Ból głowy u dziecka – przyczyny, rodzaje, leczenie

Ból głowy u dziecka może przyjmować różną formę. Czasami jest to niezbyt nasilony, ćmiący ból obejmujący całą głowę. Czasami lokalizuje się w okolicy oczu lub z tyłu głowy. Bywa i tak, że jest tak silny, że towarzyszą mu światłowstręt i wymioty. Tak jak i rodzajów bólu głowy jest wiele, tak i jego przyczyn jest dużo. Warto je znać, aby móc, o ile to możliwe, szybko pomóc dziecku.

Ból głowy u dziecka:

• możliwe przyczyny
• ból głowy po wysiłku
• ból w nocy
• co podać na ból głowy

1. Ból głowy w wyniku przegrzania
2. Głód a ból głowy
3. Ból skutkiem urazu
4. Stres a ból głowy
5. Ból skutkiem przemęczenia
6. Wady wzroku a bóle głowy
7. Ból głowy wskutek infekcji
8. Migrenowy ból głowy
9. Ból jako objaw pasożytów
10. Zatokowy ból głowy
11. Neurologiczny ból głowy

Ból głowy u dziecka – przyczyny

Zawsze na początek warto zmierzyć gorączkę. Jeśli malec ją ma, to właśnie ona jest zapewne przyczyną bólu głowy. Gdy temperatura spadnie, dziecko poczuje się lepiej. Większym problemem są sytuacje, gdy bóle głowy u dziecka często się powtarzają, chociaż smyk nie jest chory. Zwróć wtedy uwagę, o jakiej porze dnia się pojawiają, jak długo trwają. I koniecznie idź do pediatry: trzeba znaleźć ich przyczynę.

Przyczyny bólu głowy u dziecka mogą być następujące:

• przegrzanie, udar słoneczny;
• głód;
• uraz głowy i wstrząs mózgu;
• stres;
• przemęczenie;
• wada wzroku;
• choroba;
• migrena;
• infekcje pasożytnicze;
• chore zatoki;
• problemy neurologiczne.

Ból głowy u dziecka po wysiłku

Na ogół świadczy o odwodnieniu lub przegrzaniu organizmu. Jest wtedy pulsujący i umiejscowiony po bokach głowy. Czasami jednak u dziecka może pojawiać się napięciowy ból głowy po wysiłku. Jeśli dziecko jest nawodnione, nie ćwiczy w upale, a bóle głowy pojawiają się po wysiłku i nie tylko po nim, warto zgłosić się do fizjoterapeuty. Oceni on postawę dziecka i sprawdzi, czy maluch nie ma zbyt napiętych mięśni w okolicy szyi i karku oraz pleców. Czasami to właśnie nadmierne napięcie mięśni wywołuje bóle głowy u dzieci i dorosłych.

Ból głowy u dziecka w nocy

Taki objaw, jeśli powtarza się, wymaga pilnej konsultacji u lekarza. Ból głowy, który wybudza dziecko, może mieć charakter migrenowy, ale może być też objawem poważnych schorzeń, takich jak: guz lub torbiel w mózgu albo krwiak. Zmiany te powodują wzrost ciśnienia śródczaszkowego, który jest przyczyną bólu.

Nocny ból głowy może też być objawem schorzeń neurologicznych: zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenia mózgu, które zdarza się np. po ukąszeniu kleszcza. Dodatkowym sygnałem, że chodzi o te właśnie dolegliwości, jest sztywność karku oraz wymioty, gorączka, zaburzenia wiadomości.

Co na ból głowy u dzieci

Doraźnie, aby obniżyć dolegliwości, można podać dziecku paracetamol lub ibuprofen dla dzieci. Jeżeli podejrzewasz, że ból głowy u dziecka jest wynikiem udaru cieplnego lub słonecznego, nie podawaj maluchowi leków, tylko od razu dzwoń po pomoc.

Ból głowy u dziecka w wyniku przegrzania lub udaru słonecznego

Możesz podejrzewać udar słoneczny, jeśli: maluszek długo bawił się na słońcu (np. bez nakrycia głowy), niewiele pił.

Co robić?

• Zabierz dziecko w cień.
• Daj mu pić.
• Sprawdź, czy dziecko ma gorączkę. Jeśli tak, spróbuj ją obniżyć chłodnymi okładami robionymi na podudzia dziecka.
• Gdy malec bardzo źle się czuje, wymiotuje, jest osłabiony, szybko jedźcie do szpitala.

