Nie da się całkowicie wyeliminować bakterii z naszego otoczenia – to nie tylko niemożliwe, ale także niepożądane. Właściwa higiena oznacza umiejętność życia w otoczeniu mikroorganizmów, przy zminimalizowaniu ryzyka choroby. Dlatego dobrych nawyków higienicznych warto zacząć uczyć dziecko jak najwcześniej. Ważne jest nie tylko przypominanie o myciu rączek, ale też dawanie dobrego przykładu przez rodzica. Co jeszcze zadziała na dziecko?
Rodzice są dla swojego dziecka modelami. Dziecko obserwuje zachowania mamy i taty i stara się być taki jak oni. Rodzicielska perswazja jest jednak skuteczna wtedy, gdy jest wyważona i poparta zachowaniem spójnym z jej treścią. Innymi słowy, jeśli mama tłumaczy dziecku, że po każdym skorzystaniu z toalety (nocniczka) należy myć ręce, sama nie może o tym zapominać. Jeśli mówi, że każdy członek rodziny powinien mieć swój ręcznik, nie może używać tego należącego do taty. Jeśli opowiada, że po każdej kąpieli należy umyć wannę, nie może odłożyć tego na później, nawet jak nie ma na to ochoty. Po pewnym czasie dziecko zacznie traktować te czynności jako oczywiste i nie będzie go trzeba do nich namawiać.
Zobacz też: Jak nauczyć dziecko samodzielnego jedzenia?
Uczenie dziecka zachowań prozdrowotnych (jakimi niewątpliwie są nawyki higieniczne) może odbywać się w trakcie zabawy. Nie musi więc być ciężką pracą lub przykrym obowiązkiem ani dla dziecka, ani dla rodzica. Ważne jest jednak, aby dziecko miało jasność, jaki jest cel danej czynności. Przykład? Codzienne mycie może być połączone z zabawą – kąpaniem lalki czy kaczuszki – lecz nie powinno być przedstawiane dziecku jako zabawa: „Chodź, pobawisz się teraz w łazience”.
Wypracowanie u dziecka dobrych nawyków higienicznych wymaga przede wszystkim systematyczności. Nie sposób to uczynić okazjonalnie. Zachowania prozdrowotne muszą być wplecione w codzienną rutynę. Nie można z nich rezygnować, bo dziecko jest zmęczone lub chce się bawić, bo rodzic nie ma czasu lub przyszli goście. Przykładem zachowania, które musi być regularnie przestrzegane, jest dezynfekcja toalety. Może się nam wydawać, że nic się nie stanie, jak raz czy dwa zapomnimy. Tymczasem bakterie w toalecie mnożą się z każdą sekundą. Każdego dnia rodzina jest narażona na ich atak, bo przy każdym spłukaniu wody w toalecie zostają one wystrzelone na całą łazienkę. Efekt? Osiadają na szczoteczkach do zębów, ręcznikach, dziecięcych zabawkach itp., a każdy członek rodziny na własnych dłoniach roznosi je dalej: na krany, kontakty, klamki. Dlatego, chcąc pomóc chronić bliskich przed groźnymi zarazkami, używaj regularnie odpowiedniego płynu dezynfekującego.
Zobacz też: Kiedy zacząć uczyć dziecko dobrych manier?
Jeżeli dziecko zrobi coś dobrze i zostanie za to nagrodzony poprzez uśmiech, pochwałę, wycieczkę do parku itp., to będzie powielało to zachowanie w przyszłości, a przy tym za każdym razem będzie odczuwał z tego powodu satysfakcję. W przypadku gdy zrobi coś nie tak i zostanie za to ukarane (np. staniem w kącie), istnieje prawdopodobieństwo, że w przyszłości maluch nie popełni tego samego błędu, gdyż będzie mu się źle kojarzył.
Dostosuj język i szczegółowość wyjaśnienia do wieku dziecka: np. dwulatkowi można wyjaśnić to tak: „Jeśli masz brudne rączki i weźmiesz bułeczkę, to brud przyklei się do niej. Jak zjesz taką bułeczkę, może rozboleć cię brzuch”. Dziecko starsze jest w stanie zrozumieć bardziej szczegółowe wyjaśnienie, np. „Wokół jest dużo niewidocznych zarazków, które mogą wywoływać choroby, np. rotawirusy mogą powodować zatrucia pokarmowe. Żeby nie zachorować, musisz myć ręce zawsze po skorzystaniu z toalety...”.
