
Pneumokoki (inaczej dwoinki zapalenia płuc) występują u wielu dzieci i dorosłych w gardle i nosie. Zwykle nie wywołują choroby. Jednak dla osłabionych, podatnych na infekcje niemowląt i małych dzieci są groźne.
Jak można się zakazić?
Drogą kropelkową, podczas kaszlu, kichania. Nie tylko od osób, które mają wyraźne objawy choroby, ale także od zdrowych. Nosicielami tych bakterii jest 20–40% wszystkich dzieci, zwłaszcza maluchy w żłobkach i przedszkolach. Okres wylęgania choroby wynosi 1–3 dni.
Kto najczęściej choruje?
Szczególnie narażone są maluchy do dwóch lat. Po trzecim roku życia zachorowania są już rzadsze. Bardziej podatne na zakażenie są dzieci, które chodzą do żłobka lub przedszkola, mają obniżoną odporność ze względu na częste infekcje. A także te, które często zażywają antybiotyki, zwłaszcza nieprawidłowo podawane (może pojawić się problem oporności bakterii na leczenie), oraz dzieci z chorobami przewlekłymi, a szczególnie po usunięciu śledziony.
Jakie są objawy?
Pneumokoki mogą powodować różne choroby o różnym nasileniu. Najczęściej są to:
Ropne zapalenie opon mózgowych – zwłaszcza u 6–24-miesięcznych dzieci. Występują silne bóle głowy, gorączka, niepokój, nudności, drgawki, ciemiączko może być uwypuklone, tętniące.
Zapalenie płuc – często towarzyszy mu zapalenie opłucnej. Objawia się wysoką gorączką, kaszlem, dusznością. Pneumokoki są przyczyną 25–30% tej choroby u dzieci (głównie starszych). Rozpoznanie potwierdza posiew śluzu z oskrzeli.
Zapalenie ucha środkowego – pojawia się ból ucha, gorączka, przytłumienie słuchu. Często towarzyszą temu nudności i biegunka.
Zapalenie zatok przynosowych – wtedy pojawia się ropna wydzielina z nosa, kaszel, ból głowy w okolicy zatok. Może być gorączka.
Sepsa – pneumokoki są odpowiedzialne za większość przypadków tej groźnej choroby w Polsce. Szczególnie niebezpieczne jest to dla niemowląt, bo mają niedojrzały układ odpornościowy. Jeśli w czasie zwykłej infekcji wirusowej lub tuż po niej pojawiają się niepokojące objawy, od razu trzeba pokazać malca pediatrze!
Jakie leczenie?
Przy najmniejszym podejrzeniu zakażenia pneumokokami dziecko powinno otrzymać antybiotyki. Leczenie bywa często utrudnione i przedłuża się ze względu na oporność bakterii na liczne antybiotyki.
Czy można zapobiegać?
Najskuteczniejsze jest zapobieganie poprzez szczepienia (już od pierwszego półrocza życia). W okresie nasilonych infekcji dziecko trzeba chronić przed dużymi skupiskami ludzi, np. przebywaniem w centrach handlowych.
Odpowiada ekspert: prof. Maria Korzon, pediatra, onkolog, od 47 lat leczy małych pacjentów, kieruje Kliniką Pediatrii, Gastroenterologii i Onkologii Dziecięcej Instytutu Pediatrii AM w Gdańsku, jest członkiem zarządu oraz prezesem oddziału gdańskiego PTP oraz wojewódzkim konsultantem ds. pediatrii.