Ból głowy w wyniku głodu

Jeżeli przez kilka godzin dziecko niczego nie jadło, bo było np. bardzo zajęte zabawą i boli je cała głowa, faktycznie dolegliwość może być wynikiem spadku ilości cukru we krwi.

Co robić?

• Podaj szybko jakąś przekąskę dla dzieci i coś do picia (osłódź cukrem lub miodem, by prędko podnieść poziom glukozy we krwi).
• Staraj się tak planować dzień, by przerwy między posiłkami nie były długie.
• Jeśli takie sytuacje powtarzają się, idź z dzieckiem do lekarza (zwłaszcza gdy zauważyłaś, że malec pije więcej niż zwykle). Te objawy mogą świadczyć o cukrzycy!

Ból głowy u dzieci z powodu urazu

Pojawia się, gdy dziecko uderzyło się w głowę. Może zacząć skarżyć się na ból głowy od razu po tym zdarzeniu lub nawet kilka dni później. Bolesne może być zarówno miejsce uderzenia, jak i cała głowa.

Co robić?
Jeśli ból nie mija po kilkunastu minutach, jedźcie do szpitala. To konieczne, gdy malec po upadku:

• nawet na chwilę stracił przytomność,
• jest senny,
• masz z nim słaby kontakt,
• wymiotuje, a także wtedy, gdy:
• zauważysz, że ma nierówne źrenice.

Stres może być przyczyną bólu głowy u dzieci

O tego typu bólu świadczy to, że malec skarży się w określonych sytuacjach, np. w niedzielę wieczorem czy rano przed wyjściem do przedszkola. Zwykle w takich sytuacjach dzieci mają bóle brzucha, ale niektóre skarżą się na głowę. Kiedy stresująca sytuacja kończy się, malec szybko wraca do siebie.

Co robić?

• Jeśli jesteś pewna, że przyczyną bólów głowy są właśnie stresy i niepokoje dziecka związane z chodzeniem do przedszkola, porozmawiaj z wychowawczynią. Zapytaj, co może być przyczyną takiego lęku: posiłki, leżakowanie, relacje z rówieśnikami. Wspólnie zastanówcie się, co można zrobić, by poprawić sytuację.
• Gdy wracasz z dzieckiem z przedszkola, idźcie na spacer, np. na plac zabaw, do parku, by pobiegało i odpoczęło.
• Stwarzaj jak najwięcej sytuacji, gdy malec może bawić się na dworze wesoło i beztrosko.
• Jeśli to nie pomaga i dziecko nadal ma bóle głowy, idź z nim do psychologa.

Ból głowy u dziecka jako objaw przemęczenia

Pojawia się po tym, jak twoja pociecha mało spała, długo oglądała telewizję, grała na komputerze.

Co robić?

• Namów malca na położenie się do łóżka, dobrze wywietrz mieszkanie. Jeśli nie chce się położyć, zaproponuj mu spacer.
• Zmień rozkład dnia. Pamiętaj: przedszkolak powinien spać w nocy 9–10 godzin i koniecznie codziennie być co najmniej przez dwie godziny na dworze.
• Oglądanie telewizji czy zabawa przy komputerze nie powinny mu zabierać więcej niż godzinę dziennie (a lepiej nawet jeszcze mniej).

Wada wzroku może powodować ból głowy u dziecka

Możesz podejrzewać wadę wzroku, jeśli: dolegliwości często się powtarzają. Pojawiają się zwykle, gdy dziecko „pracowało“ wzrokiem, np. oglądało telewizję, grało na komputerze, rysowało. Zwykle oprócz bólów głowy można zauważyć inne objawy: malec np.

• siada bardzo blisko telewizora,
• nie lubi rysować, układać puzzli,
• niechętnie uczy się literek,
• mruży oczy, gdy patrzy w dal.
   

Co robić?
Koniecznie umów się na wizytę u okulisty. Bóle głowy mogą być spowodowane:

• astygmatyzmem,
• krótkowzrocznością,
• ukrytym zezem u dziecka,
• jaskrą.
   

Jeśli lekarz potwierdzi wadę, dziecko będzie musiało nosić okulary lub soczewki.

