneryfa. Odbywają się tu liczne parady, koncerty i konkursy dla dzieci i dorosłych. Utopienie kukły ryby po żałobnej procesji to symbol odrodzenia się ludzi do nowego życia.
Karnawał w Wenecji inauguruje tak zwany lot anioła – akrobata na stalowych linach unosi się nad Placem św. Marka. Tradycja ta zainaugurowana została w 1548 roku, kiedy jeden z artystów wspiął się na dach dzwonnicy, a stamtąd „poszybował” aż do Pałacu Dożów.
W Wenecji i całych Włoszech karnawał wiąże się z licznymi zabawami ulicznymi, których uczestniczy noszą na twarzach maski – słynne maski weneckie.
We Francji w karnawale organizowane są parady i tańce, a w położonej nad Morzem Śródziemnym Nicei odbywa się kwiatowa bitwa. Przez miasto przejeżdżają platformy ozdobione kwiatami, a uczestnicy parady obrzucają się kwiatami. Tradycja pochodzi z XIX wieku, kiedy mieszkańcy Lazurowego Wybrzeża zaczęli organizować kwiatowe pojedynki.
Karnawał w Danii to przede wszystkim czas zabaw dla dzieci. Jednym z tradycyjnych konkursów dla najmłodszych jest uderzanie kijem w wiszącą beczkę z namalowanym na niej kotem. W beczce znajdują się słodycze. To dziecko, które w ramach wskazanej liczby uderzeń sprawi, że beczce odpadnie dno i uwolni słodycze, otrzyma tytuł Kociego Króla.
W ostatni czwartek karnawału kobiety obcinają mężczyznom krawaty i rekompensują im to całusami. Zwyczaj najbardziej rozpowszechniony jest w Westfalii. O godzinie 11.11 panie wdzierają się do miejskich ratuszy, aby uciąć krawaty urzędnikom i symbolicznie przejąć władzę. Zwyczaj ten to pamiątka wydarzeń z 1824 roku, gdy grupa praczek wdarła się do ratusza, aby wziąć udział w zabawach karnawałowych zarezerwowanych wówczas tylko dla mężczyzn.
Karnawał w Binche w Belgii został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Zgodnie z panującym tu zwyczajem we wtorek, znany jako Mardi Gras (tłusty wtorek), w mieście odbywa się para sławiąca wiosnę. Uczestniczy w niej 600 mężczyzn ubranych w tuniki, spodnie z juty, kapelusze ze strusich piór i woskowe maski z zielonymi okularami, wąsami i bródką. Noszący te stroje panowie nazywani są Gilles. Zostać nimi mogą wyłącznie mieszkańcy Binche. Gilles niosą kosze z pomarańczami, którymi rzucają w tłum, co ma przynosić szczęście.
Zobacz też:
Rabat 20% na wszystkie produkty Sisley i Hair Rituel by Sisley w butiku internetowym sisley-paris.pl i stacjonarnie w Maison Sisley w Warszawie. Promocja nie dotyczy nowości, zestawów i produktów z zakładki "Ostatnia Szansa". Szczegóły dostępne u Partnera.
Rabat do -30% na wybrane nowości z kolekcji Wiosna/Lato 2024 i wiele więcej! Oferta dostępna w sklepach stacjonarnych i na gomez.pl. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.
Produkt widoczny na zdjęciu nie jest objęty rabatami.
Rabat -30% na ofertę kosmetyków marki Bielenda, obowiązuje na bielenda.com. Szczegóły na stronie www.
Rabat na cały asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych i na e-clarena.eu. Promocja obowiązuje dla zamówień powyżej 100zł oraz obejmuje produkty nieprzecenione. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
-20% dodatkowego rabatu na kolekcję SS2024. Oferta dostępna w sklepie stacjonarnym i na www.l37.eu. Rabat dotyczy również przecenionych pozycji. Szczegóły dostępne u Partnera.
Jak zrobić przebranie dla dziecka – to pytanie spędza sen z powiek wielu rodzicom. No bo jak przebrać dziecko za postać z bajki i nie musieć szyć po nocach lub błagać znajomej krawcowej o pomoc? Mamy kilka pomysłów na to, jak łatwo przebrać dziecko za postać z bajki: wystarczy nieco uprościć strój, użyć odrobiny wyobraźni i kostium karnawałowy DIY gotowy! Jak zrobić przebranie dla dziecka: wspólny pomysł Spróbuj wymyślić przebranie na bal przedszkolaka razem z dzieckiem. Takie kreatywne podejście do stylu i przebrania całej postaci to świetna zabawa także dla malucha. Jak to zrobić w praktyce? Jeśli dziecko ma ochotę bawić się w króla, królową/księcia, księżniczkę – trzeba wspólnie określić, jak mają wyglądać kolejno: królewski płaszcz, berło, korona. Jeśli zapytasz dziecko, z czego to może być zrobione, zdziwisz się, jak szybko maluch wpadnie na ciekawe, często bardzo nietypowe pomysły. Nasze pomysły to np.: korona z futrzanych drucików, peleryna z koca, tron ze zwykłego małego krzesełka i berło z... drewnianej pałeczki do miodu. Oczywiście na potrzeby balu karnawałowego można te wszystkie atrybuty nieco podrasować, okleić kolorowym lub błyszczącym papierem, naklejkami, ozdobić, ale zabawa, tak czy inaczej, będzie z pewnością udana.
