Żłobek Montessori bardzo różni się od tradycyjnego żłobka. Chociaż cele edukacji dzieci w jednym i drugim są zbliżone, droga do nich jest inna. Żłobek Montessori od A do Z jest zorganizowany w ten sposób, żeby przede wszystkim rozwijać niezależność i samodzielność dziecka. To oznacza, że w zasadzie nie ma tu czynności, której dziecko nie mogłoby wykonać samo. Cała przestrzeń jest dostosowana do wzrostu i możliwości rocznych, 2-letnich i 3-letnich dzieci, a nauczyciel jest łącznikiem między nimi a otoczeniem.
Metoda Montessori nie jest gotowym programem, według którego nauczyciel prowadzi dzieci. Jest raczej na odwrót – to dzieci pracują w tym obszarze, który je akurat interesuje, a nauczyciel za nimi podąża. Obserwuje, a następnie przygotowuje otoczenie. Założenie jest takie, żeby pokazywać dziecku, jak się wykonuje poszczególne czynności, np. zmywa naczynia, ale go nie wyręczać w tym, co potrafi zrobić samo.
Dr Maria Montessori – włoska lekarka i pedagożka – opracowała swoją metodę kształcenia dzieci ponad 100 lat temu. Z jej naukowych obserwacji rozwoju dzieci korzystają dziś nauczyciele na całym świecie. Co jest w niej takiego wyjątkowego? Założenie, że dziecko uczy się samo z siebie. Potrzebuje do tego tylko odpowiednio przygotowanego otoczenia. Pierwowzorem było założone przez Marię Montessori w 1907 roku w Rzymie pierwsze Casa dei Bambini ("dom dzieci").
Uporządkowanie i spokój to dwa hasła przewodnie, którym podporządkowane jest całe urządzenie żłobków i przedszkoli Montessori. Dzięki jasnemu podziałowi przestrzeni dzieci łatwo się w niej odnajdują i zaspokojona jest ich naturalna potrzeba porządku. Meble i wszystkie inne przedmioty są na takiej wysokości, że dziecko może samo po nie sięgnąć i skorzystać. W żłobku Montessori nie znajdziemy szafek zamkniętych na klucz czy wysoko zamontowanych półek. Wszystko jest pomyślane w ten sposób, żeby dziecko było bezpieczne i samodzielne. Przestrzeń podzielona jest na działy edukacji Montessori:
Oprócz tego jest też przestrzeń na tzw. dużą motorykę, czyli głównie wspinanie się i zjeżdżanie na specjalnie przygotowanych do tego materacach i konstrukacjach drewnianych oraz ogródek, w którym zazwyczaj mogą sadzić rośliny i o nie dbać.
Są dwa momenty, w których grupa zbiera się razem: powitanie w kółeczku i posiłek. Przez resztę czasu dzieci zajmują się tym, co same wybiorą. Obowiązuje zasada dowolności wyboru pracy, dopóki przestrzegane są warunki "niczego nie niszczymy i nikogo nie krzywdzimy".
Maria Montessori uważała, że dziecko od początku pracuje, nawet gdy wydaje się nam, że się "tylko bawi". Jego mózg wtedy intensywnie pracuje i rozwija się. Np. przesypując kaszę z jednego naczynia do drugiego, ćwiczy koordynację ręka-oko, rozwija zmysł słuchu, czuje ciężar naczynia itd. Uważała też, że dzieci wolą robić rzeczy "pożyteczne" i prawdziwe niż bawić się tradycyjnymi zabawkami. W myśl tego założenia, żłobek Montessori jest wyposażony w wiele sprzętów codziennego użytku, tylko mniejszych. Dzieci chętnie kroją owoce małymi (bezpiecznymi dla nich) nożami, zmywają małe szklanki i miseczki, zmiatają okruchy ze stołu małymi zmiotkami itd. W ten sposób też ćwiczą koordynację i uczą się samodzielnie wykonywać podstawowe codzienne czynności.
Sprzęty są prawdziwe – noże, szklanki, szczotki. Wszystko jak w życiu, tylko mniejsze. Dzieci nie robią sobie krzywdy, bo mają jasno powiedziane co do czego służy i jak należy się tym posługiwać. Tak samo materiał rozwojowy, który znajduje się w poszczególnych strefach, ma jasno określone przeznaczenie. Każdy przedmiot uczy konkretnej umiejętności lub zapoznaje dziecko z konkretnym pojęciem. Np. klocki do budowania wieży służą wyłącznie do budowania wieży. Są w jednym kolorze i nie dźwięczą, dzieci nie uczą się na nich liczyć itp. Materiały są ułożone na półkach od najłatwiejszych do najtrudniejszych, w koszyczku lub na tacy i dziecko wie, że właśnie tam powinno je odłożyć. Jest pełna jasność co do zasad panujących w przestrzeni, dlatego dzieci nie czują się zagubione i łatwo koncentrują się na aktywności. "Tam panuje taki spokój" – podsumowuje Magda Skotnicka, dyplomowana nauczycielka Montessori.
