
Zbyt mała ilość wapnia i witaminy D w dziecięcej diecie nie bierze się znikąd. Po 1 urodzinach dbanie o dietę dziecka wydaje się wielu rodzicom mniej ważne i... zaczynają się problemy. Brakuje w niej zwłaszcza odpowiedniej ilości mleka, czyli źródła dobrze przyswajalnego wapnia, a także witaminy D – podkreślają specjaliści z Instytutu Matki i Dziecka.
Wapń to minerał ważny dla kości
Wapń jest najważniejszym budulcem kości i zębów. Ale nie tylko, bo bierze też udział w procesach tworzenia się krwi, wspomaga wchłanianie żelaza, działa przeciwobrzękowo i przeciwalergicznie, poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, np. łagodzi bezsenność. Jeśli niedobór wapnia jest niewielki, dziecko wygląda na zdrowe, choć jego kości nie są właściwie zmineralizowane. Gdy niedobór wapnia jest duży (np. z powodu nieodpowiedniej diety lub złego wchłaniania), organizm zaczyna wykorzystywać wapń z kości, co powoduje odwapnienie kości. Z czasem kości stają się porowate, słabsze i podatne na złamania. U dziecka wzrasta niebezpieczeństwo krzywicy.
Przeczytaj także: Jak zapobiegać krzywicy u dzieci
Witamina D niezbędna do wchłaniania wapnia
W przyswajaniu wapnia szczególnie ważną rolę odgrywa witamina D – odpowiedzialna za jego wykorzystanie z pożywienia. Dzieciom, które ukończyły rok, warto więc podawać mleko wzbogacone w tę witaminę. Gdy brakuje witaminy D, efektywność wchłaniania wapnia spada: z 30–50 proc. do 10–15 proc.. Ponieważ witamina D tworzy się w skórze pod wpływem światła słonecznego, zimą dzieci są bardziej narażone na jej brak. Być może do kłopotów przyczynia się też nadużywanie kremów z filtrem i fakt, że dzieci coraz więcej czasu spędzają w domu.
Przeczytaj: Co robić, gdy dziecko nie lubi mleka
Ważna para: wapń i witamina D
Najwięcej wapnia zawiera mleko i produkty mleczne. Tymczasem według badań Instytutu Żywności i Żywienia dzieci powyżej roku dostają za mało mleka, kefiru, jogurtu, żółtego i białego sera. Jedzą też niewiele ryb, a to znakomite źródło wapnia i witaminy D. Trochę wapnia jest też w orzechach laskowych, natce pietruszki, zielonym groszku, brokułach, kukurydzy, marchwi – tylko że z produktów roślinnych wykorzystujemy jedynie 20 proc. wapnia, podczas gdy z mleka i jego przetworów aż 80 proc.. Najwięcej witaminy D jest w tłustych rybach i tranie oraz w produktach mlecznych dla dzieci wzbogacanych w tę witaminę.
Patrz też: Ryba na obiad
Co hamuje przyswajanie wapnia?
Niektóre substancje hamują przyswajanie wapnia. Należą do nich:
- Szczawiany, zawarte m.in. w szczawiu, rabarbarze, botwince. Nie trzeba jednak popadać w przesadę – maluch może zjeść czasem botwinkę czy ciasto z rabarbarem.
- Fosforany, konserwanty dodawane do żywności i napojów gazowanych. Zdecydowanie trzeba ich unikać.
- Fityniany, obecne np. w fasoli. Dlatego suchą fasolę trzeba namoczyć, a wodę z moczenia wylać.
- Wrogiem wapnia jest nadmiar mięsa, wędlin, tłuszczu i soli.
Co warto wiedzieć o wapniu i witaminie D?
- Dzienna dawka wapnia dla dziecka w 2. i 3. roku życia to 800–1000 mg
- Szklanka mleka ma 240 mg wapnia. Tyle samo ma szklanka kefiru, średni jogurt, dwa plastry sera żółtego, dwie czubate filiżanki twarogu.
- Dzieci potrzebują ok. 400 j.m. witaminy D dziennie. Niestety 90 proc. dzieci powyżej 1. roku życia otrzymuje za małe dawki witaminy D.
Przeczytaj także: Gdzie szukać witamin?
Konsultacja: dr n. med. Teresa Kibalenko-Nowak, pediatra

