Gdy dziecko ma chorobę lokomocyjną

Oczy rejestrują: jesteś w ruchu. Tymczasem błędnik (narząd równowagi) wysyła informację, że ciało pozostaje nieruchome. Mózg dziecka nie umie pogodzić tych dwóch sprzecznych sygnałów i odpowiada buntem. Efekt? Opłakany. Właśnie tak w uproszczeniu wygląda mechanizm powstawania choroby lokomocyjnej.

Co wywołuje mdłości u dziecka z chorobą lokomocyjną?

Dziecko z chorobą lokomocyjną to prawdziwa królewna na ziarnku grochu. Podczas jazdy przeszkadza mu dosłownie wszystko, a szczególnie:


• Upał. Kiedy jest gorąco, dziecko częściej odczuwa mdłości. Przyklej zatem do okien rolety, które nie tylko ochronią przed słońcem, ale też trochę ograniczą śledzenie migającego krajobrazu.

• Stres. Kiedy dziecko wsiada do auta ze strachem, że zaraz będzie mu niedobrze, najpewniej rzeczywiście mdłości szybko się pojawią. Choroba lokomocyjna częściej pojawia się u dzieci nerwowych i wrażliwych.
• Pusty żołądek. Skurcze z głodu mogą nasilić dolegliwości malucha.

• Zbyt głośna muzyka. Dla chorującego w aucie dziecka dodatkowe bodźce często są nie do zniesienia.

• Zapach spalin albo wnętrza auta. Częste wietrzenie auta (albo jazda z otwartym oknem) może ustrzec dziecko przed wymiotami. Uważaj jednak, aby maluch nie siedział w przeciągu: pęd powietrza może u niego wywołać np. zapalenie spojówek albo ból uszu.

Niemowlę nie choruje na chorobę lokomocyjną

Takie maleństwo nie ma jeszcze do końca wykształconego błędnika (który, przypomnijmy, przesyła do mózgu informację o tym, w jakiej pozycji znajduje się ciało), dlatego jazda samochodem nie sprawia mu kłopotów. Przeciwnie: kołysanie auta jest dla niego przyjemne. Mdłości pojawiają się dopiero około drugich urodzin dziecka. Problem narasta z wiekiem: statystyczny sześciolatek częściej choruje podczas jazdy niż trzylatek. Jeszcze gorzej sprawa wygląda wśród dziesięcio-, dwunastolatków – w tym wieku dolegliwości są najczęstsze.

Choroba lokomocyjna to nie tylko wymioty

Zanim wystąpią nudności, najpierw pojawią się zawroty albo ból głowy czy apatia. Maluch jest senny, nie ma ochoty na zabawę, czuje nagły spadek sił. Często przełyka ślinę i ziewa. Jego skóra robi się blada, chłodna i wilgotna. Po zwymiotowaniu nadchodzi krótkotrwała poprawa, jednak mdłości i wymioty często powracają, gdy samochód znowu ruszy.

Na chorobę lokomocyjną u dziecka pomogą leki...

Środki przeciw chorobie lokomocyjnej ograniczają funkcjonowanie błędnika, jednak czasem ich efektem ubocznym może być np. nadmierna senność. Dla dzieci bezpieczne, choć nie we wszystkich przypadkach skuteczne, są środki na bazie imbiru lub leki homeopatyczne. Popularny Aviomarin (zawiera substancję przeciwhistaminową działającą przeciwwymiotnie) może być stosowany u dzieci, które skończyły pięć lat.

...albo opaska na rękę na mdłości

W aptekach możesz znaleźć także przeciwwymiotne opaski akupresurowe na rękę. Znajdujący się na nich guzik uciskowy powinien po nałożeniu opaski znajdować się między ścięgnami w odległości ok. 5 cm od przegubu. Nie jest znany mechanizm działania opasek, ale wiele mam przyznaje, że już chwilę po ich nałożeniu na rękę dziecka objawy choroby lokomocyjnej ustają. Ich dodatkową zaletą jest brak efektów ubocznych.


Samolot też buja

Zwykle dzieci, które chorują w trakcie jazdy samochodem, mają podobne kłopoty także podczas lotu samolotem, dolegliwości najsilniejsze są podczas startu i lądowania oraz rejsu statkiem (im mniejsza łódź, tym bardziej odczuwalne jest kołysanie). Maluchy z chorobą lokomocyjną zwykle nie należą też do miłośników wszelkiego rodzaju karuzel i kolejek górskich, a nawet huśtawek czy wind.


Sprawdź, co zabrać na wakacje nie tylko z niemowlakiem? – listy do druku

Co zrobić, aby dziecko zniosło jazdę mimo choroby lokomocyjnej?

Zanim wyruszycie:

• Pół godziny wcześniej podaj dziecku niewielki posiłek (np. kawałek suchej bułki albo banana).
• Zrezygnuj z podawania słodyczy, napojów gazowanych albo soków.
• Nie strasz malca, że będzie chorował podczas jazdy.

• Sprawdź, czy pas, którym zapinasz dziecko, nie uciska ani jego brzucha, ani szyi.
• Porządnie przewietrz samochód.

W trakcie jazdy:

• Jeśli maluch waży ponad 9 kg, posadź go przodem do kierunku jazdy.
• Kiedy jedziecie autobusem, zajmijcie miejsca z przodu, tuż za kierowcą.
• Nie pozwól dziecku czytać ani oglądać książeczek.
• Podawaj picie (w małych porcjach).
Najlepsza będzie lekko schłodzona woda. Spryskuj też dziecku twarz wodą w spreju albo połóż zimny okład na czoło.
• Róbcie przerwy w jeździe. Idealnie byłoby zatrzymywać się co pół godziny. Zachęcaj malca, aby oddychał głęboko.

Konsultacja: dr n. med. Alicja Karney, pediatra, pracuje w Klinice Pediatrii w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie.

Zobacz też: Jak podróżować samochodem z małym dzieckiem?