Atak astmy polega na nagłym skurczu oskrzeli i oskrzelików, co utrudnia cyrkulację powietrza w drogach oddechowych. Dziecko ma problem ze swobodnym nabraniem powietrza i jego swobodnym wypchnięciem z płuc. Zjawisku temu na ogół towarzyszy niepokój i uczucie duszności. W skrajnym przypadku ciężki atak astmy może prowadzić do śmierci. Na szczęście zdarza się to rzadko i tylko wtedy, gdy pomoc nie nadejdzie na czas. Astmy oskrzelowej, która jest przyczyną ataków, nie trzeba się bać, ale u dzieci koniecznie trzeba ją leczyć. Astmę od dzieciństwa ma m.in. znana dziennikarka i podróżniczka Martyna Wojciechowska, która mimo choroby zdobyła Mount Everest.
Spis treści:
Wbrew pozorom atak astmy nie zawsze wygląda tak samo. To, jak się objawia i co w takiej sytuacji zrobić, zależy od jego nasilenia. Ogólnie rzecz biorąc, atak astmy może objawiać się:
O tym, że u dziecka może wystąpić atak astmy świadczą następujące symptomy:
W lekkim ataku astmy pojawia się lekka duszność i świsty towarzyszące oddychaniu. Dziecko może jednak mówić pełnymi lub niemal zdaniami i jest pobudzone, a jego serce i płuca pracują prawie normalnym rytmem – mogą być lekko przyspieszone. Dziecko nie ma problemu z przyjęciem pozycji leżącej.
Przy średnio nasilonym ataku astmy dziecko woli siedzieć, bo w takiej pozycji lepiej mu się oddycha. Świsty są głośne. Praca serca i płuca przyspieszają, dziecko jest senne lub ospałe, nie może mówić całymi zdaniami. Oddychanie jest na tyle utrudnione, że do pracy mogą włączać się dodatkowe mięśnie oddechowe (międzyżebrowe wewnętrzne, mięśnie brzucha oraz niektóre mięśnie obręczy barkowej) – przestrzenie międzyżebrowe wyraźnie pracują, przy wdechu dziecko może unosić barki, a przy wydechu mocniej pracować brzuchem.
W przypadku ciężkiego ataku astmy u dziecka może pojawić się jeden lub kilka z poniższych objawów:
W przypadku stwierdzenia jednego lub kilku wyżej wymienionych objawów cięzkiego ataku astmy trzeba wezwać karetkę. Bardzo przydatny jest też w takiej sytuacji pulsyksometr, który mierzy wysycenie krwi tlenem, czyli saturację krwi. Jeśli saturacja spada poniżej 93 procent, trzeba wzywać pomoc.
Przede wszystkim zapewnij dziecku wygodną pozycję, podaj środek rozszerzający oskrzela. Zachowaj spokój i zachęcaj dziecko do spokojnego oddychania. Jeśli atak astmy u dziecka był spowodowany alergią – usuń czynnik alergizujący. W czasie ataku nie podawaj dziecku picia i jedzenia. Postaraj się także uspokoić malucha.
W przypadku ciężkiego ataku astmy, w oczekiwaniu na ratowników:
Astma (oskrzelowa) nazywana jest również dychawicą oskrzelową i oznacza „trudności w oddychaniu”. Jest to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych. W wyniku podrażnienia następuje ich zwężenie, co jest spowodowane skurczem mięśni otaczających ścianę dróg oddechowych oraz obrzękiem błony wyścielającej od wewnątrz oskrzela. Czasami również duża ilość śluzu produkowanego przez tę błonę pogłębia zwężenie. Wszystko to powoduje, że dziecku trudno jest oddychać.
Stan zapalny dróg oddechowych prowadzi do niekontrolowanych skurczów oskrzeli i gromadzenia się w nich gęstego śluzu, w efekcie czego dziecko ma duszności. Ataki astmy u dzieci występują najczęściej nocą lub nad ranem.
Wyróżniamy dwa rodzaje astmy u dzieci:
Do głównych objawów astmy u dzieci należą:
Przyczyną astmy oskrzelowej u dzieci są najczęściej zaburzenia alergiczne, zależne od przeciwciał IgE. Przeciwciała te po połączeniu z cząsteczkami alergenów wywołują szereg reakcji immunologicznych i biochemicznych, prowadzących do wyzwolenia tzw. kaskady zapalnej.