Dieta wegetariańska w ciąży nadal budzi wiele kontrowersji. Wiele przyszłych mam zastanawia się, czy faktycznie muszą jeść mięso, aby dostarczać sobie i dziecku potrzebnych składników odżywczych. Zdaniem ekspertów – niekoniecznie. Odpowiedzialna wegetarianka w ciąży, która dba o odpowiednio zbilansowaną dietę i regularnie konsultuje się z lekarzem, nie musi się martwić o rozwój płodu. Jedyne, na co trzeba wtedy zwrócić uwagę to podwyższone ryzyko niedoborów wapnia, żelaza, jodu, witaminy D i B12 oraz kwasów DHA. Spis treści: Dieta wegetariańska w ciąży Wegetarianizm w ciąży – bilansowanie jadłospisu Dieta wegetariańska w ciąży – przepisy Dieta roślinna w ciąży a białko, żelazo i cynk Wegetarianka w ciąży – mleko i jego zamienniki Jakie warzywa i owoce jeść na diecie wegetariańskiej w ciąży? Produkty zbożowe w diecie ciężarnej wegetarianki Kwasy tłuszczowe omega-3 a ciąża wegetarianki Dieta wegetariańska w ciąży - witamina B12 Dieta wegetariańska w ciąży - jakie witaminy i minerały należy suplementować? Dieta wegetariańska w ciąży Według Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej źle zbilansowana dieta może prowadzić do poważnych niedoborów pokarmowych i osłabienia organizmu – jednak typ jadłospisu (mięsny/wegetariański/wegański) nie ma na to wpływu. Eksperci alarmują jednak, że w okresie ciąży i karmienia znacznie zwiększa się ryzyko deficytu witamin i składników mineralnych. Źle zbilansowana dieta ciężarnej przeważnie przynosi efekty w postaci deficytów żelaza, wapnia, witaminy D, witaminy B12, selenu, cynku, jodu oraz kwasów omega 3 (EPA i DHA). Zdaniem Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego dobrze skomponowane diety wegetariańskie, a także wegańskie, są zdrowe ,...

Dzięki niemu dziecko ma mocne kości i zdrowe zęby. Wapń wpływa również na pracę układu nerwowego, gospodarkę hormonalną, krzepliwość krwi i stan mięśni maluszka. W jakich produktach szukać tego pierwiastka? Najlepszym jego źródłem jest mleko i jego przetwory – zawarty w nich wapń wchłania się aż w 80 proc. Dużo jest go też w rybach (głównie w szprotkach i sardynkach z puszki, bo jada się je z kręgosłupem i ościami). Można go też znaleźć w orzechach, fasoli i soi (jednak organizm potrafi przyswoić tylko 20 proc. wapnia z produktów roślinnych). Dlaczego łączy się go często z witaminą D? By organizm mógł zrobić użytek z wapnia, musi dostać też dawkę witaminy D. Potrafimy wyprodukować ją sami, pod warunkiem że wystawimy się na słoneczko. Niestety, w naszym klimacie jest go trochę za mało i witaminę D trzeba „dowozić” z pożywieniem (jest w tłustych rybach i tranie). Jak dużo wapnia potrzebuje dziecko? Niemowlę z mlekiem (twoim czy modyfikowanym) otrzymuje dostateczną porcję wapnia . Dzieci od roku do trzech lat potrzebują ok. 1000 mg wapnia na dobę, czyli 3-4 szklanki mleka! Szklankę mleka można zastąpić 150 g jogurtu, szklanką kefiru, dwoma plasterkami żółtego sera, dwoma trójkącikami serka topionego. Czy twarożek jest dobrym jego źródłem? Nie. Większość tego cennego składnika pozostaje w serwatce. To jednak wcale nie oznacza, że należy z niego rezygnować. Jest pyszny, więc dzieci zjadają go sporo, poza tym można go „wzbogacić”, dodając np. jogurt. Co robić, jeśli maluch nie lubi mleka? Może zmieni zdanie, gdy kupicie razem specjalny „mleczkowy” kubek albo pozwolisz mu je pić przez kolorową słomkę. Mleko możesz podawać lekko schłodzone (ale nie prosto z lodówki) – mnóstwo dzieci woli je właśnie w takiej postaci. Możesz też robić malcowi kakao, koktajle...

Krzywica, zwana też dawniej chorobą angielską, polega na niewłaściwej mineralizacji kości. Wynika z zaburzeń w gospodarce wapniowo-fosforanowej w organizmie. Powoduje zaburzenia we wzroście kości , a w konsekwencji ich zniekształcenia. Krzywica najczęściej występuje u dzieci między 3. a 24. miesiącem życia. Skąd się bierze krzywica? Bezpośrednią przyczyną krzywicy jest niedobór witaminy D 3 , która reguluje w organizmie przyswajanie fosforu i wapnia. Wapń i fosfor są konieczne do prawidłowej budowy kości. Gdy ich brakuje, kości miękną i szkielet dziecka ulega deformacji. Krzywica zagraża przede wszystkim: niemowlętom otyłym i szybko rosnącym – którym dostarczono wszystkich składników pokarmowych za wyjątkiem witaminy D. wcześniakom i bliźniętom – co wynika z małych zapasów witaminy D z okresu życia płodowego. dzieciom urodzonym z małą masą ciała – często bardzo szybko przybierają one na wadze i jeśli nie otrzymają odpowiedniej ilości witaminy, objawy krzywicy mogą wystąpić już przed 3. miesiącem życia. dzieciom z niedoborami odporności – częste infekcje, biegunki, zakażenia, sprzyjają niedoborowi witaminy D. Krzywica może pojawić się też przy prawidłowej suplementacji witaminy D 3 . W takim przypadku może wynikać z: niewłaściwej diety (za dużo fosforanów, za mało wapnia) problemów metabolicznych. Jakie są jej objawy u dzieci? Pierwsze symptomy krzywicy to: drażliwość i niepokój u dziecka mniejsza odporność nadmierne pocenie się główki w trakcie snu i karmienia rozmiękanie i spłaszczenie kości z tyłu główki (potylicy) deformacja klatki piersiowej (pogrubione połączenie żeber z przodu) duży, „rozlany” brzuszek odstające...