Zobacz też: Posłuszne dziecko to nie zawsze szczęśliwe dziecko
Dziecko ma zaparcie, gdy wypróżnia się zbyt rzadko (rzadziej niż 3 razy w tygodniu) i przychodzi mu to z wysiłkiem. Trudno jest mu zrobić kupkę, która jest zbita i twarda. Zdarzają się też uszkodzenia śluzówki odbytu – malec odczuwa ból, a w kupce może pojawiać się krew. Maluchy z zaparciami to ponad 20 proc. pacjentów poradni gastroenterologicznych. Kiedy z zaparciem do lekarza Najważniejsza nie jest częstotliwość wizyt w toalecie, ale inne problemy. Do pójścia z dzieckiem do lekarza powinno rodziców skłonić: brudzenie bielizny z powodu zbyt długiego nierobienia kupki, jadłowstręt, chudnięcie, zaburzenia snu i zachowania. Przyczyny zaparć u dzieci Przyczyn może być wiele. Od błahych, gdy dziecko np. zbyt mało pije, po poważniejsze. Sytuację mogą pogarszać rodzice, przywiązując zbyt dużą wagę do częstości wizyt dziecka w toalecie. → NAWYKOWE. Ich przyczyna leży głównie w psychice dziecka. W wieku 2–5 lat częstym powodem zaparć jest wstrzymywanie kupki, np. przez codzienny pośpiech, zaaferowanie zabawą, brudną toaletę w przedszkolu lub też karanie dziecka za zabrudzenie bielizny. Zaparcie nawykowe może też wykształcić się przy nauce nocnikowania . Problemem mogą być dolegliwości, np. pęknięcia lub stan zapalny śluzówki. Leczenie zaparcia nawykowego: polega na umożliwieniu dziecku codziennego wypróżniania się w spokoju i higienicznych warunkach. Warto wyrabiać nawyk korzystania z toalety codziennie, najlepiej o tej samej porze. → DIETETYCZNE. U niemowląt do zaparć dochodzi najczęściej, jeśli piją zwykłe mleko krowie. U starszych dzieci – gdy ich dieta pozbawiona jest błonnika (warzyw, owoców i razowego pieczywa) lub odpowiedniej ilości picia. Leczenie zaparcia dietetycznego: niemowlęta należy karmić zgodnie ze schematem żywienia . Do diety starszych dzieci trzeba wprowadzić ciemne pieczywo, płatki...
Dziecko nie chce się myć? Spójrzmy prawdzie w oczy: czystość to nie jest mocna strona małych dzieci. Bo i niby czemu miałaby być? Fajnie jest się bawić, biegać po kałużach, malować rączkami, kruszyć ciastka po całym stole, mieć wąsy z kakao – słowem, cieszyć się światem i poznawać możliwości swojego ciała, a nie pamiętać, by było ono wypucowane, wymyte, wykąpane. To zadanie dla mamy! Jak w takim razie sprawić, by przedszkolak zaprzyjaźnił się z codzienną higieną? Sprawdź także: Wychowanie czyścioszka To łatwiejsze niż myślisz! Wymyślaj historyjki o zaletach czystości Trzy- lub czterolatek z zainteresowaniem wysłucha opowieści o złośliwych zarazkach, które uwielbiają brud i siedzą na skórze, dopóki ich nie pogonimy. A najbardziej boją się mydła! To jest nasza superbroń do walki z tą zgrają łobuzów. Oprócz mydła mamy płyny do kąpieli, szampon, dorośli używają też środków czystości do sprzątania... Pięcio- lub sześciolatka można powoli wprowadzać w świat „wiedzy tajemnej” o organizmie człowieka: opowiadać mu o krwi, systemie obronnym, dobrych i złych bakteriach. Śpiewajcie piosenki o myciu i kąpieli Śpiewajcie piosenki znane np. „Mydło wszystko umyje, nawet uszy i szyję...” i wymyślajcie własne. O myciu rączek po powrocie z dworu może przypominać ustalone zaklęcie (zamiast: „Umyj ręce, znów zapomniałaś!”, mówisz np.: „Woda czeka na człowieka”). UWAGA! Nie strasz przesadnie zarazkami. Mrożąca krew w żyłach historia o okrutnych bakteriach, które kryją się w zakamarkach ciała i czyhają na nasze zdrowie, jeśli tylko raz zapomnimy umyć rąk, może porządnie przerazić wrażliwego kilkulatka! Ucz dobrych manier Na niektóre dzieci działa dość prosty sposób. Wystarczy, jeśli mama tłumaczy, że: „Prawdziwa dama...
Każdy rodzic chce, aby jego dziecko było coraz bardziej samodzielne w wykonywaniu czynności higienicznych, aby czyniło postępy w zakresie dbania o siebie i swoje zdrowie. Kształtowanie odpowiednich nawyków higienicznych u dzieci to często niezliczone lekcje trwające miesiącami, a nawet latami. Warto więc ten czas nauki przeżyć jak najlepiej, choć z pewnością będą się zdarzały bunty i napięcia oraz pomyłki i wpadki. Zasady higieny: nie tylko mycie rąk Każda z czynności higienicznych takich jak korzystanie z toalety, mycie rąk i zębów składa się z pewnych określonych etapów. Warto więc w jak najbardziej przystępny i czytelny sposób przedstawić dziecku poszczególne „elementy” tych codziennych czynności. Pokazać na przykład, że przed umyciem rąk należy podwinąć rękawy, nauczyć dziecko jak dokładnie umyć dłonie, jak odkręcić i zakręcić wodę oraz wytrzeć ręce w ręcznik, a na końcu odwinąć rękawy, zgasić światło w łazience. Te poszczególne etapy każdej z czynności można narysować na kartce, którą kolejno umieścimy w widocznym miejscu w łazience, albo ubrać w słowa wymyślonej piosenki, którą będziecie śpiewać przy okazji wykonywania danej czynności. Kiedy jest najlepszy czas na naukę higieny u dziecka? Jak mycie rąk to przed posiłkiem, po spacerze, po skorzystaniu z toalety, gdy są brudne po pracach plastycznych. Jak mycie zębów to po przebudzeniu lub po śniadaniu i przed snem. Takie jasne postawienie sprawy i konsekwentne przestrzeganie panujących u was w domu zasad z pewnością ułatwi dziecku przyjęcie tych reguły jako swoich. Wsparciem w kształtowaniu pozytywnych nawyków higienicznych mogą być także książki, wiersze, w których również bohaterowie dbają o swoją higienę i odpowiednie załatwianie swoich potrzeb fizjologicznych. Rodzice mogą posiłkować się wierszami Jana Brzechwy pt. „Brudas”; „Grzebień i...