Tłusty czwartek jest świętem, które uwielbiają niemal wszyscy. Tego dnia można (a wręcz należy) objadać się pączkami (bądź faworkami lub jeszcze innymi smakołykami). Jeśli tego nie zrobimy – grozi nam nieszczęście przez kolejny rok. Tak mówi jeden ze związanych z tym świętem przesądów. Wyjaśniamy, dlaczego w tłusty czwartek je się pączki, kiedy obchodzimy to święto oraz jakie są przesądy i powiedzenia związane z tłustym czwartkiem. A co powiesz w tym roku na domowe pączki lub faworki? Spis treści : Kiedy jest tłusty czwartek? Tłusty czwartek: tradycja, która zobowiązuje? Tłusty czwartek – przesądy Przysłowia na tłusty czwartek Tłusty czwartek – ciekawostki Tłusty czwartek – zwyczaje na świecie Co na tłusty czwartek przygotować – pyszne pączki, faworki i inne wypieki Kiedy jest tłusty czwartek? Tłusty czwartek jest świętem ruchomym. Jego data zależy od tego, kiedy wypada Wielkanoc. Pewne jest, że tłusty czwartek poprzedza ostatki i Środę Popielcową oraz to, że... zawsze wypada w czwartek. Można wtedy, a nawet trzeba, najeść się do syta. W 2024 roku tłusty czwartek przypada 8 lutego, ponieważ karnawał w tym roku jest wyjątkowo krótki. Dla porównania w 2025 roku tłusty czwartek wypadnie 27 lutego. Tłusty czwartek: tradycja, która zobowiązuje? Obecnie ograniczamy się do jedzenia w tłusty czwartek pączków lub faworków. Dawniej tłusty czwartek i ostatnie dni karnawału świętowano hucznymi zabawami i prawdziwym obżarstwem , któremu nierzadko towarzyszyło pijaństwo. Świadczą o tym choćby słowa pisarza i kaznodziei kalwińskiego, Grzegorza z Żarnowca: „większy zysk czynimy diabłu trzy dni mięsopustując, aniżeli Bogu czterdzieści dni nieochotnie poszcząc”. Tłusty czwartek nazywany był mięsopustem, ponieważ już niebawem (na czas...
Wierszyki i przysłowia na tłusty czwartek są też doskonałym sposobem na ćwiczenie pamięci dziecka. Maluch będzie miał dużo frajdy i satysfakcji z nauki śmiesznych rymowanek. Recytując takie zabawne okolicznościowe wiersze, można również zabłysnąć w towarzystwie. Przedstawiamy wierszyki i przysłowia związane z tłustym czwartkiem. Spis treści : Wierszyki na tłusty czwartek – nie tylko o pączkach Życzenia z okazji tłustego czwartku Przysłowia na tłusty czwartek Wierszyki na tłusty czwartek – nie tylko o pączkach Koniec karnawału tuż, tuż... Z tej okazji zebraliśmy krótkie i dłuższe wierszyki związane z tłustym czwartkiem i pączkami: Był sobie mały, tłuściutki pączek. Był okrąglutki i nie miał rączek. Z wierzchu miał piękną, chrupiącą skórkę, a w środku dziurkę na konfiturkę! *** Pyszne są pączusie z malinowym nadzieniem, także z budyniem nawet sobie cenię, na te z malinami patrzę kosym oczkiem, a gdyby tak zrobić je z wędzonym boczkiem? *** Tłusty czwartek – to nasza tradycja, więc szybko chwytaj pączki do rączki, bo to świetna kompozycja. *** Góra pączków, za tą górą, tłuste placki z konfiturą, za plackami misa chrustu, bo to dzisiaj są zapusty. *** Jak tradycja stara każe w domu, sklepie, biurze, w barze, wszędzie pączek dziś króluje, każdy chętnie go smakuje. Z dżemem, z cukrem, z wisienkami, wszędzie pączek dzisiaj z nami. Dziś kalorii nikt nie liczy, wszędzie moc pysznych słodyczy. W tłusty czwartek przez dzień cały słodkim królem – pączek mały! *** Ja najbardziej lubię z różą A ja z lukrem, byle dużo Z cukrem pudrem też są super Chociaż słodkie, chociaż tłuste Pączki dziś się je na zdrowie każde dziecko ci to powie. *** Lepiej nie ryzykuj I w tłusty...
