Zdrowie
Różyczka - przyczyny, objawy, sposoby leczenia
17 grudnia 2019
Różyczka to choroba zakaźna wywołana przez wirusy. Jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Opisujemy jej objawy, przebieg oraz sposób leczenia.
Różyczka jest chorobą przede wszystkim wieku dziecięcego, ale chorują na nią także dorośli. O ile dzieci przechodzą ją stosunkowo łagodnie, o tyle u starszych ludzi zdarzają się jej niebezpieczne powikłania. Zwłaszcza kobiety w ciąży muszą na nią uważać.
Spis treści:
- Różyczka - charakterystyka choroby
- Różyczka u dzieci
- Różyczka u dorosłych
- Różyczka u kobiet w ciąży
- Różyczka - leczenie
- Różyczka - szczepienia
- Różyczka - powikłania
Różyczka - charakterystyka choroby
Różyczka wywołana jest przez wirus z rodziny Togaviridae (rubella virus). Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową (katar, kaszel), poprzez kontakt z chorą osobą lub przez łożysko (w przypadku różyczki wrodzonej). Wirus jest obecny w wydzielinie z nosa i gardła, we krwi, w kale i moczu. Najwięcej zachorowań na różyczkę notuje się w okresie przełomu zimowo-wiosennego.
Różyczka jest względnie mało zaraźliwa - po kontakcie z chorym zarazi się nią 10-30 procent osób podatnych na zachorowanie. Okres wylęgania wynosi od 14 do 21 dni. Objawy różyczki to przede wszystkim:
- wysypka,
- powiększenie węzłów chłonnych.
Zdarza się również, że różyczka nie daje żadnych objawów.
Różyczka u dzieci
Najczęściej na różyczkę chorują dzieci między 5. a 15. rokiem życia. Większość dzieci przechodzi ją bardzo łagodnie lub z niewielkimi objawami, nawet bez wysypki - to dlatego różyczka u dzieci często jest trudna do zdiagnozowania.
Najczęściej przebieg różyczki u dzieci wyglądać następująco:
- pocztkowo choroba przypomina zwykłe przeziębienie - dziecko może mieć katar i czerwone gardło,
- może pojawić się zapalenie spojówek,
- występuje gorączka,
- po kilku dniach pojawia się wysypka, która w ciągu 2–3 dni znika, nie pozostawiając śladów,
- różyczce nieodłącznie towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych.
Różyczka u dorosłych
Dolegliwości pojawiają się 2-3 tygodnie po zakażeniu, a ponieważ są charakterystyczne także dla zwykłego przeziębienia, bywają lekceważone i przez to choroba może pozostać nierozpoznana. Mogą to być jedno- lub dwudniowe bóle stawów, ból głowy, katar, kaszel oraz zapalenie spojówek (niecharakterystyczne objawy różyczki).
Typowe objawy różyczki u dorosłych:
- wysypka - początkowo pojawia się za uszami, potem na twarzy, a po upływie doby schodzi na tułów i kończyny, nie swędzi, przybiera postać niewielkich bladoróżowych plamek, trwa 2-3 dni, po czym blednie i zanika po około 5 dniach bez śladów,
- gorączka do 39 stopni Celsjusza,
- powiększenie węzłów chłonnych - na karku i potylicy, są niebolesne, mogą trwać dłużej niż wysypka.
Różyczka u kobiet w ciąży
Jest szczególnie niebezpieczna, zwłaszcza w I trymestrze - zachorowanie na nią przez kobietę ciężarną może doprowadzić do:
- poronienia,
- wystąpienia poważnych wad u dziecka - układu krążenia, uszkodzenie wzroku, głuchoty, wodogłowia, upośledzenia umysłowego, niedorozwoju kończyn.
Prawdopodobieństwo zaburzenia rozwoju dziecka w związku z przebyciem przez mamę różyczki w pierwszym trymestrze przekracza 50 procent, ale w drugim i trzecim jest już bardzo małe.
Różyczka - leczenie
Chorobę leczy się objawowo, poprzez:
- leki obniżające gorączkę,
- leżenie w łóżku,
- ograniczenie kontaktu z osobami, które nie chorowały na różyczkę, w celu uniknięcia ich zarażania.
Różyczkę można mieć raz w życiu - co znaczy, że nabywa się odporność po przejściu choroby lub przez szczepienie.
Różyczka - szczepienia
W naszym kraju szczepienia dzieci przeciwko różyczce są obowiązkowe. Nie ma dostępnych szczepionek jednoskładnikowych przeciw różyczce - wszystkie szczepionki dostępne w Polsce chronią jednocześnie także przeciw odrze i śwince. Pierwszą dawkę szczepionki MMR podaje się dzieciom w wieku 13-14 miesięcy, a drugą w wieku pokwitania, około 10 roku życia. Chroni przed zachorowaniem przez około 10 lat. Trwałą odporność na wirusa zapewnia tylko przechorowanie różyczki.
Szczepienie przeciwko różyczce zaleca są również kobietom, które nie otrzymały szczepionki w dzieciństwie, a planują zajść w ciążę.
Różyczka - powikłania
Powikłaniami różyczki są:
- różyczkowe zapalenie nerwów lub mózgu,
- plamica różyczkowa,
- różyczkowe zapalenie stawów (najczęściej drobnych stawów rąk).
- małopłytkowość.
Zobacz też:
- Badanie w kierunku różyczki
- Jak uchronić się przed zachorowaniem na różyczkę w ciąży?
- Jak wygląda wysypka różyczki?
