Proszę, dziękuję, przepraszam...

Każdy ma prawo do uszanowania jego godności. Najlepszą drogą do tego, by cenić innych ludzi, jest poczucie własnej wartości. Przyjaźń, solidarność, tolerancja, uczciwość opierają się na szacunku do drugiej osoby. Ale tylko ten, kto samego siebie postrzega jako wartość, jest zdolny uznać prawa i potrzeby innych. Dziecko musi nabrać przekonania, że znaczy coś dla innych, jest coś warte, a jego zalety i zdolności są doceniane. Z drugiej strony powinno również zaakceptować własne błędy i słabości. Szanowanie siebie samego bowiem wpływa na sposób myślenia, wyrażania się i na samoocenę. Rzutuje też na relacje z otoczeniem i funkcjonowanie w grupie. Powoduje, że dziecko postępuje zgodnie z zasadami, które mu wpajasz nawet wtedy, gdy nikt nie patrzy mu na ręce. Nauka ta jest niełatwa, mozolna i należy ją rozpocząć we wczesnym dzieciństwie. Kroków do sukcesu jest sześć. 1. Przyglądaj się jego rysunkom „To ja z mamusią i tatusiem” - mówi 5-letnia Zosia, pokazując rysunek krzepkiego drzewka stojącego pomiędzy dwoma wielkimi drzewami. Ich gałązki splatają się, ale przestrzeń pomiędzy nimi jest wystarczająco duża, by mogły czuć się swobodnie i dalej rozwijać. Natomiast na portrecie rodzinnym 7-letniego Kamila widać dwa potwory podobne do rekinów z wyszczerzonymi, pełnymi zębów paszczami i wielkimi ślepiami, które krążą wokół małej, szarej rybki. Gdy dzieci rysują siebie i najbliższych, można zobaczyć, jakie znaczenie przypisują własnej osobie, czy czują się doceniane i ważne, czy zbędne i nic nie warte. Wyczuwają to znacznie wcześniej niż są w stanie wyrazić to słowami. Serdeczne gesty, zainteresowanie, łagodność rodziców, z drugiej strony zaś obojętność, rozdrażnienie i niecierpliwość już od pierwszych miesięcy życia sygnalizują dziecku: „Należysz do nas, kochamy cię i akceptujemy” albo przeciwnie –...

Jakie dobrze wychowane dziecko! – dzisiaj coraz rzadziej można usłyszeć takie słowa. ostatnio trochę straciły na znaczeniu... nadal jednak warto o nich pamiętać! Dziś grzeczność nie oznacza już pokory i ślepego posłuszeństwa, potakiwania starszym. Są jednak pewne cechy i zachowania, których nadal warto uczyć. Pomóc dziecku wyrosnąć na człowieka asertywnego, pewnego siebie, ale i dobrze wychowanego, to nie lada wyzwanie. Ale jaka satysfakcja, gdy się uda! Co to właściwie znaczy? Podstawa grzeczności to uważne odnoszenie się do innych ludzi. Tylko z pozoru brzmi to prosto. Powinnaś nauczyć malucha umiejętności słuchania innych i okazywania im uwagi, uprzejmości: od „proszę” i „dziękuję”, przez oddawanie przysług tym, którzy ich potrzebują, po gotowość niesienia prawdziwej pomocy. Grzeczność to korzystanie ze swoich praw bez ograniczania praw innych – domaganie się różnych rzeczy w sposób uprzejmy (np. umiejętność dopilnowania swej kolejki na zjeżdżalni bez pchania się i bicia). Kulturalne zachowanie przy stole. Szanowanie dobra wspólnego – śmieci rzucamy do kosza, a nie na chodnik, a stare gazety i czasopisma oddajemy na makulaturę, by ocalić lasy. Każdy z nas obawia się, że dobrze wychowane dziecko nie poradzi sobie we współczesnej dżungli. „Jeśli nie nauczę brzdąca walczyć o swoje, inni odepchną go i nic nie wskóra!” Cóż, sztuką jest wychować malca tak, by potrafił osiągać cele bez przemocy. Grzeczny to nie znaczy pokorny! Raczej – szanujący innych i znający swą wartość, umiejący domagać się respektowania swoich praw. Czyli – zamiast walnąć kolegę wpychającego się przed niego w kolejkę do zjeżdżalni, malec powinien umieć nie dać się odepchnąć i wyrazić w sposób cywilizowany: „Nie zgadzam się na to”. Taka nauka, oczywiście, musi potrwać – trudno tego...

Niemal wszystkie problemy psychiczne można wyjaśnić subiektywnym lub rzeczywistym brakiem miłości, czułości i akceptacji ze strony rodziców. Ten niedostatek może prowadzić do zaburzeń fizycznych i uczuciowych - przekonuje Aleksandra Godlewska, psycholog dziecięcy. Pierwszym uczuciem, jakiego doświadcza dziecko zaraz po urodzeniu, powinna być miłość rodziców. Bezbronne niemowlę otrzymuje ją w sposób bezwarunkowy. Mama i tata – osoby najważniejsze w jego życiu – opiekują się maluchem, zaspokajają jego potrzeby i kochają po prostu dlatego, że istnieje. Tak jak roślina potrzebuje słońca i wody, tak mały człowiek pragnie miłości i czułości. Dziecko wychowywane bez tych darów będzie ich poszukiwać przez całe życie. Przytulanie jest niezdrowe? W pierwszej połowie naszego wieku istniała teoria mówiąca, że im mniejszy kontakt dorosłego z dzieckiem w pierwszych miesiącach życia, tym zdrowiej dla malucha (sądzono, że można je w ten sposób uchronić od wielu infekcji). Niemowląt nie przytulano, jak najmniej dotykano. Poza czasem przeznaczonym na przewijanie i karmienie z butelki pozostawiano je w kołyskach. Na skutki nie trzeba było długo czekać. Maluchy odmawiały jedzenia, stawały się bierne, nie rozwijały się prawidłowo. Na szczęście zaniechano tych metod, choć echa takiego podejścia do wychowania pokutowały jeszcze przez wiele lat. Uważano np. że rodzice powinni być surowi i wymagający, a okazywanie swoim pociechom zbyt wielu uczuć, demaskuje słabości rodzica. Czułość bez granic W dzisiejszym podejściu do wychowania najważniejsze jest wpajanie maluchowi już od urodzenia, że kochasz go bez ograniczeń, bez zastrzeżeń, niezależnie od tego, co robi, czy co dzieje się wokół. I najważniejsze: bez względu na płeć. Niektórzy rodzice uważają, że jeśli chłopiec otrzymuje zbyt dużo pieszczot, stanie się maminsynkiem. Okazuje się, że jest zupełnie...