Nauka mówienia - prawdy i mity

Jak rozwija się mowa dziecka Maleństwo już w łonie matki odbiera wypowiadane przez rodziców słowa. Gdy się rodzi, wyłącznie słucha, ale gdy ma już kilka tygodni, zaczyna wydawać pierwsze dźwięki. A potem szybciutko pojawiają się całe słowa, zdania.... Rozwój mowy dziecka w szóstym i siódmym tygodniu życia Jako pierwsze pojawiają się samogłoski – a, e, u, o . Dziecko powtarza je wielokrotnie w ciągu dnia, czasami w tej samej kolejności, a innym razem -zmieniając kolejność. Słuchając kilkutygodniowego malca, nie potrafimy powiedzieć z jakiego kraju pochodzi, w jakim języku mówią jego rodzice, starszy brat czy siostra. Na początku wszyscy „mówią” podobnie. Rozwój mowy dziecka w ósmym tygodniu życia Pojawiają się głośne, wybuchowe dźwięki. Najczęściej są to: b, d, g . Nie jest to jeszcze mowa, ale tzw. gruchanie. Malec ćwiczy w ten sposób narządy artykulacyjne. Dziecko wyrzuca z siebie te dźwięki z dużą siłą i jeśli przy tym w skupieniu patrzy na mamę lub tatę, wydaje im się, że z nimi rozmawia. Gdy jednak przenosi wzrok na lampę czy motyla zawieszonego nad łóżeczkiem, nie ma już wątpliwości, że to jeszcze nie jest rozmowa. Rozwój mowy dziecka w trzecim i czwartym miesiącu życia Malec łączy samogłoski ze spółgłoskami w sylaby. Najczęściej pojawiają się połączenia głosek – ba-ba, da-da, ga-ga . Teraz babci może się wydawać, że jej ukochany wnusio mówi „baba”, tymczasem to połączenie sylab jest całkowicie przypadkowe i na słowo „baba” niestety babcia musi jeszcze poczekać. Rozwój mowy dziecka w szóstym miesiącu życia Dźwięki wydawane przez półroczne niemowlę przypominają już słowa. To powtarzanie jest teraz zamierzone (nie, jak poprzednio, przypadkowe). Malec powtarza: la-la-la , da-da-da, ba-ba-ba . Jest to gaworzenie. Z sylab powstają długie łańcuchy. Czasem dziecko...

Dzieci uczą się mówić jakby mimochodem: bez mozolnego wkuwania słówek, tabeli czasów, listy wyjątków. Nie mając pojęcia o tym, co to jest podmiot, a co orzeczenie, rozszyfrowują gramatykę swojego języka. Naukowcy od wieków głowią się, jak to możliwe. Jedni uważają, że maluchy zaczynają mówić dzięki wrodzonej wiedzy o właściwościach ludzkiej mowy, inni – że uczą się tego od podstaw, jak jazdy na nartach. Nie ma natomiast wątpliwości co do jednego: mówienie ma ścisły związek z myśleniem. Polski dla nienarodzonych Dziecko zaczyna się uczyć, zanim przyjdzie na świat! Choć dźwięki, które docierają do wnętrza maminego brzucha, są stłumione i niewyraźne, nienarodzony maluszek może dzięki nim poznawać melodię i rytm języka, którego używają jego bliscy. W latach 70. amerykańscy naukowcy poprosili przyszłe mamy, by często i czule zwracały się do swoich nienarodzonych dzieci. Wszystko to zostało nagrane. Gdy po porodzie noworodki zabrano (w tamtych czasach przynoszono je matkom tylko do karmienia), okazało się, że maluchy bezbłędnie rozpoznają odtworzone z taśmy głosy swoich matek! Słysząc znajome słowa, natychmiast się uspokajały. Reagowały także na głosy innych kobiet, jednak zdecydowanie słabiej i z opóźnieniem. Zaś dzieci kobiet, które w ciąży nie mówiły do pociech w jakiś specjalny sposób, w ogóle nie zwracały uwagi na tego typu nagrania. Rytm i melodia Dziecko od początku komunikuje się z otoczeniem. Po narodzinach wydaje krzyk, który znaczy: „O rany, oddycham!”. Płacząc, oznajmia: „Jestem głodny!”, „Mam mokro!”, „Nudzę się!”. Gdy ma dwa, trzy miesiące, zaczyna gruchać (głużyć), czyli wydawać gardłowe dźwięki. Robi to odruchowo. Co ciekawe, gruchają też dzieci głuche, a więc nie ma to nic wspólnego ze słyszeniem. Półroczny maluch zaczyna gaworzyć, czyli świadomie...

Jeżeli dziecko ma trudności z mówieniem (np. nie wymawia niektórych głosek, inne zniekształca, jąka się, sepleni, „połyka” sylaby) z pewnością trzeba udać się z nim do logopedy. Specjalista fachowym okiem oceni problemy malucha i postara się znaleźć ich przyczynę. Przygotuje również ćwiczenia, które powinniśmy wykonywać z dzieckiem w domu. Warto też pamiętać, że równie ważna, jak wizyta u logopedy , jest także cierpliwość oraz wyrozumiałość rodziny. Przyjazna i ciepła atmosfera w domu pozwoli maluchowi łatwiej i szybciej pokonać problemy z mówieniem . Zobacz też: Nauka mówienia - prawdy i mity Jak pomóc dziecku, które ma problemy z mówieniem? Oto kilka rad, jak w domu możesz pomóc dziecku, które ma problemy z mówieniem: zawsze uważnie słuchaj swojego dziecka, nie przerywaj mu i nie zniechęcaj do mówienia ; staraj się mówić wyraźnie , w normalnym tempie i nie za głośno; buduj zrozumiałe zdania i używaj wyrazów , które dziecko zna; wymyślaj zabawy polegające na naśladowaniu różnych dźwięków i odgłosów ; ćwicz  oddech dziecka : zabawy, w których dziecko dmucha (baloniki, świeczki, słomki) świetnie się do tego nadają; wykorzystuj w ćwiczeniach smaczne słodkości, które zachęcą dziecko do gimnastykowania  narządów mowy – języka, warg: wciąganie ustami żelków np. w kształcie dżdżownic. Oczywiście bez pomocy rączek! Zobacz też: Jak mówi dwulatek? Sprawdź, czy twoje dziecko powinno pójść do logopedy Czego nie robić z dzieckiem? nie nakłaniaj dziecka do powtarzania słowa , które wymawia nieprawidłowo, bo utrwali niewłaściwe dźwięki; nie zawstydzaj dziecka, powtarzając, że nieprawidłowo mówi - nie pozwalaj również, aby inni się z niego śmiali i je przedrzeźniali; nie zmuszaj dziecka, aby...