zakażenia pasożytnicze
Fotolia
Zdrowie

Pasożyty na wakacjach – jak chronić dzieci przed owsikami, tasiemcami, glistami [WYWIAD]

Wzbudzają strach, a już na pewno obrzydzenie. Niektórzy rodzice chcą prewencyjnie odrobaczać dzieci. Tymczasem w Polsce większość chorób pasożytniczych to rzadkość, więc nie ma potrzeby aż tak się ich bać. Choć są pewne wyjątki... O zakażeniach pasożytami u dzieci rozmawiamy z dr n. med. Jolantą Popielską z Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie.

dr n. med. Jolanta Popielska
mat. pras.
Dr n. med. Jolanta Popielska - pediatra, specjalista chorób zakaźnych. Pracuje w Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym w Warszawie w Klinice Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego. Specjalizuje się w opiece i leczeniu dzieci zakażonych HIV. W kręgu jej zainteresowań są też choroby pasożytnicze u dzieci. 

Aleksandra Sobieraj: Bać się czy nie bać pasożytów?

Dr n. med. Jolanta Popielska: To zależy, gdzie się mieszka i o jakich pasożytach mówimy. W krajach tropikalnych parazytozy są bardzo częste, zwłaszcza te układu pokarmowego. W Polsce takie pasożyty są rzadkością. Inne parazytozy, bo można je podzielić na tkankowe, przewodu pokarmowego i skórne, oczywiście są, ale też jest ich niedużo.  

Pasożyty skórne to np. wszy czy świerzb, a tkankowe? 

– Występują wtedy, gdy pasożyt umiejscowi się nie na skórze, nie w przewodzie pokarmowym, ale w jakimś narządzie, np. w mózgu, płucach, wątrobie. Przykładem jest bąblowica, którą można zarazić się po zjedzeniu niemytych jagód, wcześniej zabrudzonych kałem lisa, psa, wilka, który miał tasiemca. W tkance człowieka zaczyna rosnąć bąbel – może to być niebezpieczne, jeśli zmiana umiejscowi się np. w mózgu. Bywa, że nawet mała powoduje poważne konsekwencje

A jakie są najczęstsze pasożyty pokarmowe? 

– W Polsce zdecydowanie najczęstsza jest owsica. Nie ma danych epidemiologicznych, są jedynie szacunkowe, które mówią, że owsiki ma ok. 10 proc. dzieci. Na drugim miejscu jest lamblioza – od 1 do 10 proc. Zdecydowanie rzadziej, u mniej niż 1 proc. populacji, występuje tasiemczyca i glistnica. Zdarza się też węgorczyca – głównie w Polsce południowo-wschodniej – ale węgorka najczęściej przywozimy z krajów tropikalnych, tak jak pełzakowicę. Inne zachorowania na pasożyty pokarmowe są już absolutnie sporadyczne. 

Zobacz też film o owsicy:

Rodzice najbardziej boją się pasożytów pokarmowych. Gdzie można się nimi zarazić?  

– Pasożytami pokarmowymi zarażamy się od innych ludzi – owsicą przez bezpośredni kontakt z zarażonym lub unoszącymi się w powietrzu jajami, a glistnicą, jeśli zjemy glebę, do której wypróżnił się inny człowiek. Tasiemcem – jedząc mięso zwierząt, które posiada w sobie larwy. Choć zjadając mięso zwierząt (lub owoce zanieczyszczone odchodami zarażonych zwierząt), można też zarazić się pasożytami tkankowymi. Lambliami najczęściej zarażamy się przez bezpośredni kontakt z chorym, ale można się też zarazić m.in. przez kontakt z wodą (także basenową) czy pokarmem.  

A w piaskownicy? Od zwierząt?

– Lambliami rzeczywiście można zarazić się od zwierząt domowych. Na owsicę i glistnicę chorują tylko ludzie, więc nie można ich złapać od zwierząt. W piaskownicach, z którymi wiążemy psy i koty, można najczęściej złapać tasiemce albo glisty psie bądź kocie, których żywicielem ostatecznym jest pies lub kot, a człowiek może być tylko żywicielem przypadkowym, pośrednim, czyli ma w sobie stadium larwalne, które już dalej się nie rozwinie, bo człowiek musiałby zostać zjedzony przez inne zwierzę – co się nie zdarza w naszym kraju. Tutaj łańcuch zostaje przerwany, nie rozwijają się u człowieka te pasożyty, bo do rozwoju potrzebują zwierzęcia. 

