
Zapalenie śluzówki nosa, czyli katar, najczęściej wywołują wirusy, bakterie albo alergeny. Przebieg choroby bywa różny, bo zależy m.in. od jej przyczyny, wieku dziecka i indywidualnej podatności na infekcje, a także od tego, czy przed katarem dziecko było zdrowe. Duże znaczenie ma również sposób leczenia i pielęgnacji dziecka. Aby wiedzieć, jak postępować w przypadku kataru bakteryjnego, wirusowego czy kataru alergicznego, naucz się go rozpoznawać. Oto pomocna ściągawka.
Katar wirusowy
- Objawy kataru wirusowego: Wydzielina jest początkowo wodnista, potem śluzowa (biała). Nosek jest spuchnięty i zaczerwieniony. Dziecko może mieć zapalenie spojówek i gardła, a także wysoką temperaturę (nawet do 40°C). Obrzęk śluzówki blokuje oddychanie. Dziecko zwykle jest niespokojne, nie ma apetytu i nie chce spać. Taki katar dokucza każdemu, i to nawet kilka razy w roku.
- Jak pomóc dziecku z katarem wirusowym? Starannie oczyszczaj nosek malca, szczególnie przed snem i karmieniem. Sięgnij po paracetamol, kwiat lipy i sok z malin. Łagodzą one dolegliwości, ale nie skracają choroby. Możesz też zaaplikować kropelki obkurczające śluzówkę noska, np. Nasivin, Otrivin. Ale uwaga, wolno je stosować góra trzy dni – dłuższa kuracja może uszkodzić delikatną śluzówkę noska. Ściśle też przestrzegaj zalecanych dawek. Jeśli dziecko jest malutkie (noworodek, niemowlę), idź z nim do pediatry. W przypadku starszego dziecka wizyta u lekarza jest konieczna wówczas, gdyby katar zmienił się na ropny lub od początku przebiegał z wysoką gorączką.
Katar bakteryjny
- Objawy kataru bakteryjnego: Katar wywołany przez bakterie zwany jest też ropnym. Wydzielina jest biało-żółta lub zielonkawa. Dziecko ma zatkany nos, gorączkuje, jest niespokojny, nie ma też apetytu.
- Jak pomóc dziecku z katarem bakteryjnym? Z dzieckiem, które ma objawy ropnego kataru, powinnaś bezwzględnie pójść do pediatry. Tylko lekarz może ocenić jego stan i przepisać odpowiednie leki. Nie dziw się też, jeśli będą to lekarstwa bardzo silnie działające (na przykład znajdą się wśród nich antybiotyki). U malutkiego dziecka (noworodka, niemowlęcia) ropny katar może prowadzić do bardzo poważnych powikłań. Dlatego za wszelką cenę trzeba starać się ich uniknąć. Ropna infekcja może się bowiem rozprzestrzeniać na oskrzela lub płuca i wywołać ich zapalenie. Są to naprawdę poważne choroby, a u najmłodszych często trzeba je leczyć nawet w szpitalu. Dlatego po wizycie u lekarza ściśle stosuj się do jego zaleceń. Uważnie obserwuj dziecko.
Katar alergiczny u dziecka
- Objawy kataru alergicznego: Dziecko oprócz kataru ma najczęściej również zapalenie spojówek. Nos w środku obrzęka i dziecko nim nie oddycha, oczy łzawią, mogą być przekrwione. Dziecko często kicha, ma spuchnięte powieki, a z noska „leje mu się” wodnista wydzielina. Zarówno nosek, jak i oczy bardzo swędzą szkraba. Typowym katarem alergicznym jest katar sienny, który pojawia się w okresie pylenia roślin (i jest wywołany przez pyłki – co teraz pyli – sprawdź!) oraz tzw. katar całoroczny, związany z różnymi czynnikami – najczęściej uczuleniem na kurz, pierze z poduszki i sierść zwierząt.
- Jak pomóc dziecku przy katarze alergicznym? Alergia (a zatem również wywołany przez nią katar) jest zbyt poważną chorobą, żebyś próbowała radzić sobie z nią sama. Jeśli podejrzewasz u dziecka uczulenie – koniecznie wybierz się z nim do dobrego alergologa i opowiedz o zachowaniu dziecka, objawach, o tym, co cię niepokoi. W tym przypadku naprawdę lepiej szybko działać: wszelkie próby leczenia kataru alergicznego na własną rękę mogą doprowadzić do astmy lub powikłań. Przed wizytą u lekarza zastanów się, z czym dziecko miało kontakt (z jakim alergenem). Czasem łatwo to określić – np. gdy w domu pojawiło się nowe zwierzątko lub smyk od jakiegoś czasu śpi na poduszkach z pierzem. Ale już w przypadku pyłków sprawa będzie trudniejsza. Jednak lekarz – znając okresy pylenia poszczególnych roślin i robiąc testy alergiczne – znajdzie roślinkę, która jest sprawcą choroby twojego dziecka.
Katar przewlekły
- Objawy kataru przewlekłego: Dziecko ma wiecznie zatkany nos (sapkę) a wydzielina jest ropna. To oznaki kataru przewlekłego, który – nieleczony skutecznie – sam nie ustąpi. Jego przyczyną mogą być: skrzywiona przegroda nosa, wrodzone defekty w obrębie ujść zatok, a także przerośnięty trzeci migdałek (który wprawdzie zmniejsza się, ale dopiero w 12.–15. roku życia). Nieprawidłowy przepływ powietrza przez nos sprzyja infekcjom.
- Jak pomóc dziecku przy katarze przewlekłym? Jedynym skutecznym leczeniem w takim wypadku jest operacja. Skrzywiona przegroda wymaga wyprostowania; jeśli ujścia zatok są zbyt wąskie, należy je poszerzyć. Przerośnięty trzeci migdałek trzeba usunąć. Musisz udać się z dzieckiem do pediatry albo od razu do laryngologa.
Ciało obce w nosku
- Objawy: Wydzielina wydobywa się tylko z jednej dziurki, jest dość gęsta, żółta lub zielonkawa i ma nieprzyjemny zapach. Maluch usiłuje dłubać w nosku, jakby mu coś przeszkadzało. Takie objawy mogą świadczyć o tym, że szkrab wepchnął sobie wcześniej jakiś mały przedmiot do środka, np. koralik.
- Jak pomóc dziecku, które ma ciało obce w nosie? Ciało obce może tkwić głęboko w przewodzie nosowym. Nie próbuj usuwać go na własną rękę. Jak najszybciej zgłoś się z dzieckiem do laryngologa, który po znieczuleniu nosa usunie przeszkodę specjalnym narzędziem. Pamiętaj, by maluchowi do 3. roku życia nie dawać do zabawy niczego, co da się rozłożyć na drobne części.
Zobacz też: Dlaczego dzieci mają katar? 15 faktów o katarze