Choroba u dziecka to najczęstsza przyczyna bólu głowy

Oprócz bólu głowy podczas choroby maluszek ma też gorączkę lub inne objawy wskazujące na infekcję, np. katar, kaszel.

Co robić?

• Jeśli symptomy (gorączka, katar) wskazują na typową infekcję przeziębieniową, podaj dziecku środek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy (najlepiej z ibuprofenem, gdyż działa też przeciwzapalnie).
• Gdy to nie pomaga i dziecko nadal źle się czuje albo dołącza się biegunka, wysypka, idź z nim do lekarza.
• Jeśli maluch oprócz bólu głowy ma wysoką gorączkę, wymioty i zaburzenia świadomości, szybko zabierz go do szpitala – to może wskazywać na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Ból głowy z wymiotami – to może być migrena

Ból migrenowy może występować jako bolesny ucisk, pulsowanie, może też lokalizować się w okolicy czoła i oczu lub potylicy. Ich cechą charakterystyczną jest to, że

• bóle głowy są silne, pulsujące, trwają od kilkunastu minut do kilku godzin.
• Dziecku przeszkadza ostre światło, dźwięki, zapachy.
• Dziecko może wymiotować.
   

Co robić?

• Podaj środek przeciwbólowy z paracetamolem lub ibuprofenem.
• Połóż malucha do łóżka, zgaś światło (w dzień zasuń zasłony).
• Pogłaszcz go po głowie, poczytaj mu bajkę, pomóż zasnąć.
• Jeżeli dziecko ma migrenowe bóle głowy, koniecznie trzeba zabrać je do lekarza. Częściej występują one u kilkulatków, których rodzice też cierpią z powodu migreny.

Infekcje pasożytnicze u dziecka a bóle głowy

Możesz podejrzewać, że dziecko ma pasożyty, jeśli ma objawy zakażenia:

• często skarży się na pobolewania głowy, jest przy tym apatyczne albo przeciwnie – niespokojne, pobudzone.
• Charakterystyczne jest to, że często pojawiają się również bóle brzuszka.
• Malec źle sypia, wybudza się w nocy, może się drapać w okolicach pupy.
   

Co robić?
Trzeba zabrać dziecko do pediatry. Jeśli będzie podejrzewał infekcję pasożytniczą (np. spowodowaną owsikami, lambliami), zaleci badania kału lub od razu przepisze odrobaczanie dziecka z użyciem specjalnych leków. Musi je brać cała rodzina.

Chore zatoki u dziecka a ból głowy

Możesz podejrzewać chore zatoki, jeśli:

• ból pojawia się z przodu główki, ponad nasadą nosa, na czole lub po bokach nosa albo w okolicach zębów,
• dziecko od dłuższego czasu ma katar (spowodowany infekcją lub alergią), nawet niewielki.
• Często dołączają się również inne objawy oprócz bólów głowy: kaszel albo podwyższona temperatura.
• Charakterystyczne jest także to, że ból głowy zwykle nasila się, kiedy dziecko pochyla się, wykonuje skłon.
   

Co robić?
Idź z malcem do lekarza, najlepiej do laryngologa. Może on zalecić RTG lub USG. Jeśli stwierdzi zapalenie zatok, przepisze antybiotyk. Bóle głowy mogą być też spowodowane skrzywieniem przegrody nosowej, co powoduje niedotlenienie. Taką diagnozę także postawi laryngolog.

Problemy neurologiczne też objawiają się bólem głowy

Możesz je podejrzewać, jeśli: bóle głowy są silne, powtarzają się, nie można ich wytłumaczyć przemęczeniem, niewyspaniem, chorobą, wadą wzroku.

Co robić?

• Umów się na wizytę do neurologa dziecięcego.
• Zrób to jak najszybciej, jeżeli dolegliwości pojawiają się w nocy i wybudzają malca lub dołączają się wymioty.
   

Neurolog może zalecić badanie EEG mózgu albo rezonans magnetyczny po to, żeby upewnić się, czy dziecko nie ma poważnych schorzeń, np. nowotworów, padaczki. Na szczęście te choroby zdarzają się bardzo rzadko.

Zobacz więcej:

• Ból głowy u dziecka? To może być depresja!
• Co robić z bólem głowy w ciąży
• Czy seks pomaga na ból głowy?