Czyli zarażenie się pasożytami nie jest takie łatwe, o ile zachowujemy podstawowe zasady higieny? 

– Tak, jeśli mówimy o pasożytach przewodu pokarmowego w Polsce, to uspokajam. Bo one występują sporadycznie i nie dają ciężkich objawów. Poza tym większość z nich ustępuje sama, bez leczenia. Glista żyje rok, maksymalnie dwa lata, obumiera i zostaje wydalona. Lamblie u zdrowej osoby ustępują po 2–3 miesiącach. Owsiki są specyficzne poprzez łatwość zarażenia, więc je warto leczyć. A tasiemce są wyjątkowo rzadkie

Czyli nie trzeba prewencyjnie odrobaczać dzieci? 

– Absolutnie! To niepotrzebne leczenie, które może dać niekorzystne objawy spowodowane działaniami niepożądanymi leków. Pasożyty tkankowe trzeba jednak traktować z dużą uwagą, bo są takie, które dają łagodne objawy, i takie, które powodują poważne konsekwencje. Np. toksokaroza (glista psia, kocia) zazwyczaj przebiega łagodnie, ale może dawać poważne powikłania pod postacią zmian na dnie oka, których konsekwencją może być ślepota. Toksoplazmoza (pierwotniak, którym można zarazić się np. od kotów) podobnie – zmiany na dnie oczu, uogólnione zakażenie, choć najczęściej przebiega bezobjawowo. A bąblowica, węgorczyca zależnie od tego, gdzie się umiejscowi, np. w wątrobie czy śledzionie latami może nie dawać objawów, ale umiejscowiona w mózgu czy oku da poważne konsekwencje. Zatem pasożyty pokarmowe w Polsce należy traktować spokojnie, tkankowe również, ale z uwagą i na pewno diagnozować – to lekarz podejmuje decyzję o leczeniu. Natomiast skórne (wszy, świerzb) są teraz bardzo u nas  częste i choć nieprzyjemne, wstydliwe, to poddają się leczeniu.

A co jeśli jedziemy na wakacje do tropików?

– W krajach tropikalnych częstość zakażeń pasożytami sięga nawet 90 proc. populacji. Będzie tam zanieczyszczona gleba, woda, więc trzeba podjąć działania prewencyjne. Należy pić wodę butelkowaną albo co najmniej przegotowaną, nie kąpać się w przypadkowych zbiornikach wodnych, myć wszystko przed jedzeniem, nie zostawiać jedzenia na zewnątrz, bo mogą na nim usiąść muchy, nie jeść z ulicznych straganów. W tropikach można się zarazić nie tylko pasożytami pokarmowymi, ale i skórnymi. Trzeba też chronić się przed owadami, które mogą przenosić choroby, np. malarię na terenach malarycznych. Akurat przed nią można się zabezpieczać lekami. W ogóle nie polecałabym brania dzieci w tropiki, a jeśli już, to po gruntownym przygotowaniu i wykonaniu koniecznych szczepień. 

To wróćmy jeszcze do leczenia tzw. naszych, polskich robaków. Cała rodzina musi się leczyć?

– To zależy od robaków. Z owsicy będziemy leczyć całą rodzinę. Nawet nie trzeba robić badań diagnostycznych u pozostałych członków rodziny, jeśli znaleźliśmy owsika u dziecka. Zakładamy, że wszyscy są zarażeni. Jeśli chodzi o lambliozę, to warto zrobić badanie u całej rodziny, bo nie każda osoba wymaga leczenia farmakologicznego. Jeśli pacjenci nie mają objawów i lamblioza nie stanowi zagrożenia epidemiologicznego, np. w rodzinie nie ma osoby z niedoborem odporności, to leczenie nie jest konieczne. W przypadku glistnicy czy tasiemczycy w ogóle nie ma wskazań, żeby robić takie badania. 

Po czym poznać, że dziecko ma pasożyty? Jest jakiś zestaw objawów?