Konsultacja tekstu: Magdalena Skotnicka - dyplomowana nauczycielka Montessori
Zobacz też:
Wybierając przedszkole, bierz pod uwagę przygotowanie wychowawczyń, liczebność grupy, warunki lokalowe, predyspozycje własnego dziecka i koszty, jakie musisz ponieść na opłaty. Przedszkola publiczne Bardzo się ostatnio zmieniły. Często oferują dzieciakom całą gamę zajęć dodatkowych , obok tradycyjnej rytmiki i plastyki także zajęcia z angielskiego czy naukę tańca. Do maluchów przyjeżdżają teatrzyki, muzycy z filharmonii. Dzieci są dzielone na grupy wiekowe, zwykle cztery. Zgodnie z przepisami grupy nie powinny liczyć więcej niż 25 dzieci , w praktyce bywa różnie. Jeśli masz wybór, zdecyduj się na przedszkole państwowe , gdy: dziecko skończy 3 lata, z obserwacji wiesz, że nie ma kłopotów w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, doskonale radzi sobie z samodzielnym jedzeniem i ubieraniem, potrafi samo sobie zorganizować zabawę. Pamiętaj, że w przedszkolu najważniejsze jest fachowe przygotowanie personelu – pani powinna być mądra, zaradna i kochana. Przedszkole niepubliczne Niektóre mają określony profil: artystyczne, wegetariańskie, dla alergików, sportowe, muzyczne. Możesz więc poszukać takiego, w którym twoje dziecko będzie mogło najpełniej rozwijać swoje możliwości. Grupy są małe, 10-15 dzieci. Często grupa jest tylko jedna i są w niej dzieci w różnym wieku. Proponują więcej zajęć dodatkowych niż przedszkola publiczne. Kadra jest elastyczna i zazwyczaj chętnie dostosowuje się do indywidualnych potrzeb rodziców i dzieci (rodzaj diety, późniejsze przyprowadzanie dziecka, niepełny wymiar godzin). Słabą stroną są często warunki lokalowe (mało przestrzeni) i brak przyprzedszkolnego ogródka. Wybierz przedszkole prywatne, jeśli: malec ma niespełna trzy lata, źle funkcjonuje w dużej grupie rówieśników, chcesz posłać go tylko na trzy-pięć godzin dziennie, jesteś przekonana o indywidualnej fachowej opiece...
Żłobek to placówka opiekuńczo-wychowawcza, która działa na podobnych zsadach co przedszkole. Różnica polega na tym, że jest przeznaczona dla naprawdę małych dzieci – od 6 tygodnia życia do 3 r.ż. Decyzja o posłaniu malca do żłobka nigdy nie jest łatwa. Malutkie dzieci potrzebują rodziców i ciepłej domowej atmosfery, dlatego ważne jest, by wybrać ten najlepszy. W takim żłobku dziecko będzie się dobrze czuło i świetnie rozwijało . Sprawdź, co musisz wiedzieć i czym się kierować wybierając żłobek dla dziecka. Kto opiekuje się dziećmi w żłobku? Żłobek od przedszkola, oprócz wieku maluchów, nie różni się zbyt wiele. Dzieci tam również najczęściej dostają wyżywienie, opiekę wychowawczą i zajęcia rozwojowo-edukacyjne . Maluchy podzielone są na mniejsze grupy wiekowe. W grupie może być 15–35 dzieci, którymi opiekują się trzy wychowawczynie (po pedagogice lub dyplomowane opiekunki dziecięce) i jedna pani do pomocy, a niemowlakami dodatkowo pielęgniarka. Gdy jest więcej niż 30 maluchów, dołącza kolejna wychowawczyni. Opiekunka prowadzi swoje dzieci do końca edukacji żłobkowej. Jak wygląda dzień w żłobku? Dyrektorzy wielu żłobków wprowadzają elastyczne godziny otwarcia , np. od 6.30 do nawet 19.00! Godziny uzgadnia się z rodzicami. Dziecko może być w żłobku nie dłużej niż dziewięć godzin, ale można (warto!) odebrać go wcześniej. Dzieci przyjmowane są zwykle do godziny 8.00. Rano maluchy jedzą śniadanie. Potem czeka je zabawa, spacer. Czas na drugie śniadanie . Około godziny 11.30 dzieci jedzą zupkę. Potem czas leżakowania. Zwykle dopiero po drzemce jedzą drugie danie (obiad dzieli się, bo maluszki często nie są w stanie zjeść naraz dwóch dań). Około godziny 15.30 dzieci dostają podwieczorek. Potem czeka je zabawa i spacer. Co jedzą dzieci w żłobku? Niemowlęta dostają mleko mamy, które...