O wystąpieniu astmy u dzieci decyduje jeszcze szereg innych czynników. Są to:
Jeżeli okaże się, że przyczyną astmy u dziecka jest alergia, lekarz będzie chciał sprawdzić, na co dziecko jest uczulone.
U niemowlęcia zwykle przyczyną astmy jest alergia pokarmowa na:
U nieco starszych dzieci przyczyną alergii są najczęściej alergeny wziewne, np. roztocza kurzu domowego, grzyby pleśniowe, pyłki drzew, traw.
Trudno zdiagnozować astmę u małych dzieci, gdyż nie ma jednoznacznych badań, które mogą ją potwierdzić. Lekarz stawia diagnozę na podstawie objawów. Jest spore prawdopodobieństwo astmy, jeżeli dziecko ma:
Astmę u dziecka rozpoznaje się również na podstawie tego, jak dziecko reaguje na zapisane przez lekarza leki rozszerzające oskrzela i sterydy wziewne. Jeżeli pomagają – lekarz może potwierdzić diagnozę choroby u dziecka. Wiarygodne analizy można jednak przeprowadzić, dopiero gdy dziecko ma 5-6 lat i można poddać go badaniu spirometrycznemu. Mierzy ono objętość i pojemność płuc oraz przepływy powietrza znajdującego się w płucach i oskrzelach.
Astmę u dziecka może zdiagnozować alergolog poprzez:
Dziecku podaje się leki zapisane przez lekarza – zwykle są to sterydy działające przeciwzapalnie, do wdychania przez specjalną pediatryczną tubę do inhalacji (kupisz w aptece) lub przez inhalator (nebulizator). Starsze dzieci, w wieku szkolnym, mogą już korzystać z leków wziewnych bez tuby.
Choremu dziecku podaje się:
Lekarz może także zalecić podawanie dziecku leków przeciwhistaminowych, które zmniejszą objawy alergii.
Nie można przerywać leczenia – astma to podstępna choroba: ma okresy, gdy się cofa, jednak może wrócić. Odstawić leki możesz dopiero po konsultacji z lekarzem.
Aby przeciwdziałać pojawieniu się astmy u dziecka:
Ruch jest sprzymierzeńcem, pomaga zwalczyć astmę. Niepokoi cię kaszel po wysiłku u dziecka? Nic nie szkodzi, jeżeli po jeździe na rowerze czy grze w piłkę dziecko zaczyna kasłać. Warto podać środek rozszerzający oskrzela i pozwolić dalej się bawić. To lepsze niż siedzenie w domu. Oczywiście unikaj uprawiania sportu na świeżym powietrzu z dzieckiem, które ma astmę, kiedy pylą uczulające je rośliny!
W rozpoznawaniu astmy u dziecka pomocny może być test kontroli astmy. Można go przeprowadzić już u przedszkolaka – pierwsze pytania są skierowane do dziecka.
Pytania do dziecka:
1. Jak się czujesz?
2. Czy chętnie dziś bawisz się i biegasz?
3. Czy często kaszlesz?
4. Czy budzisz się w nocy z powodu kaszlu?
Pytania dla mamy:
1. Przez ile dni w ciągu ostatnich czterech tygodni dziecko miało objawy astmy?
2. Przez ile dni w ciągu ostatnich czterech tygodni dziecko miało w ciągu dnia świszczący oddech?
3. Przez ile dni w ciągu ostatnich czterech tygodni dziecko budziło się w nocy z powodu kaszlu?
Wynik:
Zobacz też:
Alergia u dzieci może mieć różne przyczyny. Czy można rozpoznać alergię i alergen? Tak - istnieje wiele rodzajów testów alergicznych. Test oceniający stężenie specyficznych immunoglobulin we krwi dziecka. Można go przeprowadzić w zasadzie zawsze, gdy tylko nie podaje się leków. Czytaj też: Alergia - 10 faktów i mitów Innym sposobem są testy skórne - dawniej stosowane tylko u starszych dzieci, obecnie wykonywane również u maluszków. Te testy wymagają jednak powtarzania. Czytaj też: Wysypka u dzieci - rozpoznaj chorobę po wysypce Najlepszym sposobem na ocenienie przyczyny alergii jest oczywiście obserwacja dziecka przez rodzica. Posłuchajcie, co radzi pediatra. Film powstał we współpracy z Centrum Medycznym
Smog, a właściwie zanieczyszczenia, jakie są obecne w powietrzu, wyjątkowo mocno dotykają dzieci. Szczególnie zaś dzieci z astmą, czyli te maluchy, w których układzie oddechowym dochodzi do zapalenia, czyli astmy – tłumaczy d r n. med., alergolog i internista, Piotr Dąbrowiecki . Jakie są więc skutki smogu? Dla kogo smog jest niebezpieczny? Istnieją cztery grupy osób , dla których smog jest szczególnym zagrożeniem dla zdrowia. Wśród nich znajdują się: dzieci, osoby starsze, osoby chore na astmę lub choroby układu oddechowego i krążenia. Te osoby powinny absolutnie unikać wychodzenia na dwór podczas smogu. Najsilniej smog wpływa na dzieci astmatyczne, to znaczy, że skutki smogu najbardziej odczuwają takie maluchy, które dotyka zapalenie zwane astmą , które się charakteryzuje: dusznościami światami (świszczącym oddechem) kaszlem Na astmę nakłada się zapalenie wywoływane przez obecność zanieczyszczeń w powietrzu, którym maluchy oddychają. To doprowadza do większej ilości objawów, więc ewidentnie szkodzi dzieciom z alergią, alergicznym nieżytem nosa czy astmą właśnie. Skąd się bierze smog? Wszyscy wiemy, że smog to zmora podczas sezonu grzewczego. Ale co powoduje, że powstaje i jest tak niebezpieczny dla zdrowia? Podczas spalania drewna lub węgla zawsze do powietrza przenikają zanieczyszczenia, a skoro zimą musimy docieplać mieszkania , wówczas produkujemy znaczne ilości tych zanieczyszczeń. Dodatkowo powietrze zanieczyszczane jest też przez spaliny samochodów i wielkie fabryki. Im powietrze jest bardziej zanieczyszczone, tym jest cieplejsze. Taka warstwa ciepłego powietrza tworzy dla smogu swego rodzaju kopułę, która nie pozwala mu na rozwianie się. A wtedy stężenie smogu wzrasta, powodując, że jakość powietrza znacznie odbiega od norm. Czy w walce ze smogiem należy korzystać z maseczek...
Dzieci, które są uczulone na różne alergeny, mają zaburzoną odporność , dlatego są bardziej niż zdrowe dzieci podatne na wszelkie infekcje. Dodatkowo wirusy mogą u nich powodować zaostrzenie chorób alergicznych - mówi prof. Danuta Chmielewska-Szewczyk, alergolog. Czy infekcje nasilają alergię? Częste i łagodne pobudzają odporność najmłodszych dzieci (bo organizm uczy się radzić sobie z zarazkami), a nawet hamują rozwój alergii. Z drugiej strony, gdy wirusy zaatakują komórki błony śluzowej układu oddechowego, każda zakażona komórka ginie, a wirus atakuje następną. W ten sposób zostaje uszkodzona warstwa ochronna dróg oddechowych , do których mają łatwiejszy dostęp bakterie, alergeny i różne czynniki szkodliwe, np. dym tytoniowy. W zakażonych drogach oddechowych gromadzą się zniszczone komórki i duże ilości śluzu, który nie może być odkrztuszany, bo rzęski nabłonka są uszkodzone. Wszystko to sprzyja nasileniu się infekcji, a niekiedy także alergii . Dlaczego jesienią dzieci częściej mają ataki astmy? Infekcje wirusowe zawsze wywołują zaostrzenie tej choroby – dzieci z astmą chorują dłużej i dłużej kaszlą. Bywa też, że ciężkie infekcje, np. zapalenie oskrzelików czy płuc, mogą zapoczątkować rozwój astmy . Co temu sprzyja? Dzieci nie zawsze są odpowiednio ubrane do chłodniejszej, zmiennej pogody, a wychłodzenie osłabia odporność . Wracają do żłobków i przedszkoli, więc przebywają w dużych grupach, rzadziej wychodzą na dwór, co sprzyja szerzeniu się chorób. Często w czasie wakacji rodzice przerywają leczenie astmy i po wakacjach choroba się uaktywnia. U dzieci, które pierwszy raz idą do żłobka lub przedszkola, zaostrzenie może być wywołane stresem . Czy nawracające zapalenie ucha ma związek z alergią? U małych alergików, tak samo jak u nie alergików, ta choroba ma podłoże...