– Bóle brzucha i nieprawidłowe wypróżnienia: biegunka, zaparcia lub naprzemiennie. Stolce miewają nietypowe zabarwienie, czasem bardzo nieprzyjemny zapach. Wyjątkiem jest owsica, której pierwszym objawem jest świąd pupy, a w konsekwencji niewyspanie lub niespokojny sen, wiercenie się w łóżku, drapanie. Zakażeniu glistą może towarzyszyć nasilenie alergii, bo glista wydziela silnie alergizujące substancje. Ale nie jest to objaw charakterystyczny. Jeśli chodzi o larwy pasożytów tkankowych, to objawy są różne, od łagodnych do nasilonych – zależnie od tego, gdzie umiejscowił się pasożyt, jak długo tam przebywa, jak duży odczyn alergiczny powoduje. 

Zatem na wakacjach w Polsce jesteśmy niemal bezpieczni?

– Prawie... Przed pasożytami pokarmowymi tak. Przed tkankowymi mniej, bo w piaskownicy można zarazić się toksoplazmozą lub toksokarozą, z jagód w lesie możemy się zakazić bąblowcem, jedząc niebadane mięso – tasiemczycą. A niedogotowane, niedosmażone, niedopieczone mięso może być też źródłem toksoplazmozy. I nie tylko chodzi o tatara, ale o mięso niedopieczone na grillu. Bo koty to tylko kilkanaście procent zakażeń, ponad 80 proc. pochodzi z niedogotowanego mięsa. Pasożyty skórne, np. wszy, też łatwo złapać, zwłaszcza w dużych skupiskach dzieci (obozy).

Jak się chronić przed pasożytami?

– Higiena, higiena i jeszcze raz higiena! Po wyjściu z piaskownicy trzeba umyć dziecku ręce, najlepiej wodą z mydłem, nawet jeśli wcześniej przetarliśmy dziecku ręce mokrą chusteczką. Dbać, by dzieci nie wkładały brudnych rączek do buzi, czy to po wyjściu z toalety, czy zabawie w ziemi. Mycie rąk przed jedzeniem, krótko obcięte paznokcie, codzienna zmiana bielizny, regularne sprzątanie mieszkania, niejedzenie niedogotowanego mięsa, mycie rąk po kontakcie ze zwierzętami – to zasady, których na co dzień większość z nas przestrzega. Jeśli chodzi o pasożyty skórne, to dzieci muszą mieć własne przybory do higieny: ręczniki, grzebienie, spinki itp. To zmniejsza ryzyko zakażenia.

Zobacz też: 

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
-30% na wszystko
-30% na wszystko
Rabat -30% na cały asortyment,... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO30
Zobacz
+
-30% na wszystko
Online

Rabat -30% na cały asortyment, również produkty przecenione. Kupuj na www.gap.pl. Szczegóły na stronie.  

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 239 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 167,30 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO30
Zobacz
20% rabatu na wszystko
20% rabatu na wszystko
Rabat 20% na wszystkie produkt... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
+
20% rabatu na wszystko
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na wszystkie produkty Sisley i Hair Rituel by Sisley w butiku internetowym sisley-paris.pl i stacjonarnie w Maison Sisley w Warszawie. Promocja nie dotyczy nowości, zestawów i produktów z zakładki "Ostatnia Szansa". Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
-20% przy zakupach za min. 250 zł
-20% przy zakupach za min. 250 zł
Rabat 20% dla wszystkich klien... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
+
-20% przy zakupach za min. 250 zł
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% dla wszystkich klientów przy zakupach za min. 250zł. Oferta obowiązuje w sklepach stacjonarnych oraz na www.intimissimi.com, nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w sklepach i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
Wybrane marki nawet do -40%
Wybrane marki nawet do -40%
Twoje ulubione produkty w wyją... więcej»
Zobacz
+
Wybrane marki nawet do -40%
Online

Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
-50% na drugi tańszy produkt
-50% na drugi tańszy produkt
Rabat 50% na drugi produkt w n... więcej»
Kod rabatowy:Triumph24
Zobacz
+
-50% na drugi tańszy produkt
Online
Stacjonarnie

Rabat 50% na drugi produkt w niższej cenie. Obejmuje wybrany asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.triumph.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:Triumph24
Zobacz
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Przy zakupie min. 2 produktów,... więcej»
Kod rabatowy:sloggi24
Zobacz
+
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Online
Stacjonarnie

Przy zakupie min. 2 produktów, -50% na drugi tańszy produkt. Rabat obejmuje wybrany asortyment dostępny we wszystkich salonach Triumph, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.sloggi.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:sloggi24
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA